в) Генератор орамдарының жалғану тәсілдері

- байланыспаған және байланысқан

- жұлдызша жалғануы

- үшбұрыштап жалғануы

Алғашқы үш фазалы тізбек байланыспаған немесе алты сым арқылы жалғану сұлбасы ретінде жасалды.

Бұл сұлба бойынша генератордың әр фазасы жүктеменің әр фазасымен екі сым арқылы жалғанады. Барлығы алты сым керек болады.Бұл сұлба экономикалық жағынан тиімсіз.

А - Z_А

В – Z_В генератор орамаларының басқы ұштары;

С - Z_С

x,y,z - орамалардың аяққы ұштары;

Сондықтан практикада ең тиімді сұлба ретінде генератордың фазаларын жұлдызша , ал қабылдағыштардың фазаларын жұлдызша және үшбұрыш тәсілдері арқылы жинау керектігі ескерілді.

Томендегі суреттерден осы байланыспаған электр жүйелерінің сұлбалары көрсетілген. Әр фазаға өз жүктемелері жалғанған: Z_А , Z_В , Z_С .

Осы жүктемелердің толық кедергілерінің шамаларына қарай үш фазалы электр тізбегі: симметриялы егер Z_А =Z_В = Z_С өз ара тең болса,

ал тең болмаса Z_А Z_В Z_Асимметриялы емес деп аталады.

А фазасында пайда болатын ЭҚК:

е_А=E_msinωt

В фазасында:

е_В= E_msin(ωt - 2π/3)

С фазасында:

е_С= E_msin(ωt +2π/3)

3-фазаның басын латын әріптері А,В,С – әріптерімен , ал фазаның соңын х, y, z – әріптерімен белгілейді.

Бірінші фазаның түсі А-х - сары;

Екінші фазаның түсі В- y – жасыл;

Үшінші фазаның түсі С- z – қызыл.

Үш фазалық жүйеде генератордың фазалық орамаларын жұлдызша және үшбұрыш сұлбаларымен жалғау тәсілдері қолданылады.

генератордың фазалық орамаларының ұштарының арасындағы немесе жүктеменің фазаларының ұштарының арасындағы кернеулерді

Сонымен бірге бұл кернеулерді сызықтық сымдар мен нөлдік сым арасындағы кернеулер деп де қарастыруға болады.

Симметриялы жүйеде фазалық кернеулердің әрекеттік мәндері бірдей болады: U_Aо =U_Bо=U_Cо= U_ф.

Фазалық токтар I_{ф =} I_АВ, I_ВС, I_СА деп генератордың фазалық орамалары немесе жүктеменің фазалары арқылы жүретін токты айтады.

Үш фазалық жүйеде:

генератордың фазаларының (орамалардың) ұштары мен жүктеменің фазаларының ұштарының арасындағы кернеулерді

Сол сияқты қабылдағыштың (жүктеменің) де фазаларының бір ұштары бір нүктеге ( түйінге) қосылады және ол нүктені жүктеменің нөлдік нүктесі немесе бейтарап нүктесі ( О′) деп атаймыз.

Генератордың орамаларының басқы ұштарын жүктемемен қосатын сымдарды сызықты сымдар деп атайды, ал олар арқылы жүретін токтар сызықты токтар I_A , I_B, I_C деп аталады. Бұл токтар генератордан жүктемеге қарай бағытталған.

Генератордың бейтарап нүктесін жүктеменің бейтарап нүктесімен жалғайтын сымды нөлдік немесе бейтарап сым деп аталады.