Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Энергетика факультеті
Электрэнергетика кафедрасы
050718 Электрэнергетика мамандығы студенттеріне арналған (мамандандырылуы Электр станциялары)
Электр станцияның электр жабдығының жұмыс режимі
ПӘНІ БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(Syllabus)
Павлодар
Оқу бағдарламасы пәні бойынша
бекіту парағы (Syllabus)
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/38
|
|
БЕКІТЕМІН
Энергетика факультетінің деканы
______________Кислов А.П.
«____»__________200_ж.
|
Құрастырушы: аға оқытушы ______________ Акаев А.М.
«Электрэнергетика» кафедрасы
050718 – Электроэнергетика мамандығы бойынша сырттай оқитын студенттерге арналған
Электр станцияның электр жабдығының жұмыс режимі
Пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus)
Бағдарлама 20__ж. «___»__________бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленді
Кафедра отырысында ұсынылды 2010 ж. «___»_________№ ___ Хаттама
Кафедра меңгерушісі_______________ В.П. Марковский 20__ж. «___»_______
Энергетика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 20__ж. «___»___________№ ___ Хаттама
ОӘК төрағасы _____________М.М. Кабдуалиева «___»_______20__ж.
1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
Акаев Айбек Муратбекович, магистр, электрэнергетика кафедрасының аға оқытушысы.
Электроэнергетика кафедрасы басты корпуста орналасқан (Павлодар қ, Ломова көшесі, 64), аудитория А-240, контакттық телефон 67-36-26 .
2 Пән туралы мәліметтер
Пән «Электр станцияның электр жабдығының жұмыс режимі» мамандандыруға арналған профильдік «электрлік станцияның», сонымен қатар дипломдық жобалардың орындалуы жанында қолдану алып жатыр. Ол басқа профильдік пәндермен паралельді тәртіп оқытылып жатыр және тікелей олармен өзара байланысқан. Тап осы пәнмен лекциялар, практикалық және лабораториялық жұмыстар, дербес жұмыс, материал қосылған дербес зерттеуін алдын ала ескерілген, кіргенді еместі лекциялық бағытқа, сонымен қатар жұмыс курстық орындалады .
Қорытынды аттестация жазбаша емтихан түрінде өткізіледі.
3 Пәнің еңбек сыйымдылығы
Оқыту түрі
|
Пән көлемі
|
Семестр бойынша бақылау түрі
|
Семестр
|
Семестрдегі студенттің жұмыс көлемі
|
кредиттер
|
Академиялық сағат
|
кредиттер
|
Аудиториялық сабақтар
(ак. сағаттар)
|
СӨЖ
(ак. сағат)
|
барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт.
|
сын.
|
КП
|
КР
|
барлығы
|
лек
|
пр.
|
зер
|
барлығы
|
СӨЖМ
|
сырттай СПО базасы
|
3
|
135
|
18
|
117
|
6
|
|
|
6
|
5
|
|
6
|
6
|
|
|
15
|
|
6
|
|
12
|
6
|
3
|
3
|
84
|
18
|
дистанционды СПО базасы
|
3
|
135
|
18
|
117
|
4
|
|
|
4
|
3
|
|
6
|
6
|
|
|
15
|
|
4
|
|
12
|
6
|
3
|
3
|
84
|
18
|
4 Пәннің мақсаты және міндеттері
Пәнді оқу мақсаты электр станциялардың негізгі және қосымша электржабдықтарының режимдерін жүргізумен байланысқан практикалық іс-әрекетке студенттерді дайындау болып табылады.
Пәнді оқудың міндеті электржабдықтардың қалыпты, апатты және арнайы режимдерін, қалыпты емес режимдерді жою әдістерін оқу болып табылады.
5 Білімге, икемділікке және дағды-машықтарға қойылатын талаптар
Пәнді оқу нәтижесінде студент керек:
білуі генераторлардың, күштік трансформаторларының және электрқозғалтқыштардың қалыпты, апатты және арнайы жұмыс режимдерін;
қолдан келуі генераторларды қатар жұмысқа қосуға рұқсаттылықты, генераторлардың рұқсат етілген жүктемелерінің картасын және қуат диаграммаларын құру, электрқозғалтқыштардың өздігінен іске қосылуының сәттілігін тексеру.
6 Пререквизиттер:
- электртехниканың теория негіздері (бөлімдер: электрические цепи однофазного синусоидального тока, трехфазные цепи);
- электрлік машиналар (бөлімдер: трансформаторлар, асинхронды машинлар, синхронды машинлар);
- электрэнергетика (бөлімдер: электрлік станциялар, электрэнергетикалық жүйелер және желілер, релейді қорғау және автоматика).
7 Постреквизиттер
- электрлік станциялардың жобасы;
- электрлік станциялардың басты сенімді сызбалары.
8 Пәннің тақырыптық жоспары
№ п/п
|
Тақырыптар аты
|
Сабақ түрлерінің контак сағаттар саны СЖКБ
|
лекция
|
практикалық (сем)
|
зертханалық
|
студиялық
|
өзіндік
|
СӨЖ
|
1
|
Синхронды генераторлардың жұмыс режимі
|
6
|
2
|
1
|
|
|
50
|
2
|
Электр қозғауыштың өзіне керек режим жұмысы
|
4
|
1
|
2
|
|
|
22
|
3
|
Күш трансформаторының жұмыс режимі
|
2
|
|
|
|
|
15
|
4
|
Курстық жұмыс
|
|
|
|
|
|
30
|
ҚОРЫТЫНДЫ:
|
12
|
3
|
3
|
|
|
117
|
9 Пәннің қысқаша сипаттамасы
Пән синхронды генераторлардың қалыпты, апаттық және арнайы режимі, күш трансформаторлары және өзіне керек электр қозғалтқыштар, қалыпты емес режимдегілерді жою тәсілдерін оқуға арналған.
10 Курстың компоненттері
10.1 Дәрістер тізімі
Тақырып 1. Синхронды генераторлардың жұмыс режимі
Синхронды генераторлардың жұмыс нормалы тәртіптері. Қуаттың болатын ауытқулары. Генераторлардың мүмкін жүкті тиеулеріндегі қуаттың ауытқулары.
Синхронды генератор қуаттылық диаграммасы. Құру тәсілдері қуаттылық диаграммалары.
Синхронды генератордың жүктемесінің мүмкіндік картасы.
Синхронды генератордың симметриялық емес және толық фазды емес жұмыс режимі. Режим ликвидациясы.
Тақырып 2. Электр қозғауыштың өзіне керек режим жұмысы
Электр қозғалтқыштардың пайдаланған ауысу режимі. Электр қозғалтқыштың пускісі. Электр қозғалтқыштардың динамика пускісі.
Өзіне меншікті мұқтаждықтардың электр қозғалтқыштарының өзі қосылуы. Жүгіріп шығу динамикасы және электр қозғалтқыштарының өзі қосылуы. Табыстылық белгілері бастапқы күштену есеп-қисабы өзіне меншікті мұқтаждықтардың шиналарында Э нұсқауымен -6|73.
Электр қозғалтқыштың ауытқулары мен дұрыс емес жұмыс режимі.
Тақырып 3. Күштік трансформатордың жұмыс режимі
Күш трансформаторының дұрыс жұмыс режимі. Дұрыс режимнің асқын жүктеме жіберілуі.
Күш трансформаторының анормальді режимі. Магниттеу ток ырғулары, қайта қозу, апаттан кейінгі шамадан артық жүк тиеулері , сыртқы КЗ.
10.2 Практикалық сабақтардың тізімі
Практикалық сабақтардың мақсаты курс кезінде өткен басты теорияларды есте сақтау және есептеулер жүргізгендегі дағдыларды қабылдау
Тақырып 1 Синхронды генератордың жұмыс режимі
Сабақ 1 Өздігінен синхронизациялану тәсіл қолдану мүмкіндігі тексеруі паралельді жұмысқа генераторлардың қосу негізгі тәсілі.
Сабақ 2. Синхронды генератордың өткізу жүктемесінің картасын құру.
Тақырып 2.
Сабақ 3. Шинаны ңөзіне керек циркуляр бойынша Э-6/73 берілген кернеуді есептеу.
10.3 Зертханалық жұмыс мазмұны
Зертханалық сабақтың мақсаты курстың негізгі теориясын есте сақтау, сондай-ақ тәжірибелер өткізу
Тақырып 1 Синхронды генератордың жұмыс режимі
Сабақ 1. Зертханалық жұмыс кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғаудан кіріспе нұсқау өткізу. Қолдық дәл синхронизация.
Тақырып 2 Электр қозғалтқыштың өзіне керек режим жұмысы
Сабақ 2. Электр қозғалтқыштың пуск режимін зерттеу.
Сабақ 3. Электр қозғалтқыштардың жүру режимі мен өзі қосылу тобын зерттеу.
10.4 Студенттің өзіндік жұмыс мазмұны
СӨЖ түрінің тізімі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есептелі түрі
|
Бақылау түрі
|
Сағат көлемі СОО/ ЗСПО/ДСПО
|
1
|
Лекция сабақтарына дайындалу
|
|
Сабаққа қатысу
|
18/18
|
2
|
Практикалық сабақтарға дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
12/12
|
3
|
Зертханалық жұмыстарға дайындалу (сабақтың тақырыбы бойынша материалды жаттау, есеп үлгісінің дайындығы)
|
Есептің үлгісі
|
ЗЖ кіру қағазы
|
18/18
|
4
|
Аудиториядағы сабаққа кірмеген материалды зерттеу
|
Лекция конспектісі
|
Конспектті тексеру, әңгімелесу
|
21/21
|
5
|
Бақылау шараларға дайындалу
|
Бақылау сұрақтар талқылау
|
РК 1
|
18/18
|
46
|
Семестрлік тапсырма орындау (курстық жұмыс)
|
Курстық жұмыс
|
Курстық жұмысты қорғау
|
30/30
|
Қорытынды
|
117/117
|
Өзіндік оқуға арналған тақырыптар
Тақырып 1. Синхронды генератордың жұмыс режимі
Генераторлардың параметрлердің және шарттардың олардың қанаудың жеке қуаттылық бойымен өзгерту. Орамаларда ток тығыздық және жүк тиелетін мінездеме. Саңылауда ток көлемі. Номинал кернеу. Ток және кернеу қоздыруы. Индуктивті кедергі. Статикалық артық тиеу. Қуат коэффициенті. Тездету уақыты.
Фазировка, синхронизация және генератор арқылы жүктеме қабыл алу.
Синхронды генератордың асинхронды режимі.
Ұсынылатын әдебиет [1-3, 5-8].
Тақырып 2. Электр қозғауыштың өзіне керек режим жұмысы
Механизмдар және өзіне меншікті мұқтаждықтардың электр қозғалтқыштары. Өзіне меншікті мұқтаждықтардың тұтынушылардың механикалы мінездемелері. Электр қозғалтқыштарының қызуы жіберу жанында , электр қозғалтқыштарының самозапускесі және технологиялық шамадан артық жүк тиеуге. Қызудың есеп-қисабы.
Ұсынылатын әдебиет [1,5,6,9].
Тақырып 3. Күштік трансформатордың жұмыс режимі
Симметриялы емес және толық фазды емес күш транформаторының режимі.
Ұсынылатын әдебиет [1,4-6,10].
Курстық жұмыстың мазмұны
Курстық жұмыс бөлімдердің барлығын соның ішіне кіреді, кестеде көрсетілген.
Кесте
№ п/п
|
Курстық жұмыстың бөлімдері
|
Уақыт кетіру, сағ
ЗСПО/ДСПО)
|
1
|
Синхронды генератордың қуат диаграммасы
(қуат диаграммасын құру)
|
12/12
|
2
|
Орама мүмкін жүкті тиеулерінің картасын синхронды генератор статорасы (мүмкін жүкті тиеулердің карта құруы)
|
9/9
|
3
|
Электр станциясы өзіне меншікті мұқтаждықтарының электр қозғалтқыштарының өзі қосылуы (бастапқы күштену есеп-қисабы өзіне меншікті мұқтаждықтардың шиналарында өзіне меншікті мұқтаждықтардың тиемеген және алдын ала тиелген резервтегі қайнарының өзі қосылуы)
|
9/9
|
|
Қорытынды
|
30/30
|
Қорытынды рейтинг есебінің методикасы
Семестр аяғында ағымдағы үлгерім бағасы 100 балдық шкала бойынша анықталады.
Ағымдағы үлгерім бақылау түрлерінің балдары кестеде көрсетілген.
№
|
Бақылау түрі
|
Максималды балл саны
|
ТУ1
|
1
|
Оқу сессиясында алған балдар (сабаққа қатысу, сабаққа дайындық және сабақтағы жұмыс, практикалық және зертханалық жұмыстарды орындау)
|
36
|
2
|
Сессия аралық уақыттағы алған балдар (өзіндік жұмысты орындау )
|
64
|
ҚОРЫТЫНДЫ
|
100
|
Рубежді бақылау бағалауы, сонымен қатар 100 балдық шкалада анықталып жатыр . Рубеждік бақылауға студенттер ғана қатысады. Студенттің тәртіппен айтылуын қорытындылау рейтингі анықтайды
Р1= ТУ1*0,7+ РК*0,3
Рубежді бақылаудан өтпеген студенттер немесе рубежді бақылаудан 50 балдан кем алған студенттердің рейтингі анықталмайды.
Қатысу рейтингі студенттің сабаққа қатысуы барлық пән санына тең болады.
РД= Р1
Қорытынды бақылауға тек сабақ кестесінің барлық талаптарын орындағандар және берілген тапсырмаларды түгелдей орындағандар мен 50 балдан кем алмаған студенттер қатысады..
Қорытынды баға оқулық жетулердің деңгей, яғни қатысу рейтингі мен қорытынды бақылау қосындысы
И= РД*ВДРД+ИК*ВДИК
Салмақ бөліктерінің бақылау бойынша бөлінуі
№ п/п
|
Қорытынды бақылау түрі
|
Бақылау түрі
|
Салмақ үлесі
|
1
|
Емтихан
|
Емтихан (ИК)
|
0,4
|
Ағымдағы үлгерім бақылауы (РД)
|
0,6
|
Пәннің қорытынды бағасы оқушының рейтингте және қорытынды бақылауда екпінді бағалары болса ғана есептеледі. Қорытынды бақылауға себепсіз келмеуі “қанағаттандырылмаған” бағаға теңестіріледі. Пәннің емтихан мен аралық аттестация нәтижелері сол күні немесе күннің екінші жартысында өтсе келесі күні айтылады..
11 Курстың саясаты
Оқулық жұмыстардың түрлері барлық әрбір студентті міндетті қатысу, белсенді болу оқулық материал талқылауы жанында лекциялық және практикалықтарды жұмыстарда. Жұмыстарға кешікпеу. Сабақ кезіндегі қандай да тәртіп бұзулар жазаланады, дәрісханадан бұзушы қашықтауына дейін. Сыңғырлақ, келіссөздер жұмыстардың уақытына кәрез телефондармен, СМС жазу тыйым салынған.
Сабақтарды босатқаны үшін қойылатын талаптар:
Лекцияда, практикалық сабақта себепсіз болмағаны үшін – нөлдік рейтинг;
Себепсіз босатып, бірақ лекциялар мен практикалық жұмыстарды істегені үшін – максималды балл 1.
Әр сабаққа дайындалу қажетті, сондай-ақ берілген оқу материалын лекция бойынша ғана емем , әр түрлі әдебиеттер пайдаланып оқу. Студенттің лекцияға келгендегі дайындығын сұраулар арқылы, және де рубеждік бақылау бойынша (бақылау жұмыстарын шешу және қойған сұрақтарға жауап беру). Бір семестрда 2 рубеждік бақылау болады.
Егер студент бақылау кезінде сабақты себепті босатса, оның кейін келіп тапсыруға мүмкіндігі бар, егер тапсырмаған жағдайда оған “0” бал қойылады. Қорытынды емтихан жазбаша түрде болады. Егер студент емтихан кезінде көшіру тыйым салынған.
Жұмыс қорытындылай семестрдің артынан ағымдағы үлгерім қорытынды балы анықталады (рейтингі). 50 балдан кем болған жағдайда “қанағаттандырылмаған” бағаға сай.
СӨЖ тапсырмаларың орындау және тапсыру жөніндегі және Электр станцияның электр жабдығының жұмыс режимі пәні бойынша 050718-Электрэнергетика мамандығы, Электрлік станциялар мамандандырылуы
бойынша сырттай оқу нысанының студенттеріне арналған
Бақылау іс-шараларының күнтізбелік кестесі
СӨЖ түрі
|
Максималды балл
|
Берілген күні
|
Тапсыру күні
|
Бақылау түрі
|
1 сабақта
|
барлығы
|
Лекцияда қатысу және топта жұмыс
|
2
|
24
|
1 сабақта
|
Сабақ кестесі бойынша
|
Қатысу
|
Практикалық жұмыста қатысу және топта жұмыс істеу
|
2
|
6
|
1 сабақта
|
Сабақ кестесі бойынша
|
қатысу
|
Зертханалық сабақта қатысу және топта жұмыс істеу
|
2
|
6
|
1 сабақта
|
Сабақ кестесі бойынша
|
қатысу
|
Лекция конспетісін құру
|
|
24
|
на устано- вочной сессии
|
Сабақ кестесі бойынша
|
Тексеру
|
Курстық жұмысты орындау
|
|
40
|
на устано- вочной сессии
|
Сабақ кестесі бойынша
|
Тексеру
|
Қорытынды
|
|
100
|
|
|
|
12 Әдебиеттер тізімі
Негізгі
1) Правила технической эксплуатации электрических станций и сетей Российской федерации. РД 34.20.501-95. – 15-е изд. – Минтопэнерго Российской Федерации, 1995.
2) ГОСТ 533-2000 (МЭК 34-3-88). Машины электрические вращающиеся. Турбогенераторы. Общие технические условия. – Межгосударственный стандарт. – М.: Межгосударственный Совет по стандартизации, метрологии и сертификации, 2000.
3) Коган Ф.Л. Анормальные режимы мощных турбогенераторов. – М.: Энергоатомиздат, 1988. – 276 с.
4) Меркурьев Г.В., Цирель Я.А. Расчеты режимов работы трансформаторов: Учебное пособие. – С.-Петербург: Изд-во Центра подготовки кадров энергетики, 2004. – 38 с.
Қосымша
5) Мотыгина С.А. Эксплуатация электрической части тепловых электростанций. – М.: Энергия, 1979. – 568 с.
6) Техническая эксплуатация основного оборудования электростанций и подстанций/ Грудинский П.Г. и др. – М.: Энергия, 1974. – 576 с.
7) Эксплуатация турбогенераторов с непосредственным охлаждением/ Под общ. ред. Л.С.Линдорфа и Л.Г.Мамиконянца. – М.: Энергия, 1972. – 352 с.
8) Типовая инструкция по эксплуатации генераторов. РД 34.45.501-88. – М.: Министерство энергетики и электрификации СССР, 1988. – 61 с.
9) Сыромятников И.А. Режимы работы асинхронных и синхронных двигателей. – М.: Энергоатомиздат, 1984. – 240 с.
10) Инструкция по эксплуатации трансформаторов. РД 34.46.501. – М.: Министерство энергетики и электрификации СССР, 1978. – 55 с.
Достарыңызбен бөлісу: |