қосуға арналған техникалық шарттар

      8. Тұтынушылардың электр қондырғыларын электр желiлерiне қосуы ЭЖЕ-нiң 3-тарауына сәйкес жүргiзiледi.

      9. Тұтынушының өтiнiмiнде:

      1) объектiнiң толық атауы және оның жай-күйлiк жоспары қоса берiлген мекен-жайы;

      2) объектiнiң ең жоғары жүктемесi, электр энергиясын тұтыну сипаты;

      3) шағын тұтынушылардың тiзбесi және олардың электр қондырғыларының сипаттамасы;

      4) электр жүктемелерiн жылдар бойынша iске қосу мерзiмдерi;

      5) тұтастай электр қабылдағыштардың және жекелеген технологиялық қондырғылардың энергиямен жабдықтау сенiмдiлiгi жөнiндегi техникалық құжаттамалар нормаларының талаптарына сәйкес келетiн санаты;

      6) мәлiмденген қуаттың негiздемесi;

      7) лизингтi, сенiмдi басқаруды және энергиямен жабдықтау объектiсiнде пайдаланудың өзге де түрлерiн қоса алғанда, меншiк құқығын немесе мүлiктiк жалға алғандығын растайтын құжаттың көшiрмесi көрсетiледi.

      10. Тұтынушылардың электр қондырғыларын қосуға арналған техникалық шарттарды мынадай:

      1) жаңа электр қондырғылары энергиямен жабдықтаушы ұйымның желiлерiне қосылған;

      2) электр қондырғыларының тұтынатын қуаты өзгерген;

      3) сыртқы электрмен жабдықтау схемасы өзгерген;

      4) энергия қондырғыларын пайдалануға қойылатын техникалық талаптар өзгерген;

      5) тұтынушының электрмен жабдықтау сенiмдiлiгiнiң санаты өзгерген;

      6) объектiнiң иеленушiсi өзгерген жағдайларда тұтынушы сұратып алуға және энергиямен жабдықтаушы ұйым беруге тиiс.

      11. Энергия берушi ұйым тұтынушыдан өтiнiм алғаннан кейiн бiр айлық мерзiмде жаңадан құрылатын немесе қайта жаңғыртылатын қолданыстағы кәсiпорындардың, ғимараттардың, құрылыстардың, олардың кезектерiнiң немесе жекелеген өндiрiстердiң электр қондырғыларын қосуға арналған техникалық шарттар мен жиынтық қуаты 1000 квт. дейiнгi осы объектiлердегi электр энергиясын есепке алуды ұйымдастыру жөнiнде ұсыныстар бередi.
      Объектiлердiң жиынтық қуаты 1000 квт. асқан кезде алдын ала техникалық шарттар берiледi.

      12. Жаңа кәсiпорындарды, ғимараттарды, құрылыстарды, олардың кезектерiн, жекелеген өндiрiстердi немесе сырттан электрмен жабдықтау схемасын өзгертудi талап ететiн кеңейтiлетiн және жаңғыртылатын жұмыс iстеп тұрған объектiлердi энергиямен жабдықтау жөнiндегi тұтынушылардың жобалық шешiмдерiн келiсу желiсiне тұтынушы жалғанған энергия берушi ұйыммен жүргiзiледi.

      13. Электр қондырғылары энергиямен жабдықтаушы ұйым тұтынушыларының желiлерiнен қоректенетiн қосалқы абоненттер техникалық шарттарды энергия берушi ұйыммен келiсу бойынша тұтынушылардан алады.

      14. Электр желiлерiне тұтынушыны қосуға арналған техникалық шарттарда:
      1) объектiнiң орналасқан жерi (кент, көше), жалғаным нүктелерi (шағын станция, электр станциясы немесе электр беру желiлерi), объектiнi қоректендiру орындалуы тиiс әуелiк және кабельдiк желiлердегi кернеу, жалғаным нүктелерiндегi кернеудiң күтiлетiн деңгейi;

      2) жаңа тұтынушының пайда болуымен байланысты қолда бар тораптарды күшейту жөнiндегi негiзделген талаптар - сымдардың қиылысын арттыру, трансформаторлардың қуатын ауыстыру немесе арттыру, тарату қондырғыларының қосымша ұяларын салу және заңнамаға қайшы келмейтiн өзге де талаптар;

      3) қысқа тұйықталу тоғының есептiк мәнi, релелiк қорғауға, автоматикаға, телемеханикаға, байланысқа, қорғаныш жерлендiргiшiне, оқшаулауға және кернеулерден асып кетуден қорғауға қойылатын талаптар;

      4) реактивтi қуатты өтеу, электр энергиясының сапасын бақылау мен есепке алу, желiге жалғанған нүктедегi электр энергиясының сапасына тұтынушының ықпал ету дәрежесi, тұтынушы жүктемесiнiң тәулiктiк кестесiн реттеу жөнiндегi талаптар;

      5) болжамды жүктеме мен электр тұтынуды көрсетумен тұтынушының торабына қосылатын шағын тұтынушылардың тiзiмi;

      6) пайдалануға рұқсат етiлген қуат;

      7) электрмен жабдықтау схемасының электр қабылдағыштардың сенiмдiлiк санаттарына сәйкестiгi;

      8) электр энергиясын есепке алуды ұйымдастыру талаптары;

      9) электрдi тұтынудың сипаты (тұрақты, уақытша, маусымдық);

      10) техникалық шарттардың қолданылу мерзiмi көрсетiледi.

      15. Қажет болған және берiлген техникалық шарттардың негiздiлiгiне күмәнданған жағдайда тұтынушы сараптау ұйымына жүгiнедi.

      16. Желiсiне тұтынушы жалғанған энергия берушi ұйым берген техникалық шарттардың орындалуы тұтынушылар үшiн де, электрмен жабдықтау жобасын әзiрлеу тапсырылатын жобалау ұйымдары үшiн де қажет.

      17. Техникалық шарттарды алу жаңадан құрылған және бұрын жұмыс iстеген ұйымдардың базасында қайта ұйымдастырылған ұйымдар үшiн мiндеттi. Техникалық шарттарды беру және қайта рәсiмдеу үшiн төлем алынбайды.

 4. Тұтынушылардың электр қондырғыларын

      18. Тұтынушылардың барлық қайта жалғанатын және қайта жөнделетiн электр қондырғылары қолданыстағы нормативтiк-техникалық құжаттарға сәйкестiкте орындалуы, жобалау және техникалық қабылдау-тапсыру құжаттамасымен қамтамасыз етiлуi тиiс.

      19. Пайдалануға жiберiлгенге дейiн электр қондырғылары қабылдау-тапсыру сынағынан өтуi және оны тұтынушы монтаждау, жөндеу ұйымынан кесiм бойынша қабылдап алынуы тиiс.
      Энергия берушi ұйым өзiнiң электр желiлерiне электр қондырғыларын тұрақты пайдалануға тұтынушылар анықталған кемшiлiктердi жойғаннан және сараптау ұйымының қорытындысы мен мемлекеттiк энергетикалық қадағалау органының (бұдан әрi - Мемэнергияқадағалау) рұқсатын алғаннан кейiн жалғайды.
      Энергия берушi ұйым өзiнiң электр желiлерiне тұтынушылардың кернеуi 1000 В дейiнгi, белгiленген қуаты 100 кВт аспайтын электр қондырғыларын сараптама ұйымының оң қорытындысын алғаннан кейiн жалғай алады.

      20. Энергия тұтынатын жабдықты пайдалануға енгiзер алдында сараптама ұйымы мемлекеттiк стандарттарға, қолданыстағы нормативтiк құқықтық актiлер мен жобалық деректерге сәйкестiгiне сараптама жүргiзедi, сондай-ақ белгiленген мерзiмдерде нормативтiк құқықтық актiлерге сәйкес жұмыс iстеп тұрған және салынып жатқан объектiлерге тиiмдiлiк көрсеткiштерi жөнiнде сараптық баға бередi.

      21. Электр энергиясын тұтынуы маусымдық сипаттағы электр қондырғыларына кернеу берудi энергиямен жабдықтаушы ұйым тұтынушының электр қондырғыларына сараптама ұйымының техникалық куәландыру актiсiн тұтынушы ұсынғаннан кейiн жүргiзедi.

      22. Электр қондырғыларын пайдалануға рұқсат ету тәртiбi шағын тұтынушылардың (қосалқы тұтынушылардың) жаңадан орнатылған және жаңғыртылған электр қондырғыларына, сондай-ақ электр қондырғыларының иелерi ауысқан жағдайда қолданылады.

      23. Электр қондырғыларын пайдалануға рұқсат ету тек тұтынушыда меншiк түрiне қарамастан тиiстi бiлiктiлiктегi электр техникалық персонал мен электр қондырғыларының сенiмдi, қауiпсiз жұмысына жауапты тұлға немесе қызметтiң осы түрiмен айналысу құқығына лицензиясы бар ұйыммен электр қондырғыларына қызмет көрсетуге шарты болғанда ғана мүмкiн болады.

      24. Тұтынушылардың электр қондырғыларын құрастыруда кемшiлiктер, жалғауға арналып берiлген техникалық шарттар мен нормативтiк-техникалық құжаттардың талаптарынан ауытқушылықтар табылған, тиiстi кәсiби бiлiктiлiгi бар қызмет көрсетушi болмағаны, сондай-ақ электр қондырғыларының сенiмдi, қауiпсiз жұмысына жауапты адамның жоқтығы анықталса, оларды пайдалануға жiберуге тыйым салынады.

 5. Электр энергиясын тұтыну шарттары мен
режимдерi

      25. Тұтынушыларға электр энергиясын жеткiзудi энергиямен жабдықтаушы ұйым электрмен жабдықтауға арналған шартқа сәйкес жасалған жылдық, тоқсандық, айлық жоспарларға және электр энергиясын босатудың тәулiктiк кестесiне сәйкес үздiксiз жүргiзедi.

      26. Электр энергетикасы объектiлерiнiң ерекше жұмыс режимi кезiнде тұтынушыларды электрмен жабдықтау авариялық бронь көлемiнде электр қуатын жеткiзудi қамтамасыз ететiн энергиямен жабдықтаушы ұйым әзiрлеген схемалар бойынша жүзеге асырылады.

      27. Көтерме сауда нарығында электр энергетикасы объектiлерiнiң ерекше жұмыс режимiн енгiзу тәртiбiн жүйелiк оператор белгiлейдi.

      28. Бөлшек сауда нарығындағы электр энергетикасы объектiлерiнiң ерекше жұмыс режимiн енгiзу тәртiбiн өңiрлiк электр желiлiк компаниясы белгiлейдi.

 6. Электр қондырғыларын пайдалану кезiндегi

      29. Электр қондырғылардың жай-күйi мен оларға қызмет көрсетудiң жауапкершiлiк шекарасы олардың теңгерiмдiк тиесiлiгiмен белгiленедi және электрмен жабдықтау шартына қоса берiлетiн электр желiлерi мен пайдалану жауапкершiлiгiн шектейтiн актiде бекiтiледi.

      30. Кернеуi 1000 В және одан да жоғары электр қондырғылардың жай-күйi мен қызметi үшiн жауапкершiлiк шекарасы:

      1) жабық тарату қондырғыларының сырт жағындағы әуе желiсiнiң өтпелi оқшаулағышының жалғанымы мен ашық тарату қондырғылары оқшаулағыштарының тартпалы портальды тiзбегiнiң керiлген қысқышынан шығатын сымның шығар жерiнде;

      2) қоректiк және шығар желiлердiң кабельдiк немесе ауалық кiрмелерiнiң ұшында белгiленедi.
      Бұл ретте осы тармақта көрсетiлген жалғанымдардың техникалық жай-күйi үшiн жауапкершiлiк шағын станцияны пайдаланатын ұйымға жүктеледi.

      31. Түрлi ұйымдарға тиесiлi дәнекерi бар (бiтеу немесе айырғыштар арқылы) кернеуi 1000 В және одан да жоғары, түрлi ұйымдар мен олардың қызмет көрсетуiне тиесiлi электр берушi желiлердiң жай-күйi мен қызметiне жауапкершiлiк шекарасы дәнекер жасалған негiзгi желiнiң тiреуiшiнде белгiленедi.

      32. Тараптардың келiсiмi бойынша шартпен электр қондырғыларды пайдалану ерекшелiктерiмен шартталған өзге де негiзделген жауапкершiлiк шекарасы белгiленуi мүмкiн.

      33. Тұтынушы мен энергиямен жабдықтаушы ұйым арасындағы кернеуi 1000 В дейiнгi электр қондырғыларының жай-күйi мен қызмет көрсетуi үшiн жауапкершiлiк шекарасы:

      1) әуелiк тармақталу кезiнде - ғимаратқа орнатылған бiрiншi оқшаулатқыштағы қоректендiрушi желi жалғауының түйiспесiнде;

      2) кабельдiк ену кезiнде - ғимаратқа кiрердегi қоректендiрушi кабельдiң ұштарындағы болтты жалғанымдарда белгiленедi.
      Электр тораптарының теңгерiмдiк тиесiлiк шекарасы осы тармақта көрсетiлген орындарға сәйкеспеген жағдайда, олар тiкелей шартта көрсетiлуi мүмкiн.

      34. Тұтынушының құрылмаларындағы немесе өзге де жылжымайтын мүлiк объектiлерiндегi электр торабының баланстық тиесiлiгi шекарасындағы жалғанымдардың жай-күйi үшiн энергия берушi ұйым жауапкершiлiкте болады.

      35. Энергиямен жабдықтаушы ұйымның басқа да тұтынушыларына транзитпен электр энергиясы берiлетiн тұтынушының электр беру желiлерiн, тарату бекеттерiн және трансформаторлық шағын станцияларын жөндеуге шығару, сондай-ақ аталған жабдықты жөнделгеннен кейiн қосу энергиямен жабдықтаушы ұйыммен келiсiлгеннен кейiн жүргiзiледi.

 7. Есепке алу аспаптарын орнату және пайдалану

      36. Электр энергиясын тұтынушылардың электр қондырғылары энергиямен жабдықтаушы ұйымнан тұтынылған электр энергиясы үшiн есеп айырысуға қажеттi коммерциялық есепке алу аспаптарымен қамтамасыз етiлуi тиiс. Электр энергиясының есебiн жүргiзу үшiн типтерi Өлшемдер бiрлiгiн қамтамасыз ететiн мемлекеттiк тiзiлiмге енгiзiлетiн есептеу аспаптары пайдаланылады.
      Электр тұтынудың 100 кВт. астам шарттық қуаты бар, бекiтiлiп жеткiзiлген электр энергиясы тұтынушыларда тұтынылған электр энергиясы, жүктемелердiң қуаты мен сағаттық кестесi туралы деректердi жадында ұзақ уақыт сақтайтын активтi және реактивтi энергияның коммерциялық есепке алу есептеуiштерi болуы тиiс.
      Электр тұтынудың 40-100 кВт шарттық қуатымен еркiн жеткiзiлген электр энергиясын тұтынушылардың тұтынылған электр энергиясы туралы деректердi жадында ұзақ уақыт сақтайтын активтi және реактивтi энергия мен ең жоғары қуатты есептеуiштерi болуы қажет.
      Электр тұтынудың 40 кВт дейiнгi шарттық қуатымен электр энергиясы еркiн жеткiзiлген тұтынушылардың активтi энергия есептеуiштерi болуы қажет.

      37. Коммерциялық есепке алу аспаптарын орнату Ережелердiң және уәкiлеттi орган бекiткен электр энергиясын есепке алуды ұйымдастыру жөнiндегi қолданыстағы нормативтiк техникалық құжаттардың талаптарында көзделген тәртiпте орындалады.

      38. Электрмен жабдықтаудың бiр көзiнен бiрнеше тұтынушыларды қоректендiрген жағдайда әрбiр тұтынушы үшiн есепке алу қамтамасыз етiлуi тиiс.

      39. Коммерциялық есепке алу аспаптарында осыған құқылы ұйымдардың алғашқы немесе кезеңдiк тексеруi туралы белгiсi болуы тиiс.

      40. Коммерциялық есепке алу аспаптарын ұстау мен техникалық қызмет көрсету және салыстырып тексеру теңгерiмдiк тиесiлiгiне сәйкес жүзеге асырылады. Коммерциялық есепке алу аспаптарына техникалық қызмет көрсетудi меншiк иесiмен шарт бойынша энергия берушi ұйым немесе осындай қызмет түрiне рұқсаты бар басқа мамандандырылған ұйым жүргiзе алады.

      41. Коммерциялық есепке алу аспаптарын салыстырып тексеру салыстырып тексеру әдiстемесiнде көрсетiлген мерзiмдерде, сондай-ақ мүдделi тараптардың бiрiнiң өтiнiшi бойынша олардың көрсеткiштерiнiң дұрыстығына күмән келтiрiлген жағдайда аспапқа аралық тексеру интервалына сәйкес жүргiзiледi.

      42. Жоспардан тыс салыстырып тексеру жүргiзiлген жағдайда тексеру бойынша шығындарды (соның iшiнде алып тастау мен орнату бойынша) жоспардан тыс салыстырып тексерудi талап еткен тарап көтередi.

      43. Егер салыстырып тексеру кезiнде коммерциялық аспаптардың көрсеткiштерi олардың дәлдiк сыныбымен рұқсат етiлетiн кiнараттан асып кетсе, онда жоспардан тыс салыстырып тексеру жөнiндегi шығындарды аспаптардың иесi төлейдi.

      44. Энергиямен жабдықтаушы, энергия берушi ұйымдар мен тұтынушы арасында есеп айырысу үшiн электр энергиясын (қуатын) есепке алу электр желiлерiнiң теңгерiмдiк тиесiлiк шекарасында жүргiзiледi.

      45. Техникалық мүмкiндiк болмаған жағдайда электр энергиясының коммерциялық есепке алу аспаптарын тараптардың өзара уағдаластығы бойынша электр желiлерiнiң теңгерiмдiк тиесiлiк шекарасынан басқа жерге орнатуға рұқсат етiледi.

      46. Коммерциялық есепке алу аспаптарының қаптамалары бекiткiштерiнде салыстырып тексеру құқығы бар ұйымның пломбасы, ал электр есептегiштiң қысқыштары қалыбы қақпағында, ток пен кернеудiң трансформаторлары бөлшегiнiң қақпаларында, тоқ пен кернеулiк және сынақтық блоктарда және қораптарда энергия берушi ұйымның пломбасы болуы тиiс.

      47. Коммерциялық есепке алу аспаптарын қоректендiретiн кернеу трансформаторлары жетектерi, коммерциялық есепке алу аспаптарының қоректендiрушi аспаптары, есептеу аспаптарына келетiн сымдардағы қысқыштардың жинамалары, сондай-ақ коммерциялық есепке алу аспаптарына дейiн орналасқан кiрме коммутациялық аппараттарының шкафтары электр қондырғы иесiнiң рұқсатсыз енуiнен сақтау үшiн қоршаумен жабылады және оларға тұтынушының қатысуымен энергиямен жабдықтаушы ұйым пломбы салады.
      0,4 кВ қондырғыларында енгiзу қондырғыларынан бастап токты өлшеу трансформаторларына дейiн қоса алғанда барлық ток жүргiзу бөлiктерi қоршауға және пломбалауға жатады.
      Энергия берушi ұйым статикалық конденсаторлар батареялары жетектерiнiң тұтқаларын тұтынушы бұл батареяларды пайдаланбаған жағдайда пломбы салады.

      48. Тұтынушыға босатылған активтi және реактивтi электр энергиясының мөлшерi тұтынушының бастапқы кернеулiк бас трансформаторы жағында орнатылған коммерциялық есепке алу аспаптарының көрсеткiштерiне сәйкес анықталады.

      49. Электр энергиясын есептеу схемасын өзгертумен немесе бұзумен байланысты кез келген жұмыс түрiн жүргiзу кезiнде тұтынушы жұмысты бастамас бұрын бұл туралы энергия берушi және энергиямен жабдықтаушы ұйымдарға жазбаша түрде хабарлауы және тиiстi рұқсат алуы қажет.

      50. Жөндеу жұмысын жүргiзу кезеңiнде электр энергиясын есепке алу энергия берушi ұйыммен келiсiлген уақытша есепке алу схемалары бойынша жүзеге асырылуы тиiс. Трансформаторлық шағын станцияларды толық ажырату арқылы жүргiзiлген жөндеу жұмыстарының аяқталуы бойынша энергия берушi ұйым қажеттiгiне қарай коммерциялық есепке алу схемаларына кезектен тыс тексерiс жүргiзедi.

      51. Тәулiк аймақтары бойынша электр энергиясын тұтынуды бөлек есепке алуға мүмкiндiк беретiн көп тарифтi коммерциялық есепке алу аспаптары болған кезде электр энергиясының шығысын есепке алуды тәулiк уақытына байланысты бағалар (тарифтер) бойынша анықтауға және төлеуге болады.

 8. Электр энергиясын берудi шектеу және
тоқтату шарттары

      52. Электр энергиясын беру, сондай-ақ шектеу және тоқтату тұтынушымен жасалған шартқа сәйкес жүргiзiледi.

      53. Энергиямен жабдықтаушы және (немесе) энергия берушi ұйымдар тұтынушыны белгiленген тәртiппен ескерте отырып:

      1) шартта белгiленген мерзiмдерде электр энергиясы үшiн ақы төленбесе;

      2) электр тұтынудың шартпен белгiленген режимi бұзылса;

      3) авариялық жағдайда электр энергиясын берудi толық немесе iшiнара тоқтатады.

      54. Энергиямен жабдықтаушы және (немесе) энергия берушi ұйымдар:

      1) энергия берушi ұйымның желiсiне өз бетiмен электр қабылдағыштарды жалғап алғанда;

      2) есепке алу аспаптарымен қатар электр қабылдағыштар жалғанса;

      3) тұтынушының кiнәсiнен энергия берушi ұйымдар мен басқа да тұтынушылардың электр қондырғыларының қалыпты жұмыс iстеуiн бұзатындай мәнге дейiнгi электр энергиясының сапалық көрсеткiштерi төмендегенде;

      4) коммерциялық есепке алу аспаптарына энергиямен жабдықтаушы және (немесе) энергия берушi ұйымдардың өкiлдерiн жiбермеген жағдайларда тұтынушыға электр энергиясын берудi кiдiрiссiз толық тоқтатады.

      55. Мемэнергияқадағалау органдары Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгiленген тәртiппен:

      1) электр энергетикасындағы қызметтi жүзеге асырушы ұйымдарға олар электр энергетикасы саласындағы Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiнiң талаптарын бұзған жағдайда нұсқама беруге;

      2) электр және энергия қондырғыларына рұқсаты болуы;

      3) электр және энергия қондырғыларының техникалық жай-күйiне және қауiпсiздiгiне тексеру жүргiзуге құқылы.

      56. Резервтiк қоректендiру болмаған кезде жабдықтарды жөндеу және жаңа тұтынушыларды қосу жөнiндегi жоспарлы жұмыстарды жүргiзу үшiн электр энергиясын тоқтату туралы энергиямен жабдықтаушы және (немесе) энергия берушi ұйымдар ажыратқанға дейiн үш күн бұрын тұтынушыға ескертедi.

      57. Адамдардың өмiрi үшiн қауiп тудыратын, едәуiр экономикалық шығынға, коммуналдық шаруашылық пен электрмен жабдықтау жүйелерiнiң аса маңызды элементтерiнiң қызметiн бұзатын авариялардың алдын алу немесе жою жөнiнде кезек күттiрмейтiн шаралар қабылдау үшiн, энергия берушi ұйымға тұтынушының электр қондырғысын дереу оған хабарлай отырып және ажырату себебiн көрсетумен ажыратуға рұқсат етiледi.

      58. Тұтынушы шарт бойынша пайдалануға рұқсат етiлген қуатты арттырған жағдайда энергия берушi және (немесе) энергиямен жабдықтаушы ұйымдар тұтынушыдан жүктеменi шартта белгiленген мәнге дейiн азайтуды талап етедi. Жүктеменi азайту туралы тұтынушыны хабардар ету тәртiбi шартта белгiленедi.

 9. Электр энергиясы үшiн есеп айырысу

      59. Тұтынушылардың оларға жеткiзiлген электр энергиясы үшiн есеп айырысуы белгiленген тәртiппен энергиямен жабдықтаушы ұйым белгiлеген тарифтерге сәйкес жүргiзiледi.
      Электр энергиясының көтерме сауда нарығында теңгермелеушi электр энергиясы, сондай-ақ электр энергиясының келiсiм-шартсыз көлемдерi үшiн есеп айырысулар электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектiлерiнiң арасындағы қарым-қатынастарды реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлерге сәйкес жүргiзiледi.
      Электр энергиясының бөлшек сауда нарығында электр энергиясының келiсiлмеген көлемi үшiн есеп айырысулар жасасқан шарттарға сәйкес жүргiзiледi.

      60. Энергиямен жабдықтаушы ұйым электр энергиясын көп тарифтi коммерциялық есепке алу аспаптары бар тұтынушыларға қолданыстағы заңнамада белгiленген тәртiппен, тиiстi тәулiк белдеулерi бойынша әр түрлi бағалар (тарифтер) бойынша сатуға құқылы.

      61. Тұтынылған электр энергиясы үшiн есеп айырысулар шарт ережелерiне сәйкес коммерциялық есепке алу аспаптарының көрсеткiштерi негiзiнде энергиямен жабдықтаушы ұйымның төлем құжаттары бойынша жүргiзiледi.

      62. Босатылған электр энергиясы үшiн есеп айырысу кезеңiнiң ұзақтығы, мерзiмдерi, шарттары мен нысандары электрмен жабдықтауға арналған шартта белгiленедi.

      63. Егер қолданыстағы заңнамада басқаша көрсетiлмесе, электр энергиясының сапасын төмендетуге кiнәлi тұлға бөлшек сауда нарығының субъектiсiне өзi келтiрген нақты зиянды өтейдi.

      64. Егер шартта өзгеше көзделмесе, тұтынушының кiнәсiнсiз есепке алу уақытша бұзылған кезде электр энергиясы үшiн есеп айырысу электр энергиясын есепке алу құралдары мен схемалары ақаусыз болған алдыңғы немесе кейiнгi есептiк кезеңнiң орташа тәулiктiк шығыны бойынша жүргiзiледi.
      Электр энергиясының орташа тәулiктiк шығыны бойынша есеп айырысу кезеңi бiр айдан аспауы тиiс, осы уақыт iшiнде коммерциялық есепке алу толық көлемде қалпына келтiрiлуi тиiс.
      Егер көрсетiлген мерзiмде коммерциялық есепке алуды қалпына келтiру мүмкiн болмаған жағдайда тұтынушыға босатылған электр энергиясы үшiн есеп айырысы тәртiбi мен есепке алуды қалпына келтiру мерзiмдерi тұтынушы, энергия жабдықтаушы және энергия берушi ұйымның келiсiмiмен белгiленуi тиiс.

      65. Төлемдердiң мерзiмiн өткiзiп алған жағдайда тұтынушы қолданыстағы заңнамаға және шарт ережелерiне сәйкес өсiм төлейдi.

      66. Егер тұтынушы белгiленген тәртiппен пайдаланылған энергияға ақы төлемегенi үшiн ағытылып тасталса, онда оны қайта қосу қарызды өтегеннен кейiн және қосу қызметiнiң ақысын төлегеннен кейiн жүргiзiледi.

      67. Коммерциялық есепке алу аспаптарының көрсеткiштерiн жазып алуды, егер шартта өзгеше көзделмесе, энергиямен жабдықтаушы ұйымның өкiлдерi тұтынушы өкiлдерiнiң қатысуымен жүргiзедi.

      68. Тұтынушының кiнәсiнен екi есептiк кезең iшiнде есепке алу аспаптарының көрсеткiштерiн жазып алу мүмкiн болмаған жағдайда, егер бұл ретте тұтынушы энергиямен жабдықтаушы ұйымға пайдаланған энергия мөлшерi туралы мәлiметтi өзi бермесе, энергиямен жабдықтаушы ұйым есептеудi жүктеменiң маусымдық кестесiн ескерумен өткен кезеңдегi электр энергиясының орташа тәулiктiк шығыны бойынша жүргiзуге құқылы.
      Бұл ретте электр энергиясының орташа тәулiктiк шығыны бойынша есеп айырысу кезеңi бiр есептiк кезеңнен аспауы керек, ол бiткеннен кейiн белгiленген қуат бойынша электр энергиясының шығыны тұтынушының техникалық шарттарына сәйкес, кейiннен қайта есептелмей-ақ коммерциялық есепке алу аспаптарының көрсеткiштерiн хабарлағанға дейiн анықталуға тиiс.

      69. Тараптардың келiсiмi бойынша тұтынушының өзi жазып алған коммерциялық есепке алу аспаптарының көрсеткiштерi бойынша ақы төлеуiне рұқсат етiледi. Электр энергиясы үшiн ақы төлеу кезiнде тұтынушы жiберген қателiктердi энергиямен жабдықтаушы және (немесе) энергия берушi ұйымдар олардың анықталуы бойынша түзетедi.

      70. Реактивтiк энергияны тұтынғаны және өндiргенi үшiн ақы төлеудi есептеу заңнамамен белгiленген тәртiпте жүргiзiледi. Реактивтiк энергия үшiн есеп айырысудың шарты мен тәртiбi электр энергиясын беру (электрмен жабдықтау) жөнiндегi қызметтер көрсетуге арналған шартта белгiленедi.

      71. Энергия берушi ұйымның өкiлдерi тұтынушының кiнәсiнен есептеу аспаптарының ақауларын, пломбының (пломбылаушы құрылғының) бұзылуын немесе болмауын, әйнегiнiң немесе қалыбының бүлiнуiн, тұтынушының электр қондырғысын есептеу аспаптарының сыртында өз бетiнше қосуын, есептеу аспаптарын қосу схемасының өзгерiсiн байқаған жағдайда, энергия берушi ұйым белгiленген тәртiппен тұтынушыны электр желiсiнен ажыратады және нақты ең көп жүктеме немесе тұтынушының электр қондырғыларының жалғанған қуаты мен тұтынушының абоненттiң есептеу аспаптарын соңғы ауыстырған күнiнен бастап барлық уақыттағы жұмыс сағаттарының саны бойынша немесе коммерциялық есептеу схемасын аспаптық тексеру бойынша электр энергиясының шығыстарын қайта есептеудi жүргiзедi.

 10. Тұрмыстық тұтынушылардың электр энергиясын

      72. Тұтынушылардың электр энергиясын есепке алу аспаптары энергия берушi ұйымның қызметi бақылаушылары оларды байқау үшiн кедергiсiз көруге қол жетiмдiлiгiн қамтамасыз ететiн жерлерге орналастырылуға тиiстi.

      73. Электр энергиясын есептеу аспаптары бұзылған, сынған, жоғалған жағдайларда электр энергиясының шығынын және ол үшiн ақы төлеудi уақытша есептiк айқындауға рұқсат берiледi. Электр энергиясын коммерциялық есепке алу аспаптарынсыз жаңа тұтынушының электр қабылдағыштарды қосуына тыйым салынады.

      74. Энергиямен жабдықтаушы ұйым тұрмыстық тұтынушы үшiн электр энергиясын шартта белгiленген қуат шегiнде оған қажеттi мөлшерде жеткiзедi.

      75. Тұрмыстық тұтынушы мен энергия берушi ұйымның арасындағы электр тораптарының техникалық жағдайы мен пайдаланылуы үшiн пайдалану жауапкершiлiгiнiң шекарасы олардың теңгерiмдiк тиесiлiгiне қарай белгiленедi және электрмен жабдықтау шартында көрсетiледi.

      76. Тұрғын үйдегi тұтынушы мен энергия берушi ұйымның арасындағы электр желiлерiнiң техникалық жағдайы мен 1000 В дейiнгi кернеудегi электр қондырғыларға қызмет көрсеткенi үшiн пайдалану жауапкершiлiгiнiң шекарасы былайша анықталады:

      1) әуеде тармақталу кезiнде - ғимараттарға орнатылған бiрiншi оқшаулатқыштардағы қоректендiрушi желiнiң қосылған жерлерiнде;

      2) кабельдiк енгiзу кезiнде - ғимаратқа енгiзер жерде қоректендiрушi кабельдiң ұштамаларында;

      3) барлық пәтер электр есептеуiштерiн бүкiл үйдегi бiр бөлмеге немесе кiреберiстегi бiр бөлмеге топтап орналастырған жағдайда тұтынушылар мен энергия берушi ұйымның арасындағы пайдалану жауапкершiлiгiнiң шекарасы электр энергиясын пәтерлерге беретiн сымдарды есептеуiштерге жалғанған түйiспелерде анықталады.

      77. Тұрмыстық тұтынушының құрылғылары мен жылжымайтын басқа да объектiлерiндегi электр желiлерiнiң теңгерiмдiк тиесiлiк шекарасындағы жалғанымдардың жай-күйi мен пайдаланушылық қызметтерiн бақылауға энергия берушi ұйым жауапты болады.