Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

жүктеу 8,21 Mb.

Pdf просмотр

бет	29/116
Дата	18.09.2023
өлшемі	8,21 Mb.
	#43447

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 ... 116

8 Девочкин Электр аппараттары. Оқулық

2.8.

Белсенді тізбекті сөндіру кезінде ай-
нымалы ток доғасын жағу және сөндіру про-
цестері
cosφ≈1 тізбекті қарастырамыз. Аппарат түйіспелері t уақыт осінде а
нүктесіне сəйкес келетін сəтте ажырады делік (2.16-сурет). Түйіспелер
арасында доға жанады. Кезеңнің жартысының соңында i токтың аза-
юынан жəне доға сөндіргіш құрылғының əсерінен доға аралығының
кедергілері мен ид доғадағы кернеудің көтерілуі байқалады. i токтың
нөлге келуі кезінде (
t
осіндегі
О
нүкте) доғаға аз қуат келеді, оның тем-
пературасы азаяды, бұл бір жағынан термиялық ионданудың баяулауы-
на əкеледі, ал екінші жағынан ионсыздануға ықпал етеді. Мұның бар-
лығы доғаны сөндіруге əкеледі.
Доға сөнетін кернеу
кернеу, немесе шек, сөндіру
U
гаш
деп аталады.
Жартылай кезеңнің соңына кернеудің шұғыл көтерілуі тізбектегі ток-
тың нөл арқылы өзінің табиғи өтуіне дейін үзілуіне əкеледі. Доғаны
сөндіргеннен кейін доға аралығы тез арада оқшаулаушыға айналмай-
ды, себебі температура нөлге дейін төмендемейді. Доғаны сөндіру про-
цесінде доға аралығы облысындағы зарядталған бөлшектер саны азая-
ды, доғаны сөндіргеннен кейін аралық кедергісі күрт өседі.
Бұл ретте аралықтың электрлік беріктігі, яғни оның электрлік бұ-
зылуы өтетін кернеу өседі. Кернеу нөл арқылы өткеннен кейін қуат
көзінің кернеуі таңбаны өзгертеді жəне синусоидтар заңы бойынша өсе
бастайды.
Аралықтың электрлік беріктігі нөлден емес,
а
нүктесіне сəйкес ке-
летін мəндермен өседі (аралықтың бастапқы беріктігі). Бастапқы берік-
2.16-сурет. Айнымалы токтың белсенді тізбегін сөндіру процесін
сипаттайтын қисықтар

52
1
з
1
2
тік жəне беріктіктің одан əрі өсуі доға сөн-
діретін құрылғының қасиеттеріне тəуелді:
ол неғұрлым тиімді əрекет етсе, соғұрлым
бастапқы беріктігі артық жəне соғұрлым
электрлік беріктіктің өсуі ірі.
Аралықтың электрлік беріктігін қал-
пына келтіруге
a b
қисығы сəйкес ке-
1 1
летін жағдайды қарастырамыз.
t
сəтін-
2.17-сурет. Айнымалы ток
кезінде доғаның вольт-
амперлік сипаттамасы
де аралықтағы кернеу қисығы беріктік
қисығын қиып өтеді. Осы нүктеде доға
қайтадан жаңады.

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 ... 116