Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

65
0
t
о
t
о
t
2
н
T
гр
Т
tн
tн
н
tк
мыс режимінде аппараттардың габаритті өлшемдері мен вентиляция
шарттарына θ /θ
есе үлкен шығындар мен сəйкесінше үлкен қуатты
∞ max
жіберуге болады. Осылайша, ұзақ жұмыс режимі үшін арналған аппа-
ратты қолдану кезінде, қайталама-қысқа мерзімді режимде оның қуа- 
тын ұлғайтуға болады, егер бұл басқа жұмыс шарттары бойынша, мы- 
салы, коммутация немесе асқын жүктемелік қабілеті бойынша ықтимал 
болса, ұлғайтуға болады.
Енді қысқа тұйықталу режимін қарастырамыз. Қысқа тұйықталу 
кезінде елеулі термиялық əсерлерге ұшырайды. Әдетте, бұл апатты жұ- 
мыс режимі, сондықтан оның əрекет ету уақыты минималды ықтимал 
шектеледі. Электр аппараттарының көпшілігі үшін бұл уақыт 
t 
< 0,1 
Т
на-
, яғни қоршаған ортамен жылу алмасусыз қыздыру уақытын арттыр-
майды. Қысқа тұйықталу режимін электр аппараты бөліктерінің темпе- 
ратурасы ұзақ режимде ұйғарынды температурадан артатын мəндерге 
жеткенде қысқа мерзімдік жұмыс режимі ретінде қарастыруға болады. 
Қысқа мерзімді режимнің ұзақтығы əдетте үлкен болмағандықтан, бұл 
ретте ұзақ жұмыс режимінде температураны шектейтін басқа элемент- 
тердегі жəне оқшаулаудағы маңызды өзгерістер өтпейді.
Аппарат беттерінен қоршаған ортаға жылу берілісін елемей, қысқа 
тұйықталу кезінде жылу балансының теңдеуін келесі түрде жазуға бо- 
лады:
P 
(1 + α
Т 
) = 
c
γ
dT 
/ , 
(3.19)
0 
t 
t dt
мұндағы 
Р
—
уақыттың бастапқы сəтінде 
t 
= 0 жылу көздерінің қуаты;
α — кедергінің температуралық коэффициенті; 
с 
— материалдың шекті 
жылу сыйымдылығы; γ — материал тығыздығы.
(3.19) теңдеуді келесі түрде беріп
dT 
/
dt 
= 
j
2
ρ (1 + α 
Т 
)/[γ 
с 
(1 + β
Т 
)] 
(3.20)
t 
о 
t 
о 
t
(мұндағы β — жылу сыйымдылығының температуралық коэффици- 
енті), интеграциялаудан кейін 
Т 
= 0 °С болғанда аламыз
j
2
t 
= (γ 
с
/ρ ){[( α - β)/α
2
]1n(1 + α
Т 
) + β
Т 
/α]}, 
(3.21)
о 
о 
t 
t
мұндағы 
с
—
материалдың 
T
= 0 °С болғанда шекті жылу сыйым-
дылығы; ρ
—
материалдың 
T 
= 0 °С болғанда шекті кедергісі.
Әрбір α, β, ρ , 
с 
, γ материал үшін адиабатты қыздыру қисығы деп
о 
о
аталатын тəуелділікті құруға болады.
Әдетте мұндай қисықтар уақыттың бастапқы сəтіндегі температура
= 0 °С үшін келтіріледі. Егер 
Т
≠ 0 °С жəне 
j t 
берілген мəні бойын-
ша қысқа тұйықталу тоғымен аппарат өткізгіштігінің температурасын 
табу талап етілсе, онда келесі түрде өтеді. Адиабатты қыздыру қисығы
бойынша аталмыш температура Тн үшін 
j
2
t
мəні табылады (3.5-сурет).
Одан кейін 
j
2
t
мəнінен абцисса осінде өткізгіштің соңғы температурасы
табылады.

66
j
t
2 2
1 1
3.5-сурет. Адиабатты қыздыру қисығы
Адиабатты қыздыру қисығы тура жəне 
кері есептерді шешуге мүмкіндік береді, 
яғни j 2t мəні бойынша өткізгіш темпера- 
турасын табады жəне керісінше ток тығы- 
здығының квадрат импульсының ұйғарын- 
ды мəнін табады.
Электр машиналарының жəне аппарат- 
тарының одан əрі жұмыс істеуге кедергі 
келтіретін зақымдаусыз ұстау, берілген
ұзақтықа токтардың ток өткізгіш бөліктері бойынша өтетін термиялық 
əсер ету қабілеті 

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: