Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

жүктеу 8,21 Mb.

Pdf просмотр

бет	22/116
Дата	18.09.2023
өлшемі	8,21 Mb.
	#43447

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 116

8 Девочкин Электр аппараттары. Оқулық

иондану потенциалы
болады (мысалы, мыс була-
ры үшін ол 7,7 В тең). Оң иондар, электрондар сияқты электр өрісімен
айдалады, алайда олармен алынатын жылдамдықтың үлкен массасына
байланысты шамалы ғана. Бейтарап бөлшек туралы оң иондар соққысы
кезінде электрон соққысына қарағанда энергия аз бөлінеді, сондықтан
соққымен иондану негізінен электрондар есебінен өтеді.
Катод маңы аймағындағы аз ұзақтыққа байланысты соққымен
иондану үшін жеткілікті жылдамдық алмайды. Көбіне соққыдан кей-
ін атом қозушы күйге өтеді (атом электроны ядродан қашық орбитаға
өтеді). Қозғаушы атомның иондануы үшін ең аз энергия талап етіледі.
Нəтижесінде, ионданудың қажетті потенциалы азаяды. Мұндай ионда-
ну сатылы деп аталады. Сатылы иондану кезінде атом бойынша элек-
трондардың көп есе соққысы қажет, яғни əрбір оң ионның түзілуі үшін
ондаған электрондар талап етіледі. Сондықтан катод маңындағы ток
оң иондардың болуына қарамастан электронды сипат алады. түзілетін
электрондар катод маңында теріс көлемді заряд жасамайды, себебі
олардың жылдамдығы ауыр оң иондардың жылдамдығынан едəуір ар-
тық. Оң иондар катод кернеуімен құрылатын өрісте тарқатылады жəне
катодты бастырмалатады. Осының арқасында катод температурасы кө-
теріледі жəне электрод материалының булану температурасына жетеді.
Жоғары температура кезінде күшті дəрежеде электрод температурасына
тəуелді катодтың термоэлектронды эмиссия пайда болады. зерттеулер
автоэлектронды эмиссия есебінен алынатыны туралы айтады.
Иондардың негізгі көзі термиялық иондалу болып табылады. Үлкен
температура кезінде бөлшек жылдамдығы бейтарап атомдағы соққы
оның иондалуына əкелетін шамаға дейін өседі. Бөлшек массасы аз
болған сайын оның қозғалыс жылдамдығы артық.
Доғада өтетін процестерді талдау газ қысымы артық болған сайын,
иондану дəрежесі соғұрлым төмен болатынын көрсетеді. Осыған орай
көптеген доға сөндіргіш құрылғыларда доғаны сөндіруге ықпал ететін
газдың жоғары қысымы жасалады. Атап өткеніміздей, иондануға тем-
пратура өте қатты ықпал етеді. Сатылы ионданудан екі атомды газдар-
дың үлкен саны үшін иондардың түзілу процесі 3 000-4 000 К темпе-
ратура кезінде басталады. Осыған орай доға сөндіруші құрылғыларда
доға бағанасындағы электродтардың металл буларына түсуіне кедергі
келтіретін шараларды қабылдау қажет. Мұндай шараларға сақтанды-

42
д
д
p
д
т
p
т
рғыштардың балқығыш ендірмесінің қималарын азайту, электродтар-
дың температурасын төмендететін электродтар бойынша доғаның жыл-
жуы, сонымен бірге олардың булануы жəне басқалары жатады.
Иондану дəрежесі температурамен анықталатындықтан, барлық
дерлік доға сөндіруші құрылғыларда доғадан не қозғалмалы ауамен не-
месе газбен (ауа, май сөндіргіштері) салқындату есебінен не доға сөн-
діргіш камераның қабырғаларына жылу берілісі есебінен жылу бөлуге
ұмтылады.
Ионданумен қатар доғалы бағанада қайта əрекет ету есебінен ион-
сыздандыру процестері өтеді.

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 116