Экономика жəне басқару факультеті

        Ж.  Hill  жəне  Knowlton  Dublin  қолданылған  фирмасының  сұранысын 

рəсімдеу жəне тұрмысты нығайту құралы. 

1.  Баспасөз  ақпарат  ортасы:  көпұлтты  ұйымдар  мөрі,  жергілікті  баспасөз, 

автокөлікке  арналған  кəсіпорын  ұйымдарының  мөрі,  жалпы  басқару 

органдары,    автокөлік  сүйгіштер  бөлімдері  мөрі,  іскерлік  баспасөз,  іскер 

адамдармен автокөлік сүйгіштерге арналған радиохабар, телевизор. 

 2.  Сауда  саттықпен  бірге  қызмет  ететін  шаралар:  жалпы  жəне  кəсіптік 

ұйымдардың  іскерлік  мінездеме  мөрі,  автокөлік  жағдайларын  бақылау, 

<Лада>  автокөлігінің  құрылғыларымен  жұмыс  жасайтын  Ұлыбританияға 

басты фирма LADA CARS-қа баратын жүргізу журналистерінің ұйымы жəне 

ол ирландық нарық қажеттіліктерімен сəйкес келеді; 

3. 1987 жыл соңында 1200 автокөлік сатылды 

 

          Тапсырма сұрақтары 

1.Hill  жəне  Knowlton  Dublin  жарнамалық  компания  фирмасының  басқару 

негізін анықта. Олардың тиімділігін анықтап түсіндір. 

2. <Лада> автокөлігінің Ирландық нарықтағы орны. 

3. SATRA фирмасының нарықтағы негізгі сигментін жазыңдар. 

 

     Ситуация  2      Перспективті  экспорт  тауарлары:  топтарды  тұтас  қалай 

бөлуге болады? 

            Ресей  нарығында  өндірістік  барлық  шина  өнімдері  негізінен 

перспективті  экспорт  тауары-жүк  көлігі  жəне  автобустарға  арналған 

дөңгелектер.  Бұл  тауарлар  ыстық  климат  жағдайына  арналған  елдер  Таяу 

Шығыс жəне Африка елдері.  

       Елдегі көлік транспортының негізгі түрі Эфиопия нарығында таңдалған, 

сонымен қатар дамыған немесе дамушы елдерде Африкада дөңгелекке деген 

сұраныс қажеттілігі көп. 

        Жарнама  компаниясының  басты  мақсаты  –  Ресей  дөңгелектерінің 

Эфиопияда сұранысты көбейту жəне қолдау. 

                Келесі шараларда көрсетілгендей: 

1. 

Ресей  экспортындағы  дөңгелек  сауда  агенттігін  Эфиопиядағы  Т.Р.И.А 

фирмасымен жоспарлау; 

2. 

2. Агенттік келісім Т.Р.И.А фирмасымен Эфиопия территориясындағы 

жарнаманы  күнделікті  қарау;  сонымен  қатар  Е.А.Д.А  жарнамалық 

фирмасымен келісімді қорытындылау. 

Тапсырма сұрақтары 

1.Эфиопиялық  нарықтағы  кең  таралған  əдістер  келесі  топтарда:  жүргізуші-

автомашинаның иесі; жургізуші-табыс табушы жұмыскер?  

 

Ситуация 3.  Жарнама тиімділігін бағалау                                                                                               

  Фирманың  қаладағы  А,  Б,  В  нүктелері  барлық  өнімнің  өнімділігі, 

жарнаманың  сапалық  обьектілерін  таңдау,  жарнаманың  басында  3600 

континерлік өнім болса жəне соңында 6400 континерге жетуі.  

         Бастапқы  кездегі  қалалық  бақылаудағы  Г,  Д  жəне  Е  сатылым  көлемі 

4600 контейнер жəне екіншісі-5750. 

          А жəне Б нүктелерінде жарнаманың көмегімен арнайы тапсырыс алуды 

қамтамасыз ету көлемі 600 контейнерге жетті. 

   Қалалық  А,  Б  жəне  В  телеведениелік  жарнама  дəлме-дəл  қарастырылды. 

Сонымен қатар қалалық В нүктесі радиожарнаманы қабылдады. 

    Осы қалалық жарнама шығындарының барлық құрамы (тележарнама-110; 

радиожарнама-12;  мекен-жайға  жіберу-12,5).  Қосымша  əрбір  контейнер 

өнімін сатуда жарнамаға транспорттық шығындар фирмаға қосымша-0,2 мың 

дол.ед көлемінде түсім əкелдə. 

     Жарнама  жарнамалаушы  үшін  дайындау  жəне  тарату  жарнамалары, 

барлық қалаларда муниципалды салық көлемі 5% құрайды. 

Тапсырма сұрақтары 

1.Жарнамадағы əрбір сатылым көлемінің өсімі қандай? 

2. Жарнамалық компанияның жалпы тиімділігі қандай?  

3. Əрбəр жарнама түрінің болашақ тиімділігін анықта?  

 

Ситуация 4   жарнама дегеніміз не?    

   АҚШ тағы ең ірі фирмалардың президентінің айтуы бойынша келесі үлгіде 

"  Жарнама – бұл,  менімше белгілі  ең ірі  американдық бизнес.  Менг  өзімнің 

барлық бағалы қағаздарымды жазып тастауға. өзімнің заводтарымның құнын 

есептеуге.  Салық  төлемін  мөлшерлеуге,  амортизация  көлемін  бағалауға, 

акциядан  түскен  кірісті  есептеуге.  Осы  кезде  өткен  жылға  қарағанда 

жарнамаға м18 млн доллар жойғанмын, аз өнім емес орнына алғаным зор    

 Тапсырма   

1.Фирма президенті жарнамадағы қаржы тиімділігін неге бағалай алмады? 

2. Жарнамаға не үшін қомақты 

 

Ситуация 5 .Жарнамалық тəжірибедегі халықаралық кодекс. 

ЮНЕСКО(БҰҰң  сұрағы  бойынша  білім,ғылым  жəне  мəдениет)жарнамалық 

тəжірибе  халықаралық  кодексте  жасалды.Кодекс  жағдайы    төменде  бөлек 

көрсетіледі: 

•Қоғамға  жəне  жеке  басты  кемсітпеу  үшін,жарнама    өтінеш  пен  бейнеден 

тұрмау керек. 

•  жарнамада    жарнамалық  тауар  көрсеткіштерге  сапасыны    қатысты 

адастырулар ендірілмеуі керек  

•Жарнама лайықты рұқсатсыз жеке тұлғаға,кəсіпорындарға  жəне кеңселерге 

таратылмауы керек. 

•Жарнама  өзге  кəсіпорындармен  олардың  тауарыны  қатысты  өттініштерден 

тұрмауы керек,яғни жепкөрушілік немесе күлкіге қалдырушылық. 

•Жарнама қандай құралдарға сұйенседе,ол материалдық жағынан өзге болуы 

керек. 

•жарнама,ортақ  қоғамда  ережені  сақтау  қажет,қоғамнын  ойын  бүлдірмеу 

кажет. 

•жарнама  жастардың  ойын  бузуына  ,жəнеде  жылдам  сенуіне  жол  бермеу 

керек. 

•Жарнама  адамдардың  үмітіне  қиянат  етуге  болмайды  жəне  аурумен 

ауыратындарға. 

•  кодекс  жағдайын  сақтау    жарнама  берушілермен  жарнаманы 

орындаушылардың  жаупкершілігіне  жатады,яғни  жарнаманы  жасап  жəне 

орналастыру,шығарылуы  жəне  ақпараттық  құрал  иесіне,жарнаманың 

таратылуы. 

Тапсырма 

1.Кодекс жағдайын талдаңыз,жəне негізгі ұстанымын  ұйымдастырыңыз. 

2Сіздерге  белгілі  ресейлік  жарнаманың  үлгісін  салыстырып,Кодекс 

жағдайына сəйкес тұжұрым жасаңыз. 

3Сіздерше 

«антижарнама» 

дегеніміз 

не?Ресейлік 

жəне 

шетелдік 

«жарнамаларына»мысал келтіріңіз 

4Сіздің жарнамаға деген талабыңызды ұйымдастырыңыз. 

 

Ситуация 6. Он жарнамалық парыздар. 

1.Потенциялдық 

сатыпалушының 

тауар 

бейнесін 

ұйымдастыру,фирманың(Сатушы 

мен 

басшысы 

немесе 

жасушысы)  

білместіктен  тауардың    немесе  фирманың    бар  екенінің    хабардар    болып 

өтуі. 

2Жарнамалық  пəнде  сенімсіздік  кедергілердіжеңу  жəне  пайдаланушыға 

тауар(фирма) жөнінде белгілі білімін қалыптастыру. 

3.Сатыпалушыға  ұнамды  эмоция  қалдыру  жəне  тауарға(фирма)жақсы  

қатынаста. 

4Тауар  тұрақталуының орналасуына мүмкіншілік тудыру. 

5.Жарнамалаушымен таңдаудан  контактқа қатысуға өту үшін жағдай туғызу 

одоан соң қайталау саттығына қатысты. 

6.Сатыпалушылар  мен  өзінің  əрқашандағы    тұрақты  клиенттерін  көбейтуге 

тырысады. 

7.Тауар өтімін ынталандыру,тауарайналымын жеделдету,тиімді əріптес іздеу. 

8.Өзге фирмалар пікірін қалыптастыру,жəне олар сізден сенімді серіктестікті 

көруі. 

9.Сатыпалушыға  тауар  таңдау  кезінде    көмек  көрсету,сондай-ақ  əлеуметтік 

қызмет көрсету(коммерциялық емес жарнама). 

10Түсім,иидждің  өсуі,сіздің  жарнамаға  деген  шығыныңыз  өзіңізді  өтімнің 

өсуіне байланысты болуы керек..  

Тапсырма 

1.Жарнамалық парыздардың əр бөлімін түсіндіріңіз. 

2.Əр бөлімге баға беріп :сіздің келісуіңіз жəне келіспеушілігіңіз. 

3.Жарнамалық парыздарға өзіңіздің бөліміңізді қосып көріңіз. 

 

 

Ситуация 7. 

«ОМО» кіржуғыш ұнтағы.