«Экология және жер қойнауын пайдалану салаларындағы табиғи ресурстарды тиімді қолдану»

Жоспар: 1.Геологиялық үрдістердің сипаттамасы 2.Тау жыныстарының ұғымы

жүктеу 0,85 Mb.

Pdf просмотр

бет	16/51
Дата	22.06.2023
өлшемі	0,85 Mb.
	#43050
түрі	Конспект

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 51

3.-геохимии-и-экогеохимии-каз

2.Тау жыныстарының ұғымы.

Жоспар:
1.Геологиялық үрдістердің сипаттамасы
2.Тау жыныстарының ұғымы
.
3.Магматикалық үрдістер.
1.Геологиялық үрдістердің сипаттамасы
Жер қабатын калыптастыру мен дамуына әкелетін табиғи үрдістер –
геологиялық үрдістер деп аталады. Оларға жататын үрдістер – үгілу, жер
сілкінісі, вулканизм, теңіз және өзендердің әрекеттері.
Барлық геологиялық үрдістер химиялық элементтердің бөлінуіне,
шашыратуына және жинақталуына, сонымен бірге пайдалы кендердің
тыңайған жерлердің пайда болуына әкеледі.
1.
Бөлу – физико-химиялық әдістер арқылы химиялық элементтердің
бөлек, тәуелсіз түріне өтуін білдіреді.
2.
Шашырату – ол химиялық элементтердің кеңістікте тепе-теңдік
таралуына ұмтылуы. Бұл түрде көпшілік элементтердің атомдары болады
(стронций, вром, рубидий, индий, талий, цезий).
3.
Жинақталу – ол элементтердің белгілі мөлшерде, белгілі объектілерде
жиналуы. Бұл үрдіске қоршаған ортаның факторлары мен механизмдері әсер
етеді.
Энергия көздеріне қарай геологиялық үрдістер эндогендік және экзогендік
түрге бөлінеді.
Эндогендік геологиялық үрдістер - жер қабатының ішінде жүреді. Олар
көзге көрінетін айнымалы рельефтерді жасайды және таулар, мұхит
шұнғыма , вулкандық конустердің пайда болуына әкеледі. Маңызды ролді
бұл үрдістерде тектоникалық қозғалыстар атқарады. Олар тез және ақырын
қозғалыста болады. Ақырын қозғалыста жер беті бір қалыпты көтеріледі
немесе батады. Тез қозғалыстарда жер бетінің блоктары көтеріліп
нәтижесінде ойылған және жарылған жерлер пайда болады.
Экзогендік геологиялық үрдістер жер бетін және теңіз табанының тегіс
болуына әкеледі. Жыл сайын жер беті 0,09 мм төмендейді.
2.Тау жыныстарының ұғымы.
Минералдық құрамы мен құрылысы салыстырмалы тұрақты агрегаттарды –
тау жыныстары деп атайды.
Туынды жағынан үш түрге бөлінеді:
- магматикалық
-шөгінді
- метаморфоздық.
Магматикалық тау жыныстары терең жер қойнауынан үстіңгі жер қабатына
шығатын ыстық балқыманың қату нәтижесінде болады.

21
Сыртқы факторлар әсер еткен нәтижесінде пайда болатын кенде- шөгінді тау
жыныстары деп аталады.
Шөгінді мен магматикалық тау жыныстары өте терең батқанда және
төменнен көтерілетін магма әсерінен өзгерістерге ұшырайды.
Метаморфозалар нәтижесінде олар жаңа метаморфоздық тау жыныстарына
айналады.
Тау жыныстары бірнеше белгілермен сипатталады:
-құрамы
- құрылысы
- түсі
- текстурасы
- батқан шарттары.

жүктеу 0,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 51