Дихроматометрияның жұмыс ерітіндісі – ол тотықтырғыш ретінде қолданылатын калий дихроматының K2Cr2O7 титрленген ерітіндісі. Перманганатпен салыстырғанда тотықтырғыш ретінде калий дихроматының бірнеше артықшылығы бар:
а) Титрленген калий дихроматының ерітіндісін белгілі су көлемінде реактивті өлшендінің нақ еруімен дайындауға болады. 2000С температурада кристалдау арқылы кептірумен K2Cr2O7 формуласына сәйкес химиялық таза препарат дайындайды.
б) Дихромат ерітіндісіне тұрақтылық тән. Ол тіпті қышқыл ерітіндісін қайнатқанда ажырамайды.Дайындап болған соң дихромат ерітіндісімен жедел титрлеуге болады. Онымен ыстық тұзды, қышқылды титрлеуге болады. Дихромат ерітіндісі ұзақ уақыт титрді өзгертпей сақтайды.
Тотықтырғыш реакцияда дихроматтың 6 – валентті хромы 3 – валенттіге дейін қалыптасады.
7
Cr2O 2- + 6е + 14Н+ = 2Cr3+ + 7 H2O (?)
Дихромат эквиваленті Э K2Cr2O7=М\6=49,03
0,1н K2Cr2O7 ерітіндісін дайындау.
K2Cr2O7 кристалдарының 4,903 г өлшендісін сыйымдылығы 1 л өлшеуіш колбада ерітеді және белгіге дейін жеткізіп су қосады. Нормальдығын және титр ерітіндісін есептеп анықтайды.
Кристалданған препаратты алу үшін қайнатқанша дейін қыздырылған 150 мл суда 100 г K2Cr2O7 ерітеді. Жақсылап араластырып, жіңішке ағыммен фарфорлы шыны – аяққа кристалл алу үшін құяды. Ерітіндіні мұздай сумен суытады және түсіп қалған кристаллы шыны пластинкалы воронкада сүзеді, 100-1500С кептіргіш шкафта 2-3 сағ кептіреді. Ұнтақтап, соңында 2000С температурада 10 – 12 сағ бойы кептіреді. Алынған препараттың тазалығы K2Cr2O7 99,97 – 100%.
K2Cr2O7 - мен титрлеу шарты
K2Cr2O7 ерітіндісін көбінесе темірді (ІІ) титрлеу үшін қолданады. (H2SO4 және H3PO4). Ерітіндінің қышқылдығын көтеру және Fe3+ ионын байланыстыру үшін титрлеу алдында қышқыл қоспасын қосады. Ол түссіз комплексті [Fe(PO4)2]3- титрлеуде қолданылады. Жасыл түстің қарқындылығын азайту үшін бөлінген Cr2+ ионынан титрленетін ерітіндіні сумен араластырады. Бұл индикаторлар тотықсыздандырғыш формадан тотықсыздандырғышқа ауысқандағы нәтижесінде түсін ауыстырады. Оны тотықтырғыш - тотықсыздандырғыш индикаторлары деп атайды.(*- дефениламин немесе фенилантранильді қышқылы)
Темірді хроматометриямен анықтау.
Темірді хроматометриямен анықтау кеннің еруі мен темірден тұратын заттардан алынатын үлгі анализінде кеңінен қолданылады. Соңғысы Fe3+ ионы түрінде болады. Оны титрлеу алдында Fe2+ дейін қалыптасу керек. Дихроматпен титрлеу Fe(II) реакциясы көбінесе әдістің соңғы бөлігінде қолданылады. Fe3+ немесе Fe2+ иондары белгілі затпен байланысады. Дихроматпен тотығу Fe(II) реакциясы төмендегі теңдеумен жүреді
6Fe2+ + Cr2O7-2 + 14H+ =6Fe3+ + 2Cr3+ + 7H2O (?)
Титрлеудің соңғы нүктесін редоксиндикатормен анықтайды. Дихроматпен Fe(II) титрлеуіш секіруі 0,95-1,28 В тең, ал дифениламин ауысу интервалы 0,73-0,79 В тең. Яғни дифениламин тотыға бастайды және эквивалент нүктесі пайда болғанша ерітіндіні көк күлгін түске дейін бояй бастайды. Қажетті ерітіндінің потенциалын төмендету үшін H3РO4 қосады, ол Fe3+ - ті мықты комплексқа байланыстырады.
Темір купоросындағы темірді Fe(II) анықтау.
а)Анализ жолы. FeSO4·7H2O тұзына анализ жасау үшін колбаға нақты тұз аспасын таңдайды. Титрлеуге берілген көлем титрантын араластыру керек.
Мысалы, егер өлшендіні титрлеуге 20 мл 0,1 н K2Cr2O7 шығындау керек болса, онда
m = 0.120 278 =0.56( + 0.06)ã
Достарыңызбен бөлісу: |