Ә. Б. Ақпаева, Л. А. Лебедева, М. Ж. Мыңжасарова, Т. В. Лихобабенко математика әдістемелік нұсқау

3.5.2.1. Көптаңбалы сандардың графикалық моделін құру, кластар мен разрядтар кестесін қолдану.

1000-ға дейінгі сандарды тура және кері ретпен санауды біледі.

Мың, 1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру, разрядтар мен кластар.

Мыңдықтар класының разрядтарын ата.

Көптаңбалы санды қалай дұрыс оқу керек?

0-3

Мұғалім өсімдік әлемінің көптүрлілігі жайында әңгіме жүргізеді. Біздің ғаламшардың өсімдік әлемі алуан түрлі. Түрлі өсімдіктердің мыңдаған және миллиондаған түрлері бар. Өсімдіктердің түрлерін санау үшін математикалық білім де қажет. Өз біліміңізді толықтыруға дайынсыз ба?

4-6

Оқулықтан 1-тапсырманы орындау ұсынылады.

Оқушылар әр қорапшадан кез келген санды таңдап алады да үш таңбалы сан құрайды, жазылған сандарда барлығы қанша бірлік, ондық, жүздік бар екенін атайды.

Оқулықтан 2-тапсырманы орындау ұсынылады.

Оқушылар кестедегі сандарды оқып, әр разрядтың бірліктер санымен разрядтық қосылғыштар санын санайды.

7-11

3-тапсырмада оқушы мәтінді оқиды. Сұрақтарға жауап береді:

– Мәтінде қандай сандар кездесті?

– Сендерге қай сандар таныс, ал қай сандар таныс емес?

12-29

Топтық жұмыс. Оқушылар оқулықтағы 2-тапсырманы, бірліктермен, ондықтармен, жүздіктермен санап, орындайды. Мұғалім оқушыларды мыңдықтармен санау үйлесімді болады дейді. Оқушылар мыңдықтар класымен, көптаңбалы сандарды оқу ережесімен, көптаңбалы сандарды оқу ережесін есте сақтауды жеңілдететін тәсілмен танысады.

Жұппен жұмыс. 5-тапсырманы орындауды ұсынады. Оқушылар бір таңбалы сандардың оң жағына нөлді (екі нөл, үш нөл, төрт нөл, бес нөлді) тіркеп, шыққан сандарды оқиды.

6-тапсырмада оқушылар тапсырманы разрядтар мен кластар кестесі бойынша оқиды, көптаңбалы сандарды салыстыру ережесін тұжырымдайды, тапсырмадағы берілген санды салыстырады.

Оқулықтағы 7-тапсырманы орындауды ұсынады, оқушылар үлгі бойынша сандар моделін құрастырады.

Оқушыларды олар үшін жаңа біліктілікке – барлық бірліктердің, барлық ондықтардың, барлық жүздіктердің ортақ санын төмендегі әдіс арқылы табуды үйрету керек:

– санның барлық цифларының астын сызамыз – бұл бірліктердің саны;

– бірліктен басқа цифрлардың барлығының астын сызамыз – бұл ондықтардың саны;

– бірліктер мен ондықтардан басқа барлық цифрлардың астын сызамыз – бұл жүздіктер саны.

8-тапсырма оқушылар уақытқа орындайды, қажетті амал таңбаларын теңсіздік дұрыс болатындай етіп қояды.

9-тапсырма зерттеушілік қасиетті қажет етеді, оқушыларға қанша өсімдік, қанша саңырауқұлақ түрлері, тағы басқа қандай өсімдік түрлерінің Қызыл кітапқа енгізілгенін білу керек болады.

Мұғалім бағалау критерийлері бар тапсырманы материалды түсіну деңгейіне жеткізіп орындауды тапсырады.

Мен:

• 
  1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санауды, жазуды, салыстыруды, разрядтар мен кластар кестесін пайдалана отырып, көптаңбалы сандардың графикалық үлгілерін құрауды үйрендім.
  

Мұғалім дәптердің тиісті бөлімінен жеке тапсырма береді.

«Көңіл-күй картасы».

Сабақ соңында балалар өз көңіл-күй жағдайын, сабаққа деген өзінің көзқарасын, сабақтың өздеріне ұнаған (ұнамаған) сәттерін суреттеп үлестірмелі қима қағаздарды толтырады.
Оқулықтағы үй тапсырмасы үшін ұсынылған 7(б)-тапсырма жаңа тақырыпты пысықтау үшін міндетті болып табылады.

Тапсырмалардың басқа бөлігі балалардың сабақтағы тапсырмаларды орындау деңгейлерін ескеріп саралап беріледі.

3.2.2.1. Қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу.

1000-ға дейінгі сандарды тура және кері санау.

1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру, разрядтар мен кластар.

Көптаңбалы сандарды қалай салыстырады?

0-3

Мұғалім өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы туралы әңгіме өткізеді. Өсімдіктерді өсіру үшін, адамдарға жаңа сорттар ұсыну үшін санай білудің көмегі өте көп. Өз білімдеріңді толықтыруға дайынсыңдар ма?

Өткен сабақта көптаңбалы сандардың нумерациясын оқыдық. Алға жылжу үшін бізге алдыңғы сабақта алған мәліметті қаншалықты ұғынғанымыз маңызды.

4-6

Оқушылар оқулықтағы 1-тапсырманы орындап, сұрақтарға жауап береді:

– Бірліктер класында қанша разряд бар?

– Мыңдықтар класында қанша разряд бар?

Оларды разрядтар мен кластар кестесі бойынша атайды, көптаңбалы сандарды оқу ережесін айтады. Кестеде берілген көптаңбалы сандарды оқиды.

7-11

– Бүгінгі сабақтың мақсаты не?

– Өрнектің мәнінің тәсілдері туралы алған білімін бекіту. Есеп шығарғандағы қателермен жұмыс жасау.

12-29

Оқулықтағы 2, 3-тапсырманы орындау.

Мұғалім тапсырманың дұрыстығын тексереді.

– Кімде қиындықтар туындады?

– Қай жерден қате жіберді?

– Жіберілген қатенің себебі неде?

– Өзіндік жұмыста қате жібергендердің іс-әрекетінің мақсатын құрыңыз.

– Қиындық туындаған оқушы жұмысының түпкі мақсаты қандай?

– Қателерді түзеу алгоритмін пайдаланамыз.

– Әркім өзінің есебі жайында айтады.

Дәптерде балалар бағалау критерийлерімен тапсырманы орындайды.

Мен:

-көптаңбалы сандардың графикалық моделін құрай аламын;

-1 000 000-ға дейін тура және кері ретпен мыңдықтармен санаймын.

30-36

Балалар өз таңдауымен тапсырманы орындайды.

Оқушылар оқулықтан 3-тапсырманы орындайды, дәптерге сәуле сызады, санды белгілейді, берілген теңсіздіктің шешімі болып табылатын 5 санды жазады.

4-тапсырмада оқушылар көрсетілген бірлік өлшеміне өрнектейді.

5-ші және 6-тапсырма топпен орындалады. Оқушылар 5(а) және 5(ә) есептерді шығарады. 6-тапсырмада теңдеулерді шешеді.

Оқулықтағы 7-тапсырма жұппен орындалады, оқушылар берілген қосындының мәні шығатындай үш санды таңдайды.

Сөйлемді аяқтаңыздар:

– Бүгін мен… білдім.

– Маған… қызықты болды.

– Маған …қиындық тудырды.

– Мен… тапсырмаларды орындадым.

Үй тапсырмасын балалардың жеке қиындықтарын ескеріп анықтайды.