Дипломдық жобада мұнай айдау станциясындада технологиялық

78 

 

l

h

есеп

=

2,5

2

= 1,25 ≈ 1 м.  

(5.6) 

 

Шыққан мәндерді қолдана отырып, кесте бойынша орнатайық, 

𝜂

0

=8,5. 

𝑟

1

  –  бөлменің  жоғарғы  жағы  мен  ғимаратқа  іргелес  төсеме  қабаттан 

түсетін  жарықтың  көмегімен  пайда  болатын  бүйір  жақ  жарықтандырудың 

ТЖК артуын көрсететін коэффициент. 

 

𝑟

1

 табу үшін керекті есептеулер. 

Қабырға, еден және төбе кескіндерінің орташа өлшемді коэффициенті 

 

ρ = 

ρ

пот

+ρ

ст

+ρ

пол

3

=

80+60+40

3

= 60%.  

(5.7) 

 

Есептеу  орнынан  сыртқы  қабырғаға  дейінгі  арақашықтық  3  м.  Есептеу 

орнының сыртқы қабырғаға дейінгі арақашықтықтың бөлме түбіне қатынасы 

 

l/B = 3/4 = 0,75. 

 

Бөлме  түбінің  l  терезелер  төбесі  және  шартты  жұмыс  қабатының 

деңгейінен биіктігіне қатынасы  

 

l/h

есеп

= 3/2 = 1,5. 

 

(5.4) және (5.6) формулаларынан шыққан мәндерді ала отырып, L / l = 5 / 

2,5  =  2  м,  l  /

 ℎ

есеп

  =  3  /  2  =  1,5  ≈  1  м,  сонымен  қатар  жоғарыда  табылған 

мәндерді ала отырып, 

𝑟

1

= 1,4; 

Бәрін 5.1 формулаға қоямыз 

 

100 ×

S

0

S

n

=

e

H

×K

3

×η

0

τ

0

×r

1

× K

зд

→ S

0

=

S

0

×e

H

×K

3

×η

0

×K

зд

100×τ

0

×r

1

,  

 

S

0

=

20×1,4×1,2×8,5×1,55

100×0,52×1,4

= 6,08 м

2

.  

 

Сонда терезе ұзындығы 

 

l

терезе

=

S

терезе

h

терезе

=

6,08

2

= 3,04 м.  

 

Сонымен жарықтық ойығының ауданы 

6,08 м

2

 тең. 

Демек, қызметкерді операторлықта жағымды жағдаймен қамтамасыз ету 

үшін,  ауданы  төрт  квадрат  метр  болатын  жарықтық  ойықтарын  пайдалану 

керек. 

Жарықтық  ағысының  коэфициентін  қолдану  тәсілімен  жарықтықтың 

есептелуі. 

79 

 

Қаралып жатқан әдіс сыртқы қабатқа түсіп жатқан жарықтық ағысының 

жарықтандыру 

құрылғысының 

толық 

ағысына 

қатынасына 

тең 

коэффициенттің мәнін табуға негізделген. 

Есептеу тәжірибесінде η коэффициенттер мәнін бөлменің геометриялық 

параметрлерімен 

(бөлме 

индексі) 

олардың 

олардың 

оптикалық 

сипаттамаларын  байланыстыратын  (қабырғалар 

𝜌

ст

,  төбе 

𝜌

пот

,  еден  𝜌

пол

   

кескіні коэффициенттері). Бөлме индексі мына формула арқылы табылады 

 

i =

a×b

h×(a+b)

,  

(5.8) 

 

мұнда 

a,b – бөлме ұзындығы 5 м, және ені 4 м; 

             h – ілу биіктігінің мәні. 

Ілу биіктігінің мәнін анықтау 

 

h

есеп

= H − (h

р.п

+ h

св

),  

(5.9) 

 

мұнда 

h

св

 - шамның асылма биіктігі; 

            H – төбе биіктігі; 

            

h

есеп

= 4 − (2 + 0) = 2 м.  

Бөлме көрсеткіші 5.8 формуласы бойынша 

 

i =

5×4

3×(5+4)

= 0,74.  

 

0,74  тең  бөлме  көрсеткіші  мен  төбе 

р

п

=80%  және 

р

ст

= 60% 

кескіндерінің  коэффициенттеріне  байланысты  (төбе  және  қабырғалар  ашық 

түске  боялған)  5  жарықтандырғыш  құрылғының  қолдану  коэффициентін 

η=35%,=0,35. 

Жарық көзі ретінде люминесцентиялық лампа ЛД30-1 таңдалды, қуаты 

қуаты 40 Вт, 2 жарықтық ағысы F = 360 лм тең. 

Шамдар саны 

 

N =

E

min

×S×k×z

F×n×u

,  

(5.10) 

 

мұнда 

𝐸

𝑚𝑖𝑛

  берілген  жұмыс  тобы  (III  в)  үшін  минималды  нормативті 

жарықтандыру, 300 лк (жоғары дәлдікті жұмыс үшін); 

             

S – бөлме ауданы, 20 м

2

 ; 

             к – қор коэффициенті, 1,4; 

             z – шамның түзету коэффициенті,  z=1,2; 

             F – бір лампаның жарықтық ағысы, 3600 лм; 

             n – шамдағы лампалар саны, 2; 

80 

 

             η – жарықтандыру құрылғысын қолдану коэффициенті, бөлменің 

көрсетулері  мен  төбе  мен  қабырға  кескіні  коэффициенттеріне  байланысты 

табылады. 

 Керекті шамдар санын табу үшін 5.10 формула бойынша: 

 

N =

300×20×1,4×1,2

3600×2×0,35

≈ 4 д. 

 

Қалғанында жұптап 4 дана шам қабылдаймыз, 2 қатарға орнатылады. 

Шамдар арақашықтығы 

 

L

A,B

= λ × h

расч

,  

(5.11) 

 

мұнда  λ  –  көрші  орналасқан  шамдар  арақашықтықтарының  немесе 

жарықтандыру  бетінің  үстіндегі  шамдар  қатарының,  олардың  орнатылу 

биіктігіне қатынасына тең. 

Ұзындығы бойынша: 

L

А

= 3 × 0,67 = 2 м.   

Ені бойынша: 

L

В

= 3 × 0,58 = 1,75 м.  

 

Қабырғадан шамдарға дейінгі қашықтық (lA,B) 

 

l

А

= 0,5 × LA = 0,5 × 2 = 1 м, 

 

λ =  2/2 = 1,  

 

l

В

= 0,5 × LB = 0,5 × 1,75 = 0,875 м,  

 

λ =  1,75/2 = 0,875.  

 

 

5.1 Сурет – Шамдардың мұнай айдау станциясында орналасу сұлбасы