47
кейін талап етілетін жоғары қысым жоқ кезінде қосылу процесін тоқтатып,
сигнал береді.
Манометрдың максималды байланысы, егер айдау құбырындағы қысым
құрылғының, құбыр желінің немесе арматураның механикалық беріктілігі
шарты бойынша рұқсат етілген шектен асатн болса, агрегатттың
автоматикалық тоқтауын қамтамасыз етеді.
Пайдалану кезінде насос жұмысының беруі аз жағдайлар болуы мүмкін,
және жұмыс температура тез өсуімен жүреді бұл қолайсыз болып табылады.
Температураның жоғарлауынан қорғау насос пен ысырманың
арасындағы айдау құбырында орнатылған электроконтактті термометрмен
іске
асады.
Насостың
білігінің
нығыздауының
құрылғысының
саңылаусыздығының бұзылған жағдайында, агрегатты дереу тоқтату қажет.
Ағымдар басқарымы, ағымдар бөлінетін камераның деңгейін басқаруға саяды.
Рұқсат етілген деңгейдің жоғарлап кетуі механикалық, электрлік және
пневматикалық датчикпен тіркеледі.
Тығыздауыш
сұйықтық
және
электрқозғалтқыш
пен
насос
мойнтіректерінің айналмалы
майлау
жүйелеріндегі
электрконтактілі
манометрлермен бақыланады.
Дірілсигналды құрылғы насостың мойынтіректерінің дірілін басқарады,
ал оның шектен тыс шамаға өсуі кезінде агрегатты өшіреді.
Электрқозғалтқыштың металлы мен орамдарының температурасын визуалды
басқару үшін ауыстырып-қосқышы бар логометрлер қолданылады, ал
мойынтіректі майлайтын майының қысымын басқару үшін – көрсеткіш
манометрлер.
Жері бойынша құрылғылар қалқанында және операторлықта
электрқозғалтқыштың
жұмысын
бақару
тізбегінде
кететін
электр
энергиясының
есептеуіштері
мен
амперметрлер
орнатылады.
Мойынтіректердің
температурасын
басқару
үшін
көпірлер
мен
потенциометрлер қолданылады.
Электрқозғалтқышты ауамен салқындату жұмысын басқару үшін,
ысытылған ауаның сигнализаторлары мен қысымды көтеру ауасының
қысымының төмендеу сигнлизаторлары орнатылады.
Агрегаттың апаттық тоқтауы қорғаныс аспаптары мен құрылғылары
іске қосылуы кезінде болады. Апаттық тоқтаулар, агрегаттың қайта қосылуын
жүзеге асыратын және асырмайтын болып бөліндеі. Соңғы жағдайда, тоқтау
себебі белгіленіп, жойылу керек, сонда ғана агрегаттың қайта қосылуы мүмкін
болады. Қайта қосылуға рұқсаты бар тоқтау, қосылу іске аспай қалған
жағдайда болады, яғни егер де тоқтау программалық қосылудың
операцияларының бірінің орындалмай қалу себебінен, сонымен қатар, насос
копусының өнімінің температурасының кесірінен болса болады. Қайта
қосылуға рұқсаты жоқ апаттық тоқтау келесі параметрлер өзгерісі кезінде
болады: электрқозғалтқыш, насос және аралық біліктің мойынтіректерінің
температурасы өскен жағдайда; агрегаттың артқан дірілі кезінде; насос
білігіні
нығыздауынан
шығындардың
көбеюі
жағдайында;
48
электрқозғалтқыштың кірісіндегі салқындатқыш ауаның температурасы
ұлғайған жағдайда; электрқозғалтқышты салқындататын, кіріп-шығып жатқан
ауаның температураларының өзгерісі өскен жағдайда; электрқозғалтқыштың
электрлік қорғаныс құрылғысының қосылуы кезінде.
Қорғаныс автоматика сигналдары бойынша агрегаттың тоқтауы кезінде
операциялардың реттілігі әдеттегі программалық тоқтау кезіндегі реттіліктен
ерекшеленбейді. Тіректі насосты агрегаттар үшін қорғаныс автоматика
параметрлер саны, негізгі агрегаттар үшін қаралғанға қарағанда,
электрқозғалтқыш пен насостың конструктивті ерекшеліктері үшін, әлденеше
аз.
Насосты агрегаттардың қорғаныс және сигнализация сызбалары, айдау
агрегаттары үшін сызбалар қағидалары бойынша құрылады. Жалпы, насосты
станциялар бойынша ескерту сигнализациялар және апаттық қорғаныс
жүйелері келесі параметрлер бойынша: өрттің пайда болуы, насосты
станцияны су басу, насосты станцияға газ тарау, сору және айдау желілерінде
жарамайтын қысым және т.б. бойынша бар. Берілген праметрлер бойынша
қорғаныс жұмысы төменде көрсетілген.
Насосты станцияның автоматизация сызбасында қайта қосуды және
өшіруді жүзеге асыратын, асырмайтын станцияның апатты өшірілуі
қарастырылады (2.1 сурет).
Қайта қосуды рұқсат ететін станцияның өшірілуі, реттеуіш мүшелерге
дейін және кейін станцияның коллекторында қысымның шектен асқан
жағдайында және, қабылдау құбыр желісіндегі төмендеу қысымы шектен
төмендеген жағдайда іске асады. Алдымен мұнайдың ағысы бағыты бойынша
насос өшіріледі. Егер осыдан кейін қысым қалыпқа келмесе, қалған насостар
өшіріледі.
Қайта қосуды рұқсат етпейтін станциялардың өшірілуі, сумен және
маймен қамту көмекші жалпыстанциондық құрылғыларының, ағып кетулерді
шығарудың, ауамен қамту реттеуіштерінің, сонымен қатар, ауадағы мұнай
өнімдерінің буларының концентрациясының шектен тыс өсуінің бұзылуы
кезінде іске асады.
Станциялардың
агрегаттарының
автоматты
түрде
тоқтауы,
газдалудан қорғаныстың іске қосылу жағдайын санамағанда, дәйекті түрде
жүреді. Насостар бөлмесінде мұнай буы концентрациясы жоғарлаған
жағдайда, желдеткіштер мен басқару құрылғыларын санамағанда, барлық
электр энергиясын тұтынушылар өшіріледі. Егер де насосты станцияның
автоматтандыру сызбасында өрттен қорғану қарастырылса, олар қосылған
мезетте, барлық дерлік электр энергиясын тұтынушылар өшеді.
Бастапқы өлшеуіш құралдар ретінде жүйеде сериялық шығарылтатын
датчиктер мен түрлендіргіштер қолданылған:
- температуралар: ТСМУ-205; ТХАУ-205;
- қысымдар: Метран-22-ДИ; Метран-43-ДИ;
- деңгей: ДУУ2М.
