4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
Конституциялық кепілдіктің бірі азаматтардың еңбек қауіпсіздігі мен құқығы болып табылады. Мұны іске асыру барысында біздің елімізде қажетті құқықтық база қалыптасты. Қазір еңбекті қорғау мен еңбек қатынасы саласында Қазақстан Республикасының «Еңбек туралы», «Әлеуметтік әріптестік туралы», «Тұрғындарды жұмыспен қамту туралы» Заңдары күшіне енсе, өткен жылы «Еңбек қауіпсіздігі мен қорғау туралы» Заң шықса , «Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы» Заңына толықтырулар мен өзгертулер енгізілді. Қазір үстіміздегі жылдың аяғында қабылдануға тиіс «Еңбек туралы Кодекс» дайындлу үстінде.
«Алматы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативінде «Еңбекті қорғауды» ұйымдастыру төрағаға жүктелген. Мал дәрігері шаруа қожалығындағы ветеринаиялық-санитариялық жағдайды қадағалайды, жұқпалы ауру көздерін жою және алдын алу жұмыстарын ұйымдастырады
Қоражайларға аптасына бір рет санитарлық шаралар ұйымдастырып, дезинфекция, дератизация, дезинсекция жасалынып отырылады. Жұмысшылардың денсаулығын және санитарлық – гигиеналық жағдайын жақсарту үшін арнайы киімдер және аяқ киімдер беріледі. Ал жұмысқа жаңа орналасқандарға техника қауіпсіздігін сақтау жөнінде арнайы инструктаж жүргізіледі және оларды журналға тіркеп , қолын қойғызады.
Бірен-саран жарақат алған жұмысшыларға, қойшыларға дер кезінде арнайы аптечкалардағы дәрі- дәрмектер арқылы алғашқы медициналық көмек көрсетіледі .
Инфекциялық аурулардың адам денсаулығына әсер ететінін, әсіресе адам мен малдарға ортақ (антропозоонозды ) ауруларды ескере отырып , төмендегідей жұмыстар атқарылады:
1. Қожалықтағы қойшылар мен көмекшілерді міндетті түрде инструктаждан өткізіп , өзіндік гигиена мен сақтану шаралары үйретіледі.
2. Шопандар мен көмекшілер міндетті түрде туберкулез, бруцеллез ауруларына қарсы дәрігерлік тексерулерден өтіп тұрады.
3. Жұмысшыларға арнайы киімдер мен аяқ киімдер беріліп , оларды есепке алып отырады
«Алматы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативі «Еңбекті қорғауды» жақсарту үшін мына шараларды іске асыру керек:
1. Шаруашылықтағы қоражайлардың айналасын көгалдандыру.
2. Жарық шамдарын қою (жарықтандыру).
3. Жұмысшылардың киім-кешегін ауыстыратын бөлмелерін жабдықтап және әрқайсысына тиесілі шкафтар қою.
4.Жұмыс киімдерін ферма сыртына алып шығуға тиым салып , оларды жұмыс орнында жуу шараларын ұйымдастыру.
Бұл шараларды өз деңгейінде қолданып, іске асырып отырса, шаруашылықтағы еңбек өнімділігі артып , жұмысшыларды оқыс жағдайлардан сақтандырып отыруға мүмкіндік туғызары сөзсіз .
Қорыта келгенде, «Алматы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативінде еңбекті қорғау жұмысы талапқа сай дұрыс ұйымдастырылған.
5 ҚОРЫТЫНДЫ
1. Қойлардың хламидиден болатын іш тастауы еліміздің барлық облыстарының қой шаруашылығында кездесетіні анықталған . Инфекция мал шаруашылығына айтарлықтай зиян тигізеді : төлдерді толық алмаудан, қойлардың кейде 40-50 % -ы іш тастауынан .
2. Аурудың белгілері өлі төлдердің туылуымен , кейде қозылардың өлуімен сипатталады . Аурудан таза емес шарушылықтарда туылған қозылар көп жағдайда әлсіз және жақсы күтілуіне қарамастан өсіп-жетілуден қалып отырады. Көп қозылар пневмония, конъюктивит, полиартрит белгілерімен ауырады. Осыдан , оларды емдеуге , ет және жүн өнімдерін төмен алудан экономикалық зиян туады .
3. Зерттеу жүргізілген Алматы ауылшаруашылық өндірістік кооперативінде хламидиоз ауруынан сау емес шаруашылық болып табылды. 1920 саулықтың 277- сі іш тастады , тексерілген 41 бас қан сарысуының 24-і КҰБР-да хламидиозға оң нәтиже берді.
4. Өндірістік кооперативте хламидиозбен ауырған қозылар тетрациклин қатарындағы антибиотиктермен емделді.
6 ПРАКТИКАЛЫҚ ҰСЫНЫС.
1. Қойдың хламидиоз ауруын балау үшін комплементті ұзақ байлау (КҰБР) қолдану керек.
2. Хламидиозбен ауырған малдарды тетрациклин қатарындағы антибиотиктермен емдеуге болады.
Қозыларды емдеу үшін тетрациклиннің 1 млн. ә.б. 7 күн қатарынан ет арасына енгізу керек.
3. Хламидиоз ауруының арнаулы алдын алу үшін вакцина қолдану керек.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Абишева.Ш.Б. «Диагностика энзоотического аборта овец» Алма-Ата Вестник с/х Казахстана, 1972 №.7. С . 44-46
Абишева.Ш.Б. «К диагностике энзоотического аборта овец» Автореф.дисс.канд.вет.наук. Алма-Ата 1972. 15.с.
Актаев.А. Этиологическая структура аборта у овец в Чимкентской области Казахской ССР и вакцино-профилактики паратифа. Автореф. дисс. Канд. Вет. наук. Алма-Ата 1970. 18 с.
Байтурина.О.Ш. Вирусный аборт овец внекоторых хозяйствах юга Казахстана . Труды Алма-Атинского института , т. ХУ , вып. ІУ , серия клинико-эпизоотологическая . Алма-Ата, 1969, С. 56-60.
БайтуринаО.Ш. Серологическая диагностика энзоотическогоаборта овец в хозяйствахЧимкентской области . Тезисы докл. Расширенного юбелейного заседания Уч. Сов. КНИВС Чимкентской области , посвещенной 50-летию Каз. ССР, 1970, С. 37-40 .
Байтурина О.Ш. , Матвиенко .Б.А. ,Арзымбетов Д.Е. Постинфекционные и поствакцинальные реакции при хламидиозе овец. Вестник с/х наук Казахстана . Алматы , 1985 , №1 , С. 63-65.
Байтурина О.Ш. ,ЖумашевЖ.Ж. Арзымбетов Д.Е.Диагностика , лечение ипрофилактика хламидийных абортов овец . Труды АЗВИ и Семипалтинского ЗВИ . Болезни жвачных животных . Алматы , 1987 , с 62-72.
Бияшев Қ.Б., Тұрсынқұлов.Ш.Ж. , Танраев А.Ж. , АрзымбетовД.Е. Жарасбаев С.А. «Ветеринария ісін ұйымдастыру». Алматы , 1999, 91-108 б.
Борисович Ю.Ф. , Кирилов Л.В. Инфекционные болезни животных. Москва , Во«Агропромиздат» 1987 , С. 143-144
Волкова А.А. , Тимофеев А.Ф. Вирусный аборт овец в Киргизии. В кн.: «Инфекционные болезни животных и вопросы природной очаговости в Киргизии» . Фрунзе , 1967 . С . 124-128.
Караваев Ю.Д. , Азиова Н.К. , Крюков.Н.Н. Сравнительные изучение чувствительности РСК и микроагглютинации при диагностике энзоотического вирусного аборта овец . Бюллетень ВИЭВ , вып . 1971 . ХІ, С. 81-84.
Макбузов А.Ж. Комплексная иммуннопрофилактикаабортов овец сальмонеллезный и хламидииной этиологии . Автореф.дисс. канд. вет. наук. Алматы . 1993. 24.с.
Нарымбетова Ұ.М. , Толысбаев Б.Т. , Кадыров С.О. Влияние моно- , би- и ассоцированный иммунизации против абортогенных инфекции на показатели клеточного иммунитета. Роль ветеринарной науки в развитии животноводства. Материалы междунар. конф. Посвящ. 75-летию КазНИВИ, Алматы , КазНИВИ, 2000, С. 164-165.
Нейков П. , Гейчев Г., Арнаудов.Д. Патоморфологическая диагностика ку-лихорадки , хламидиоза итаксоплазмоза овец. Вет.мед.науки. Болгария. 1988. 2.4.8. С. 34-40.
НосовИ.И. Аборты овец вирусной этиологии. Тезисы докл. на конф. по малоизученным в СССР заболеваниям с/х животных. Москва , 1965, С. 17.
Оболадзе Д.Б. , Терских И.И., Беклешова А.Ю. Биологического свойства возбудителя вирусного аборта овец (ВАО). В книге.: «Актуальные вопросы ветеринарной вирусологии» 1974 , т. 2 С. 75-84.
Сайдулдин Т. «Ветеринариялық індеттану» ІІ-кітап. Алматы, 1999, 75-78 б.
Сариев Г.А. , Ахмедов А.Г. , Алиева.Н.А. Значение отдельных видов диких птиц в эпизоотологии хламидииного аборта овец. тем.сб. науч. тр. Азербайджанского НИВИ , 1984 , т. 30. С. 18-21.
Толысбаев Б.Т. , Шоқанов Н.Н. , Булашев А.К., Бияшев Қ.Б. «Мал дәрігерлік микробиология» Алматы . «Алатау», 1999 , 339-341 б.
Түлкібаев Қ.А. , Моно- и комплексная иммунизация овец против абортогенные инфекции. Материалы первого Международ. Вет. конгресса . А лматы , КазНАУ, 2002 . С.73-76.
Хамадеев Р.Х. , Гаффаров Х.З. , Гизатуллина Н.К. , Иммуногенность инактивированных противохламидииных вакцин . Актуальные вопросы эпизоотологии . Тез. докладов Всесоюзн. науч. конф. Казань. 1983, С .78
Хапизов Н.З. , Равилов А.З. , КараваевЮ.Д. « Иммунитет и специфическая профилактика» . В кн. Хламидиозыс/х животных . Москва, 1984, С. 193-200.
Шманов К.С. , Туякбаева В.М. , Сембина Ф.Г. ,Иренков И.П. , Еспенбетов Т.Т. , Абеуов Х.Б. «Изучение иммунологических своиств ассоцированной вакцины против кампилобактериоза, хламидиоза и сальмонеллеза овец на лабораторных животных». Биотехнология, теория ипрактика . 1998 №1-2 . С. 154-155 .
Шербань Н.Ф. , Шербань Г.П. , Ирский А.Г. Об этиологии аборта овец . В кн.: «Актуальные вопросы по ветеринарной вирусологии » 1967 , т.2 С. 117-119 .
Эпизоотология и инфекционные болезни животных. Под редакцией А.А.Конопаткина. М. Колос, 1984 457. с.
Aitken I.D . , Clarkson M.J. , Linklater K. , Enzootic abortion of coves. Veter. Rec. , 1990 , 126.6. p-136-138.
Водас К. Мартинов С. Эпизоотичен процесс при дзвизки , экспериментально заразеин със . S. abortus ovis , Cl. Psittaci var ovis . Вет. мед. Науки , 1987, 24,8. С. 28-33.
28. Worbes H. ,Snreu J. Aborte beim schaft (Ubersichtseferat) . Vh .
Veter . Med. 1988, 43,6. р. 207-212 ..
Достарыңызбен бөлісу: |