4. Қорытынды
Дүниеге экологиялық көзқарасты қалыптастыру. Шымкенттік Арборетумға сапардың маңызы. Қазіргі өсіп келе жатқан жасөспірімдердің санасына экологиялық көзқарасты қалыптастыру. Табиғатқа деген сүйіспеншілік - экологиялық білімнің маңызды элементі. Арборетке бару кезінде студенттер табиғат қорғау элементтерін қалыптастырады. Шымкенттік Arboretum тек студенттерге ғана емес, сонымен бірге қоршаған ортаның үлкен рөлі туралы үлкендерге де әсер етеді.
III. Зерттеу нәтижелері
3.1 Сыныптан тыс жұмыстардың сапасын теориялық негіздеу әдістемесін жасау, оның тәжірибелік эксперименті.
Сыныптан тыс жұмыстардың сапасын арттырудың теориялық негіздемесі мен әдістемесін жасау мақсатында оны тәжірибелік экспериментте өткізіп, 6 апта бойы Шымкент қаласындағы Кайтпас шағынауданының 959 орта мектебінде сабақ өткізді - «жас зоологтар», «жас нердтер» үйірмесінің жұмыс жоспарымен таныстым. Атап айтқанда, мен келесі тақырыптарды алдым:
3.2. Мен практикалық жұмысымды мәдени өсімдіктердің жауы болған арамшөптермен басқардым.
Мәдени өсімдіктердің жауы - арамшөптер туралы практикалық жұмысымның алдында мен жоспар дайындадым.
Жоспар:
1. арамшөптер туралы түсінік беру, жергілікті арамшөптердің өсуі мен дамуын бақылау;
2. гербарий құру;
3. Бақылау шараларына үйрету
Құрал-жабдықтар: гербарий және арамшөптердің тұқымдары, қораптар.
Арамшөптер мәдени өсімдіктердің өсуіне кедергі келтіретіні белгілі. Олар қажетті қоректік заттарды бөліп қана қоймай, кейбір арамшөптердің жапырақтары зиянды жәндіктерге жұқтырады немесе дат, ақ ұнтақ, ұнтақты көгеру және мәдени өсімдіктерге зиян келтіретін саңырауқұлақтармен жұқтырады. Ең көп кездесетін арамшөптер: алебастр, бидай, шырмауық, калюен, мия, сұлы, шөптер, итмұрын, балшырын, баклажан және т.б. Арамшөптер селективті емес. Тамырлары жақсы дамыған, 4-6 м тереңдікке дейін барады.
Паразиттік арамшөптер де бар.
Бұлар: арамшөп (доджер), күнбағыс (инфекция).
Арамшөптер көпжылдық және жылдық болып бөлінеді.
Көпжылдық арамшөптер: жусан, шырмауық, бидай, мия, т.б.
Ал бір жылға: алабота; Дала (киіз үй өрісі), жұмсақ, ағаш ағашы, тары, жабайы қара сұлы.
Арамшөптердің түрлерімен танысқаннан кейін мен оқушыларды 2-2 топтарға топтастырып, сыныптан тыс жұмыстарға өзіндік бақылау жасау үшін келесі тапсырмаларды бердім.
1. мектеп - тәжірибелік учаскеде егілген дақылдардың арамшөптерін анықтау;
2. арамшөптердің өсуінің әртүрлі сатыларынан гербарияны дайындау;
3. Арамшөптердің тұқымдарын жинау.
Мысалы, мектептің эксперименттік алаңында өсірілетін дақылдардың арамшөптерін анықтау үшін әр оқушыға бір учаске (қырыққабат, пияз бөлімі және т.с.с.) тағайындалады және осы аудандардағы арамшөптердің түрлері, даму кезеңі оның күнделігінде жазылады.
Бұл жұмыстарды келесі кестені құру арқылы орындауға болады:
2 - кесте Әр түрлі мәдени өсімдіктер арасындағы арам шөптерінің кездесу жиілігі
Рет саны
|
Арам шөптердің аты
|
Капуста
|
Пияз
|
Бидай
|
Сәбіз
|
Жүгері
|
Мақта
|
1
|
Алабота
|
к
|
к
|
к
|
о
|
о
|
к
|
2
|
Шырмауық
|
к
|
к
|
к
|
к
|
к
|
к
|
3
|
Қалуен
|
а
|
а
|
к
|
а
|
к
|
к
|
4
|
Қамыс
|
|
|
|
|
|
|
5
|
Бидайық
|
|
|
|
|
|
|
6
|
Меңдуана
|
|
|
|
|
|
|
7
|
Қара алқа
|
|
|
|
|
|
|
8
|
Шоңайна
|
|
|
а
|
|
а
|
к
|
9
|
мия
|
|
|
|
а
|
|
|
Ескерту. Әріптермен арам шөптердің кездесу жиілігі көрсетілген.
«к» - арам шөптер көп кездеседі,
«а» - арам шөптер аз кездеседі,
«о» - арам шөптер орташа кездеседі.
Бұл жұмыста мынадай мақсаттарды жүзеге асыру керек: жергілікті жерде өсетін арам шөптердің түрлерімен танысу; қай дақылға қандай арам шөп әуес келетінін білу; олармен күресу жолдарын үйрену; даму фазасымен танысу; өз бетімен бақылау жүргізуді үйрену;
«Арам шөптер – біздің жауымыз» деген тақырыпқа стенд жасалды.
Достарыңызбен бөлісу: |