|
Дәрістер тезисі дәріс №1. Есептер шығарудың маңызы, олардың оқу үрдісіндегі орныШешімі:
К оординат өстерін таңдайық. Оу-өсін төмен қарай, ал Ох-өсін шеңбер центріне қарай бағыттайық. Денеге ауырлық күші – mg
|
бет | 28/47 | Дата | 12.01.2023 | өлшемі | 0,54 Mb. | | #40910 |
| Д рістер тезисі д ріс №1. Есептер шы аруды ма ызы, оларды о у Шешімі:
К оординат өстерін таңдайық. Оу-өсін төмен қарай, ал Ох-өсін шеңбер центріне қарай бағыттайық. Денеге ауырлық күші – mg мен жіптің серпімділік күші – T әсер етеді.
Қозғалыстағы дене үшін Ньютонның екінші заңын жазайық:
T Cosa = mg
В: Импульстың сақталу заңына есеп шығару алгоритмі.
1. Есеп шартын мұқият оқу.
Есептің негізгі сұрағын және қандай денелер әрекеттесетінін айқындау.
Есеп шартын қысқаша түрде жазу.
Жүйенің тұйық немесе тұйықталмағандығын анықтау.
Сурет салып, импульс векторларын көрсету.
Берілген денелер жүйесі үшін импульстың сақталу заңының векторлық түрін жазу.
Санақ жүйесін таңдау.
Сақталу заңының векторлық өрнегін скаляр түрде жазу (таңдап алынған координата өстеріндегі проекциялары арқылы).
Алынған теңдеулержүйесін ізделінді шамаларға қатысты шешу.
Жалпы түрдегі шешімнің дұрыстығын формулаға кіретін шамалардың өлшемдеріне амалдар қолдану арқылы тексеру.
Жалпы шешімге шамалардың ҚЖ-дегі мәндерін қойып ізделінді шаманың сан мәнін анықтау.
Алынған нәтиженің дұрыстығын (ақиқатқа сайлығын) бағалау.
1–мысал: 1 м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 200 кг қайықтан массасы 50 кг бала 7 м/с жылдамдықпен горизонталь бағытта секіреді (25-сурет). Бала қозғалыс бағытында секіретін болса, секірістен кейінгі қайықтың жылдамдығы қандай? Қозғалысқа қарсы бағытта секірсе ше?
Бер:
m1 = 200 кг
m2 = 50 кг
v1 = 1 м/с
v2’ = 7 м/с
v1’ = ?
Мұнда екі дененің әрекеттесуі баланың қайықтан секірген мезеті. Әрекеттескенше бала мен қайық бірдей v1 –жылдамдықпен қозғалады. Импульстың сақталу заңы мына түрде жазылады:
(m1+ m2) v1 = m1 v1’+ m2 v2.’
х-өсін қайықтың бастапқы бағытымен бағыттаймыз. Бала қозғалыс бағыттында секірген кез үшін импульстың сақталу заңының проекциясын жазайық:
(m1+ m2) v1 = m1 v1’+ m2 v2’
m1 v1’ = (m1+ m2) v1 – m2 v2’
Жауабы: v1’= –1 м/с
(–) таңбасы бала секігеннен соң қайықтың бастапқы бағытқа қарсы қозғалатынын көрсетеді.
2) Бала қозғалысқа қарсы бағытта секірген кез үшін импульстың сақталу заңының проекциясы:
(m1+ m2) v1 = m1 v1’– m2 v2’
m1 v1’ = (m1+ m2) v1 + m2 v2’
.
Жауабы: v1’= 3 м/с.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|