М+ + X- = MX↓ - Бұл әдісте анықтылытын компонент титрантпен
суда нашар еритін қосылыс түзеді.
Жұретін реакцияларға қойылатын талаптар:
- Реакция жоғары жылдамдықпен жұру керек;
- Реакция қайтымсыз болу керек;
- Индикаторды дұрыс таңдау керек;
- Реакция стехиометриялы болу керек;
- Суда нашар еритін қосылыстың ерігіштігі төмен
болу керек S < 10-5 моль/л және анықтылытын зат
сандық жағынан толық тұнбаға түсу қажет;
- Титрлеу нәтижесінде адсорбция т.б. Тұнбаны
ластайтын құбылыстар әсер етпеуі қажет.
Тұндыру әдістерінің арасында ең жиі қолданылатын әдістер: - Аргентометрлік анализ. Бұл әдісте титрант ретінде AgNO3 қолданылады. Бұл әдісті қолданып Cl-, Br-, CNS-, I-, CN- иондарын анықтауға болады.
Ag+ + Cl- = AgCl
- Меркурометрлік анализ. Титрант ретінде Hg2(NO3)2 қолданылады. Бұл әдіспен Cl-, Br-, I- иондарын анықтауға болады.
Hg 2+ +2Cl- = Hg Cl
2 2 2
3. Роданометрлік анализ. Титрант ретінде KCNS және NH4CNS қолданылады. Бұл әдіспен Ag+ анықтауға болады
(Br-, I-,AsO 3-). Ag+ + Cl- = AgCl
4
Ag+ + CNS- = AgCNS
Fe2+ + CNS- = [FeCNS]2+
4. Гексацианометрлік анализ. Титрант ретінде K4[Fe(CN)6]
қолданылады. Zn2+ aнықтауға болады.
3Zn2+ + 2K+ + 2[Fe(CN)6]4- = Zn3K2[Fe(CN)6]2
Титрлеу қисықтары
AgCl
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1-
1. Неғұрлым титрленетін ерітінді мен титрнанттың концентрациясы жоғары болса, титрлеу қисығында титрлеудің ауытқу ауданы соғұрлым биік болады.
2-
2. Неғұрлым титрлеу үрдісінде түзілетін қосылыстың ерігіштігі төмен болса, титрлеу қисығында ауытқу ауданының биіктігі соғұрлым жоғары болады.
3-
- Неғұрлым температура жоғары болса, соғұрлым титрлеу қисығының биіктігі төмен болады, себебі темепратура жоғарылағанда тұздың ерігіштігі жоғарылайды. Сондықтан титрлеуді 20 – 25 °С орындайды.
- Cl-, I- иондарды бірге анықтауға болады, ал Cl-, Br- иондарды бірге анықтауға болмайды, себебі Ks0(AgCl)
= 10-10 мен Ks0(AgBr) = 10-13 айырымы 10-3 тең. Сондықтан егер Ks0–ң айырмашылығы Ks0<10-5 төмен болғанда бұл иондарды бірге анықтауға болмайды.
4
Титрлеудің соңғы нүктелерін анықтау әдістері - Аргентометрлік титрлеу әдісін алғанда титрлеудің соңғы нүктіесін анықтау үшін
1. Мор әдісі (тура титрлеу). Бұл әдіс Cl-, Br- иондарын анықтаудың негізгі индикаторы ретінде K2CrO4 ерітіндісі қолданылады.
Ag+ + Cl- = AgCl
CrO 2- + 2AgNO = Ag CrO + 2NO -
4 3 2 4 3
Кемшілігі: оны тек қана бейтарап ортада анықтауға
болады. Жүйе рН = 6,8 – 10; 6,5 < рН <10
Қышқылдық ортада: 2CrO 2- + 2H+ = Cr O 2- + H O
4 2 7 2
Сілітілі ортада: 2Ag+ + OH- = Ag2O + H2O
2. Фольгард әдісі (кері титрлеу). Титрант ретінде 0,1 н KCNS (NH4CNS), индикатор ретінде Fe3+ тұздары қолданылады. Титрлеуді қышқылдық ортада орындау қажет, себебі сілтілік ортада Fe(OH)3 түзіледі.
Мысал AgNO3 артық мөлшері KCNS ер-мен титрленеді
Ag+ + Cl- = AgClқатты
+ Ag+
артық
артық қатты Экв нүктеде [Ag+] = [CNS-] = (Ks0(AgCNS))½ = (1,1*10-12)½ = 1,08*10-6 моль/л. Бұл концентрацияда ер-нің түсі өзгермейді, бірақ 1 артық тамшы KCNS ер-нің түсін өзгертеді (қанық қызғылт түс) Fe3+ + CNS- = Fe(CNS)3+ қызғылт Әдістің артықшылығы галогенидтерді қышқылдық ортада анықтауға болады. Анықтаған жағдайда Pb2+, Ba2+, Hg2+ анықтауға кедергі жасамайды.
3. Фаянс әдісі (тура титрлеу). Cl-, Br- иондарын анықтауға болады. Титрлеудің соңғы нүктесін анықтауда адсорбциялық индикаторлар қолданылады – эозин (Cl-, Br-), флуоресцин (Br-) (Н2Ind) – екі негіздік жоғары адсорбциялық қасиеті бар қышқылдар. Титрант - AgNO3.
Cl- + AgNO3 = AgCl + NO3-
Эквивалентті нүктеге дейін Cl- артық мөлшерде mAgCl + nCl- = (AgCl)m*nCl- коллоидты ерітінді
Эквивалентті нүктеден кейін Ag+ артық мөлшерде mAgCl + nAg- = (AgCl)m*mAg+
(AgCl)m*mAg+ + Ind2- = [(AgCl)m*mAg+]Ind2- ақ тұнба көк түсті
Бұл әдісті қышқылдық ортада қолдануға болмайды себебі H2Ind = 2H+ + Ind2- тепе-теңдік солға ығысады.
рН=7-10 арасында орындалады.
Көңіл бөлгендеріңізге рахмет! 10>
Достарыңызбен бөлісу: |