|
 Дәріс коспектісі «Климаттың өзгеруі және жасыл энергетика»«Жасыл» экономика және климаттың өзгеруі. «Жасыл» экономика және тұрақты даму
|
| бет | 3/17 | | Дата | 08.09.2023 | | өлшемі | 2,94 Mb. | | #43300 |
| конспект лекция каз1 «Жасыл» экономика және климаттың өзгеруі. «Жасыл» экономика және тұрақты даму
«Жасыл экономиканы» құру тұрақты тұтыну мен өндірісті дамыту жөніндегі күш-жігермен тығыз байланысты. Тұрақты өндіріске инвестицияларды ынталандыру үлкен және үздік нәтижелерге қол жеткізуге аз күш-жігермен мүмкіндік бере отырып, жалпы әл-ауқат үшін экономикалық қызметтен таза пайданы арттырады. Тұрақты өндіріс әдістері ресурстарды пайдалану және сарқылу ауқымын қысқартуға мүмкіндік береді, бұл ретте ластануды азайтады. Осыған ұқсас, тұрақты тұтынуды дамыту есебінен неғұрлым тұрақты өнімге сұраныстың артуы орнықты өндіріс әдістерін қаруландыруға қабылдаған кәсіпорындар үшін жаңа нарықтар құруға алып келуі мүмкін, бұл пайда ағынының және жаңа жұмыс орындары санының өсуіне себепші болады.
Бұдан басқа, тұрақты даму жөніндегі Комиссия 2010 және 2011 жылдардағы өзінің он сегізінші және он тоғызыншы сессияларында тиісінше тұрақты тұтыну мен өндіріске көшуге қатысты бірінші кезектегі міндеттер мен қажеттіліктерді зерделейді. Комиссия жұмысының қазіргі циклі шеңберінде "жасыл экономиканы" дамытуға қатысты талдамалық және бағдарламалық ұсыныстарды орнықты тұтыну мен өндіру жөніндегі онжылдық жаһандық негіздемелік бағдарламаларды әзірлеуге және одан әрі жүзеге асыруға интеграциялаудың бірегей мүмкіндігі бар. Атап айтқанда, он жылдық негіздемелік бағдарлама орнықты тұтыну мен өндіріс саласындағы саясат пен әлеуетті құруға қатысты ауқымды әдістердің қатарын жинақтауға және оларды "жасыл экономиканы" құру үшін аса маңызды секторларға қолдануға көмектесе алады.
"Жасыл экономика" саласында бар мүмкіндіктердің көп санын ескере отырып, мұндай халықаралық серпін тұрақты тұтыну мен өндіріске инвестицияларды одан әрі ынталандыру үшін аса маңызды мәнге ие.
Атмосферада су буы, көміртегінің қос тотығы, озон және метан сияқты газдар, парниктінің жоғары көрсеткіші сияқты әрекет етеді. Бірақ антропогендік іс-әрекет нәтижесінде пайда болған шығарындыларға байланысты, мысалы, қазбалы отынды жағу, ауылшаруашылығы қызметі және пайдаланылған жерлердегі өзгеруі есебінен олардың атмосферадағы табиғи деңгейі артады. Осының салдары жер бетінің және атмосфераның төменгі қабаттарында температураның артуы болып табылады. Тіпті оның өте елеусіз өсуі басқа да көптеген өзгерістерге әкеп соғады. Атмосферадағы парниктік газдар шоғырлануының өсуі климаттың өзгеруіне алып келеді. 1800 жылдардың ортасынан бастап байқалатын өзгерістер орташа әлемдік температура шамамен 0,6 градусқа көтерілді, бұл бүкіл планетаға әсер етті. Мысалы, ХХ ғасыр бойы:
әлемдік мұхиттың орташа деңгейі 10 3 20 см-ге өсті,
Швейцариядағы мұздықтардың жалпы көлемі 2/32-ге қысқарды ,
жаздың соңында және күздің басында арктикалық мұздардың қалыңдығы шамамен 40%
Кения тауы мұз массасының 92% жоғалтты, ал Килиманджаро тауы 82%.
Басқа елеулі байқалатын өзгерістер:
Нигер, Сенегал өзендерінің және Чад көлдерінің ірі бассейндеріндегі су ресурстарының жалпы көлемі 40-60% - ға қысқаруы,
құмды жағалау сызығының 70% - ға ауытқуы
Алясканың бореалды ормандарын солтүстікке қарай Цельсий бойынша 1 градусқа температураның әрбір көтерілуінде шамамен 100 км жылжуы
Климаттың өзгеруі экономикалық құн ретінде өлшенуі мүмкін. Бұл әсіресе нарықтық әсерлерге, яғни нарықтық мәмілелерге байланысты және ІЖӨ-ге тікелей әсер ететін әсерлерге қолайлы. Нарықтық емес әсерлердің ақшалай шаралары, мысалы, климаттың адам денсаулығы мен экожүйеге өзгеруі әсерін есептеу қиын. Әсерді бағалаудағы басқа да қиындықтар төменде көрсетілген:
Білімдегі ақаулар: таралу әсерін есептеу толық географиялық білімді талап етеді, бірақ олар климаттық үлгілерде белгісіздіктің негізгі көзі болып табылады.
Осалдық: дамыған елдермен салыстырғанда дамушы елдердегі климаттың өзгеруінің әлеуетті салдарын шектеулі түсіну бар •
Бейімделу: климаттың өзгеруі үшін адам және табиғи жүйелердегі бейімделу әлеуетінің болашақ деңгейі климаттың өзгеруі қоғамға қалай әсер ететіндігіне әсер етеді • Бағалау оң немесе теріс салдарларды бағаламауға немесе жоғарылатуға әкеп соқтыратын бейімделу қабілетін жете бағалай алмауы немесе асыра бағалай алуы мүмкін.
Әлеуметтік-экономикалық үрдістер: болашақ даму болжамдары климаттың өзгеруінің болашақ әсерлерін бағалауға әсер етеді, ал кейбір жағдайларда даму үрдістерін әртүрлі бағалау болжанатын теріс әсерге (және керісінше) болжанатын оң әсердің күшін жоюға алып келеді
климаттың өзгеруі елдер арасындағы және елдер ішіндегі табыс теңсіздігінің артуына алып келеді.
жаһандық орташа температураның аздаған артуы (1990 жылғы деңгеймен салыстырғанда өлшенген 2° C дейін) көптеген дамушы елдердегі нарықтық секторға теріс теріс әсер етуге және көптеген дамыған елдердегі нарықтық секторға оң әсер етуге әкеледі
Сенімділіктің жоғары дәрежесімен орташа температураның жоғары өзгеруі кезінде (3° С-тан астам) теріс салдарлар ушығады, ал таза оң әсерлер төмендейді және соңында теріс болады деп болжалды.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
