Дәріс конспектілері (тезистері) уе-10-18 фр 03

1. Диен көмірсутектерінің құрылысын түсіндіріңіз

2. Диен көмірсутектерін алу әдістеріне мысалдар келтіріңіз
9 – ДӘРІС. 1,3 — ДИЕНДІ КӨМІРСУТЕКТЕРДІҢ ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ .

Дәрістің жоспары:

1. 1,3 — Диенді көмірсутектердің химиялық қасиеттері

2. Каучук

Дәрістің мақсаты: диен көмірсутектерінің түрлерінің химиялық қасиеттерін түсіндіру

Дәрістің мазмұны:

Диенді көмірсутектердің іс жүзінде маңызы үлкені – қосарланған қос байланысты диендер. Сол себепті біз оның құрылысымен таныстық, енді химиялық қасиетін қараймыз.

1. 
   Бөлектенген қос байланысты диендердің химиялық қасиеттері алкендерге ұқсас келеді, себебі екі қос байланыс бір – бірінен алыс орналасқандықтан өзара әрекеттеспейді, сондықтан әр қос байланыс өз алдына бөлек реакцияға түседі.
   

пентандиен – 1,4 4 – бромпентен – 1

2. 
   Кумулирленген диендерде этилен көмірсутектері сияқты қосып алу реакциясына түседі. Бірақ бұл молекуланың құрылысының ерекшелігі оның тұрақсыз екендігін көрсетеді. Сондықтан қосылу реакциясын жүргізгенде біз күткен өнімді ала алмаймыз:
   

тұрақсыз.

Сол себепті химиялық қасиеті толық зерттелмеген, іс жүзінде көп қолданылмайды.

3. 
   Қосарланған қос байланысты диендердің химиялық қасиеттері:
   

Реакция нәтижесінде 1,2 – және 1; 4 – бағыттағы қосылу реакцясының өнімдерінің қоспасы түзіледі, бірақ реакцияның жағдайына қарай екі өнімнің біреуін артық мөлшерде алуға болады.

1,2; 1,2 … СН₂ – СН – СН₂ – СН – СН₂ – СН…

n C₄H₆

СН₂ СН₂ СН₂
1,2; 1,4 … СН₂ – СН – СН₂ – СН ═ СН – СН₂ – СН₂ – СН
СН СН
СН₂ СН₂
Қосарланған қос байланысты диендердің қосылу реакциясының ерекшелігін /1,2 және 1,4 – бағыттағы өнімдердің қоспасының түзілуі/ электрофильдік механизм арқылы түсіндіреміз.