«Деректану» студенттер үшін пәннің ОҚУ-Әдістемелік кешені

050114 тарих мамандығына арналған

Құрастырушы «Қазақстан тарихы» кафедрасының оқытушысы

Керейбаева А.С.

2.ТАЛҚЫЛАҒАН

2.1.Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Тарих және құқық кафедрасының отырысында қаралды

Хаттама № 1 « » қыркүйек 2013 жыл
Кафедра меңгерушісі Мухаметжанова Н.А.
2.2. Гуманитарлық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының

отырысында мақұлданды

Хаттама №1 « » қыркүйек 2013 жыл
Факультеттің ОӘБ төрайымы

2.3.Факультеттің ғылыми кеңесінің отырысында талқыланды

Хаттама № 1 « » қыркүйек 2013 жыл
Ғылыми кеңес төрағасы

3.БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және шығаруға ұсынылды

Хаттама № 1 « » қыркүйек 2013 жыл
Университеттің ОӘК төрайымы,

бірінші проректор

Мазмұны
Жалпы ереже

Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар

Курс форматы және саясаты

Бағалау саясаты

Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу

СОӨЖ және СӨЖ мазмұны

Пән бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік сызбасы

1. 
   Жалпы ереже
   

• 
  Оқытушының аты-жөні – Керейбаева Асель Серікбайқызы;
  
• 
  Кафедра –Қазақстан тарихы
  
• 
  Байланыс ақпараты – тел: 42 15 11, оқу корпусы № 1, кабинет 1006
  
• 
  Дәрістерді өткізу орны - 406 аудитория;
  
• 
  Пән атауы Деректану
  
• 
  Кредиттер саны – 3
  

0. 
   1.2 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаты
   

Қазақ халқының тарихы да басқа халықтардың тарихы сияқты кешенді тарихи деректердің анализі негізінде қаланады.Ұлттық тарихты тану тарихи деректер және терең анализге ден қою, одан әрі сыни анализдің қазіргі әдістері қолдану жолдары арқылы толыққанды жүзеге асады.Онымен тарихи ғылымдардың бірі-деректану шұғылданады. Деректану студенттерді тарихи тұрғыдан дайындау жүйесінде негізгі орындардың бірін алады.Бұл пәнді оқыту жас мамандарды-негізгі кәсіби дағдылардың қалыптасуын, олардың түрлі тарихи деректермен жұмыс істей білуін қамтамасыз етеді.

• 
  деректердің сыни анализі және таңдауын пайда болу бойынша жасай білу;
  
• 
  тарихи зерттеудің деректік-ақпараттық негізін жасау;
  
• 
  тарихи зерттеудің терминологиялық аппаратын игеру;
  
• 
  деректерді анализдеудегі әдістер жүйесінің білімі және оларды іс-тәжірибеде қолдану мүмкіндіктері;
  
• 
  аймақтық тарих бойынша деректердің шеңберімен танысу;
  

• 
  Әлемдік тарихи тенденциялар негізінде адамзаттың тарихи дамуының негізгі кезеңдері туралы ғылыми негізінің болуы;
  
• 
  Деректанулық ұғымдар мен терминдер жүйесін игеру;
  
• 
  Теориялық деректану тарих ғылымдарының құрамдас бөлігі екендігін, тарихи зерттеулерде алатын орны ерекше екендігін білуі керек
  
• 
  Тарихи деректерді таңдауды және тарихи деректерді сыныптау мәселесін игеру;
  
• 
  Қоғам дамуының, адамзат тарихының кезеңдерін терең білу және оларды дәуірімен, формациямен теңестіре, салыстыра білу, тарихи фактілерді талдау, тарихи оқиғалар мен құбылыстардың табиғи мәнін ашып көрсету, оларға баға беру
  
• 
  Тарих ғылымының жалпы даму барысында түйінделген тарихи мұраларға деген сыни қатынасты қалыптастыра білу;
  
• 
  Тарихи ұғымдарды қалыптастыру, қоғам заңдылықтарын ашу негізінде баяндау
  
• 
  Тарихи деректер мен тарихнамалық әдебиеттермен жұмыс жүргізуді және оны сараптауды меңгеруі
  
• 
  Қазақ ғалымдары мен ойшылдарының деректанушылық көзқарастарын білу;
  

«Деректану» пәнін оқытуға мүмкіндік берген бұрынғы пәндер: Мектеп бағдарламасы курсындағы Қазақстан тарихы, жалпы тарих, қоғамтану,әдебиет, ежелгі Қазақстан тарихы, ежелгі дүние тарихы,орта ғасырлар тарихы, түркі халықтарының тарихы, этнология, тарихи өлкетану, мұрағаттану, қосалқы тарихи пәндер және арнайы тарихи пәндер.

«Деректану» пәнімен пәнаралық байланыс: мәдениеттану, әлем тарихы, қосалқы тарихи пәндер, археология, этнология, Қазақстанның қазіргі заман тарихы тарихы, Еуропа және Американың жаңа заман тарихы, Қазақстан тарихының тарихнамасы, Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы, шығыс елдері: мәселелері және болашақ дамуы, тарихнама және арнайы тарихи пәндер.

3. 
   Пәнді оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар
   

Аудиториялық уақытқа кіретіндер: дәрістер, оқылған материалдарды пікір алмасу, әртүрлі материалдарды және кейстерді талдау. Әрбір сабаққа студенттер жоспардағы негізгі және қосымша әдебиеттер тізіміне сәйкес дайындалуы тиіс (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады). Бақылау жұмысқа қатыспаған және кешіккен студент ешқандай балл алмайды.

Әрбір сабақтын бас кезінде шағын бақылау жұмысы жүргізіледі, ол өткен дәрісте қарастырылған негізгі ұғымидарға қатысты 5 ашық сұрақтан не болмаса дұрыс/ дұрыс емес типтес сұрақтардан тұрады. Студенттердің барлығы 10 бақылау жұмысын орындайды. Әрбір бақылаудың ең көп шегі 10 балл (2 балл * 5 сұрақ 10 балл)

Негізгі ұғымдар әрбір дәріс барысында түсіндіріледі. Сабақтарға қатысу және негізгі ұғымдарды, анықтамаларымен, түсініктерімен жазу студенттердін міндеті. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыспаса, дәрісті ол топтағы басқа бір студенттер алуы керек. Ал оқытушы дәрісті сабақттан тысқары уақытта студентке беруді тиіс емес (қандай себеп-салдары болса да)

Әрбір сабақта студент қаралатын материалдарды талқылауға белсенділікпен қатысуы керек. Оның белсенділігі жауап беру сапасы негізінде бағаланады. Жеке жауап беру мен топ құрамында сөз сөйлей қарастырылады.

5 аптада әрбір студентке талдау үшін жеке кейс ұсынылады. Оны жоспарға сәйкес талдап, жазбаша түрде оқудың 7 аптасында тапсыруға міндетті (талдау жоспары әрбір кейсте беріледі)

Курстың сонында таңдап алынған тақырыпқа сәйкес жеке зерттеу жұмысы ұсынылады

Егер тыңдаушылар бірдемені түсінбесе, оқытушыдан сұрауға болады

Студенттерге жазбаша жұмыстарды орындау барысында Шәкәрім университетінің компьтерлерді пайдалануға рұқсат беріледі

Студенттер Шәкәрім университетінің кітапханасында жұмыс істеп, кітапхана ережесіне сәйкес кітаптарды үйге алуына болады

Емтихан: қорытыды емтихан тест бойынша өткізіледі.

5. Курс саясаты

Пәнді оқыту барысында қойылатын әкімшілік талаптар:

• 
  Студент сабаққа қатысуға тиісті;
  
• 
  Барлық академиялық тапсырмаларды жауапкершілікпен орындауға;
  
• 
  ОСӨЖ тапсырмаларын ұқыпты уақытында орындауға;
  
• 
  Аталынған талаптар орындалмаса тиісті айыптарды орындауға;
  

Әртүрлі жұмыстар түрлерін бағалау шкаласы және критерийлері

1. Бекмаханов Е. XIX ғ. 20-40-жьлдарындағы Қазақстан. Алматы, 1992.

2. Сыздьқова Р., Қойгелдиев М. Қадырғали би Қосымұлы және оның жылнамалар жинағы. Алматы, 1991.

3.Қозыбаев М.Ғұмырнама жанрын зерттеу мәселелері //Қазақ тарихы 1997, N4.

4.Атабаев Қ. Қазақстан тарихының деректанулық негіздері. Алматы. 2002.

5.Атабаев Қ.М., Қадыртаева М.А. Деректанудың теориялық мәселелері. Алматы, 1999.

6.Атабаев Қ. Қазақ баспасөзі - Қазақстан тарихының дерек көзі. Алматы, 2000. 7. Мухамед Хайдар Дулати. Тарих-и Рашиди.А.,1999

8.Бернгейм Э. Введение в историческую науку. СПб., 1908 9.Ключевский В.О. Соч. В девяти томах. Т. VII. Специальные курсы М., 1989. С.7.

10.Источниковедение истории СССР //Под ред. Ковальченко И.Д. М , 1981 С.12.

11.Источниковедение: Теория. История. Метод. Источники Россиской истории. Учеб. Пасобие. М., 1998.

12.Медушевская О.М. Современное зарубежное источниковедение. М., 1983.

13.Пушкарев Л Н. Типологическая классификация русских пись-менных источников по отечественной истории. М., 1969. С. 474-478.

1. Ә. Қоңыратбаев. Қазақ эпосы және тюркология. Алматы. 1989.

2. Ә. Қоңыратбаев. Көне мәдениет жазбалары. Алматы. 1992.

3. Ахмет Иасауи. Диуани хикмет. (Ақыл кітабы.) Алматы. 1993.

4. Народно - освободительное движение казахов в 1836-1838 г.г.Алматы. 1993.

5.Национально освободительное борьба казахского народа под предводительством Кенесары Касымова. Алматы. 1996.

6. Материалы по истории политического строя Казахстана. Т.1-2. Алматы. 1960

7. Прошлое Казахстана в источниках и материалах. Алматы. 1998.

8. С. Сейфуллин. Тар жол тайғақ кешу. Алматы. 1960, 1996.

9. С. Брайнин., Ш. Шафиро. Алашорда тарихы бойынша очерктер. Алматы. 1936.

10. Н. Мартыненко. Алашорда документтер жинағы. Алматы. 1994.

11. Татищев В.Н. История Российская. Т.І.-М-Л., 1982.

12. Шлецер А.Л. Русские летописи на древнеславянском языке. Ч.І. СПб ,1908.

13. Байтұрсынов А. Шығармалары. Алматы, 1989. 216-6.

14. Сүлейменов О. АзиЯ. Алматы, 1992.

15. Уәлиханов Ш. Тандамалы. Алматы, 1985.

16. Лихачев Д.С. Текстология. М-Л. 1962.

17. Рашид-ад-Дин. Сборник летописей. Т.І. Кн.І. С.47-48, 50, 68, 69, 75.

18. Кононов А.Н. Махмуд Кашгарский и его "Дивану лугат ат-тюрк"//Сов.тюркология. 1972, N1, с.3-17.

19. Кононов А.Н Поэма Юсуфа Балагунского "Благодатное зна-ние" В кн. Юсуф Баласагунский. Благодатное знание М.,1983, с495-517.

20. Кляшторный С.Г Древнетюрские рунические памятники как источник по истории Средней Азии М.,1964

21. Комеков Б Е. Государство кимаков ІХ-ХІ вв ІІо арабским источ-никам. Алма-Ата,1972

22. Лихачев Д.С. Текстология. Л.Д983.

23. Малов С.Е. Памятники древнетюркской письменности. М-Л.Д951.

24. Малов С.Е. Енисейская письменность тюрков. М-Л.1952.

25. Пищулина К.А. Юго-Восточный Казахстан в середине XIV — начало XVI вв. Вопросы политической и социально-экономи-ческой истории. Алма-Ата,1977.

26. Пронштейн А.П. Методика исторического источниковедения. Росов- на -Дону. 1976.

27. Пушкарев Л.Н. Классификация русских письменных источников по отечественной истории. М.,1975.

28. Қазак, фольклорының тарихилығы. Алматы: Ғылым, 1993. 328-6.

29. Марғүлан Ә. Ежелгі жыр, аңыздар. Алматы: Жазушы, 1985. 368

30. Бердібай Р. Эпос - ел қазынасы. Алматы: Рауан, 1995. 352-6.

31. Бердібай Р. Эпос мұраты. Алматы: Білім, 1997. 320-6