Дениеті мен білімін

Дін мен Діл шынтақтай, құшақ мөлшерінде жақындауын және

жүктеу 5,28 Mb.

Pdf просмотр

бет	104/209
Дата	09.10.2023
өлшемі	5,28 Mb.
	#43715

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 209

Дін мен діл

«құлдарының жасаған тәубасына Алланың қуануын»

Дін мен Діл
шынтақтай, құшақ мөлшерінде жақындауын және
Алланың құлына қарай жүгіруін»
Алланың құлына де
-
ген рақымдылығының тездігі әрі сауабының еселеніп,
мол беретіндігі әдәби тәсілмен ауыспалы мағынада ай
-
тылып тұрғандығын білдірген. Кітапта аталмыш хадисте
қолданылған сөздердің тура мағынасы емес, ауыспалы
мағынасын таңдап, жорамал жасаған Ибн Баттал Табари
сынды ғалымдардың пікірлерін жеткізген
157
. Сондай-
ақ Ибн Хажар Асқалани Алла елшісінен жеткен хадис-
тердегі
«құлдарының жасаған тәубасына Алланың
қуануын»
ауыспалы мағынада

«Алланың разылығы» деп
түсіндірген. Әл-Хаттабидың және Ибн Әби Жамраның:
«Адамдар үшін қолданылатын «қуануды» Алла Тағала
үшін қолдануға болмайды, бұл жерде ауыспалы мағынада
«Алланың разылығын» білдіріп тұр»
деген мәндегі
сөздерін келтірген
158
.
Бағзы ғалымдар мүтәшабиһ аят-хадистердегі
Ұлы Жаратушының сипаттарына қатысты жасалған
жорамалдың араб тілі қолданыстарына жақын келген
жағдайда жорамал жасаудан тартынбаған. Ал араб тілі
қолданыстарынан алыс көрінген тұстарда аят, хадистер
-
де айтылғандарға жалпылай иман келтіріп, мағынасын
Аллаға тапсыру арқылы орта жолды ұстануға тырысқан.
Бұл жайлы ибн Дақиқил-ъид былай дейді:
«Мүшкилә
(мағынасы айқын емес) сипаттарға қатысты біздің
ұстанымыз былай: «Мұндай сипаттар Алла Тағаланың
мұрат еткен мағынасы бойынша ақиқат әрі шын. Кімде-
кім мұндай сипаттарды жорамалдап, тәуил жасаса,
оның жасаған жорамалына қараймыз. Егер жорамалы
157
Ахмад Ибн Али ибн Хажар әл-Асқалани, Фатхул-Бари би
шархил-Бухари, 15-том, 490-493 беттер.
«Дарул-фикр»
баспасы,
Бәйрут, 2000 ж.
158
Ахмад Ибн Али ибн Хажар әл-Асқалани, Фатхул-Бари би шархил-
Бухари, 12-том, 385-бет.
«Дарул-фикр»
баспасы, Бәйрут, 2000 ж.

144
Дін мен Діл
араб тілінің талаптарына сай болса, онда оған қарсы
шықпаймыз. Ал егер араб тілі қолданысынан алыс бол
-
са, онда Алла Тағаланы жаратылғандарға ұқсату мен
кемшіліктерден пәктейміз де, мұндай сипаттарға жал
-
пылай иман келтіре отырып, мұрат болған мағынасын
Аллаға тапсырамыз».
Атақты ғалым Ибн Кәсирді осы бағытты
ұстанатындардың қатарына жатқызуға болады. Себебі, ол
өзінің
«Тафсирул-Құранил-азим»
атты 4-томдық көлемді
тәпсірінің бірқатар жерінде мүтәшабиһ аяттардағы
сипатқа қатысты сөздердің ауыспалы мағынасын таңдап,
астарлы мәндерін келтірген. Мысалы,

жүктеу 5,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 209