109
БАЛАБАҚШАДА ДӘСТҮРЛІ ЕМЕС АТА-АНАЛАР ЖИНАЛЫСЫН
ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ МАҢЫЗЫ
Әбілқайыр Ақерке Бауыржанқызы
Рахимова Гульмира Жуматаевна
ҚМҚК №134 «Гауһар» балабақшасы
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтің «2050-стратегия» жолдауында
ата-ана және бала тәрбиесі туралы былай деп. Айтып кеткен: «Еліміздің болашақта қандай
болатыны балаларымыздың бойына өзіміз қандай тәрбиені сіңіретінімізге тікелей
байланысты». Бала бойына адамгершілік құндылықтарды қалыптастыру, ақыл-ойының дұрыс
дамуына әсер етіп, еңбекке деген қызығушылығыноятып, бала денсаулығын сақтай отырып
жұмыс жүргізу ата-ана мен тәрбиешінің алға қойған мақсаты болуы тиіс. Ата-анамен
балабақша бір мақсат қабірге жұмыс істер болса ұлт қамын ойлайтын болашақ ұрпақ саналы
болары сөзсіз. Қоғам үшін әркезеңде, әротбасындаөсіпкележатқанөрімдейұл – қыздардың дені
сау, рухани бай, еңбекке, білімгеқұштарболыпөсуі – еңжоғарғытілек, еңбиікмақсат.Оның
қуаталатын қайнар бастауы отбасы.Отбасының аса құнды ықпалы мен әсерін өмірдегі
ешнәрсенің күшімен салыстыруға болмайды. Балаға ата – ана тәрбиесінің орнын ешнәрсе
алмастыраалмайды. Отбасы – өміргесәбиәкеліп, он тәрбиелеп, қалыптастыруда және ұрпақ
жалғастыруда теңдесі жоқ орын.
Отбасы – баланың жасын, жеке ерекшелігін, психологиялық процестерін ескере отырып,
жарасымды жетілген ұрпақты тәрбиелеу. Көздеген мақсатқа жету үшін отбасындағы тәрбие
төмен дегі міндеттерді шешеді.Отбасында баланың өсуіне, денсаулығына қамқорлық жасау,
тазалықты қалыптастыру.
Еңбексүйгіштікке баулу, тұрмыстағы, үйшаруасындағы еңбекке құлшынысын арттыру,
өзіне – өзі қызмететуге үйрету.Отбасы мүшелерімен тіл табысып, дұрысқарым – қатынас
жасауға, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуге үйрету.Әдебиетке, мәдениетке,
өнергетәрбиелеужүзеге асу үшін бала дүниеге келген күннен баста отбасында, қоғамдық
орындарда, мектепте тәлім – тәрбие беріледі.«Баланы жастан», «Ұяда не көрсең, ұшқанда
соны ілесің» деген даналық сөздердің мағынасы өте терең. Себебі, есейіп кеткен соң баланың
теріс мінезін, қалыптасқан қате көзқарасын өзгерту өте қиын. Осы кезде «Балаңыздың
тәрбиесін баста мас бұрын, өзіңіздің мінез – құлқыңызды, өмірге көзқарасыңызды ой елегінен
өткізіп, бақыладыңыз ба?» деген сауал туады.Ұлы педагог А. С. Макаренко: «Балалардың
алдында беделді болуды қаламайтын ата – ана жоқ. Бірақ қалай, қай бағытта өнеге беріп, өсіріп
келе жатқанын ойламастан, бала сана сын рухани өктемдік жасап тәрбиелейтін ата – ана
баршылық. Бұл беделді болудың қандай жолы? Мұндай жолмен келген адал баланың санасы
жетілгенде өздігінен жойылады» деген.Отбасы – барлығының басы, жан – жақты дамуының
негізі болатын тәрбие институты. Отбасындағы ата – ана мен баланың қарым – қатын с
нәтижесінде, адамгершілік, эстетикалық, дене тәрбиесінің алғашқы үлгілері қалыптасады. Ал
әке мен шеше – баланың алғашқы тәрбиешілері.Ата – анамен жұмыс мектепке дейінгі
мекемелердің тәрбиешісі мен басқа да қызметкерлері қызметінің маңызды да күрделі саласы.
Ата-анамен жұмыс істей отырып, баланың әлеміне, баламен өзімен тең санап сөйлесе
білуге,сырласуға, басқа балалармен салыстырмауға, баланың қай салаға қабілеттілігі жоғары,
қай салада көмек керек екенін бала тәрбиесінде қызығушылығын арттыруда, барлық бала
тәрбиесінде қиындықтарға дайын болуға көмек көрсете аламыз.
Ата-анамен жұмыс жасау кезінде ата-аналар жиналысының маңызы зор. Барлық
балабақшаларда ол жоспар бойынша өткізіліп тұрады. Біздің тобымызда да ата-аналар
110
жиналысы жылына 4 рет өткізіледі. Жиналыстарда ата-аналармен әңгіме жүргізіліп,
балабақшаның
жыл
бойы
жасалатын
жұмыстармен
таныстырып,
тәртіптері,
ұйымдастырылған оқу-іс әрекетінде алған білімдері балалардың өткізген творчествалық
шараларын, ата-аналарға кеңестар жүргізіледі.
Бірақ ата-ана мен балабақша арасындағы тығыз байланыс орнату үшін бұл
жұмыстардың жетер деңгейі, берер нәтижесі аз. Сондықтан дәстүрлі емес ата-аналар
жиналысын жиі әрі тұрақты өткізуді ұсынамын. Дәстүрлі емес ата-аналар жиналысында ата-
аналарға педагогикалық білім беру, бала тәрбиесінде көмек көрсету,өз баласын дұрыс танып
білуде, жаңа қырларын ашуда, өзге ата-аналармен әңгіме жүргізіп кеңестер алуына маңызы
зор. Баланың бас ұстазы –ата-ана, ата-аналарға педагогикалық тәрбиенің дұрыс
қалыптастыруға көмекші мектепке дейінгі ұйымдар. Сондықтан дәстүрлі емес ата-аналар
жиналысын дұрыс жоспарлап, жаңа әдіс тәсілдерді қолдана отырап өткізу балабақша мен
отбасының арасындағы байланысты арттыруда үлкен жетістікке жеткізері анық.
Ата-ана мен балабақша арасындағы байланыс кішкентайлар тобынан бастап дұрыс
қалыптасуы тиіс. Осы топтан ата-аналарды балабақша өміріне қызықтыра білсек естияр және
ересек топтарда жұмыс істеу қызықты да сапалы болады. Отбасы және балабақша – екі
қоғамдық институт, олар біздің келешегіміздің шыңында тұрады, бірақ көбіне оларға бір-бірін
естіп, түсіну үшін түсінісу, қарым-қатынастың, сабырдың жетіспеушілігі орын алады. Ол
әртүрлі себептерге байланысты болуы мүмкін.Субъективті себептер, тәртіп бойынша,
тәрбиешілердің тарапынан да, ата-аналардың тарапынан да әрекет етеді. Оларға МДБҰ-нан
ата-ананың ақталмаған жағымды немесе ақталмаған теріс болжамдарын жатқызуға болады.
Біріншісі ата – аналар баласын бала-бақшаға беріп, “Балабақша барлығын үйретеді” деге
әлдебір мифте өмір сүре бастайды, және ендігі олардың басты міндеті – өзінің баласын
тіршілігін материалдық қамсыздандыру – деп ойлайды. Жағымсыз қатынастар МДБҰ ата –
аналарымен
немесе
олардың
таныстарымен
әректтесу
тәжірибесінен
өсе
бастайды.Конфликтілердің келесі себебі тәрбиешеінің ата-аналар үшін билік символы болып,
олардың іс – әркекетін бақылаушы, оларды үйретуші ретінде болумен байланысты. Тәрбиеші
бала жөнінде айтқанда, қандай-да бір ұсыныстар бергенде, ата-ана қате түсініп, ата-ананы
тәрбиеші бағалайды, оның адам және ата-ана ретінде еркіндігін бағалайды деп санайды.
Сонымен қатар, тәрбиешілерде де осыған ұқсас мәселе туындайды, олар ата – аналарды,
қандай-да
бір
олардың
жұмысын
күндерікті
тексеретін
инспектор
ретінде
қабылдауы.Тәрбиешілермен пікірлескенде, көбісі ата – аналармен жұмыс жасаудың
қиындығы туралы айтады. Шындығында, барлық ата – аналар әртүрлі, олардың әрқайсысымен
тіл табысуға тура келеді. Сонымен, кейбір тәрбиешілер ата – аналар алдында өздерін ыңғайсыз
сезінеді, олармен қалай дұрыс сөйлесу керектігін, бала жайындағы ақпаратты дұрыс жеткізу
үшін өздеріне сенімсіз болады.Біздің МДБҰ тәрбиешліердің ата – аналармен қарым –
қатынасты оңтайландыру бойынша жұмыс жүргізіледі, бірақ педагогтарға нақты практикалық
дағдыларын өңдеу қажет екендігі айқындалды. Осыған байланысты тренинг элементтері бар
үшкүндік семинар – практикум әзірленіп, өткізілді, ол педагогтарға тәрбиеленушілердің ата –
аналарымен сөйлесу кезінде туындайтын көптеген мәселелерді жеңуге және ата – аналармен
байланысты жақсартуға көмектеседі.
Конференциялар Аукциондар Практикалық семинарлар
Әңгімелесу Ток-шоулар Мастер класстар
Дәстүрлі емес ата-аналар жиналысының
түрлері
