11
2) Позитивная мотивация для той или иной деятельности. Для ее формирования
необходимо постоянное подтверждение правильности действий ребенка, а так же создание
ситуации успеха.
3) Игры и упражнения, используемые в ходе обучения, должны соответствовать его
целям и предмету осознания.
4) Предлагаемый детям материал для осознания и усвоения должен быть эмоционально
окрашен, удобен для зрительного восприятия (выделен цветом, графически обозначен т.д.).
5) Необходимо учитывать двуплановость деятельности: ее внешнюю сторону
(предметные действия, манипуляции) и внутреннюю (процессы, происходящие в сознании).
6) Доминировать должны действия и рассуждения самих детей, а не взрослого.
7) Необходимо побуждать детей к самостоятельному поиску ответов на возникающие
ответы.
8) Показателем успешного обучения предлагаемого материала будет перенос ребенком
усвоенных навыков в повседневную жизнь и использование в различных ситуациях.
Обязательным элементом образа жизни старших дошкольников является участие в
разрешении проблемных ситуаций, в проведении элементарных опытов (с водой, снегом,
воздухом, магнитами, увеличительными стёклами), в развивающих играх, головоломках.
Для развития у детей интереса к окружающему, пытливости, любознательности
используются занятия с экспериментированием, подталкивающие детей к активной поисковой
деятельности, где они могут длительно сосредотачиваться на интересующей их проблеме:
изучать жизнь муравейника, экспериментировать с водой, с предметами, придумать новые
конструкции. При этом они задают много вопросов, пытаются самостоятельно найти решение,
высказывают оригинальные догадки, предположения, иными словами, проявляют творческое
отношение к объекту и процессу познания. Интеллектуальная и практическая деятельность
ребёнка на организованной учебной деятельности должна быть разнообразна. Однообразие
информации и способов действия быстро вызывают скуку, и снижает активность. Необходимо
постоянно менять формы вопросов, заданий, стимулировать поисковую деятельность детей,
создавая атмосферу напряжённой коллективной работы. Использовать игровые приёмы,
например: «Что предмет расскажет о себе?». Принимая на себя роль предмета, ребёнок от его
имени рассказывает, какой он, что умеет делать и даже какой у него характер (мяч – весёлый,
карандаш – трудолюбивый, ножницы – смелые и т.д.). После этого ребята придумывают новый
предмет, у которого нет указанных недостатков (например: автомобиль – его достоинства и
недостатки, затем изобретение нового автомобиля, с которым им хотелось бы играть).
Постоянно
вовлекать
детей
в
разнообразную
поисковую
деятельность
и
экспериментирование. Например: Какие семена дадут всходы, проращенные или нет? Какие
из срезанных веток распустятся быстрее: поставленные в холодное место или в тёплое?
Любознательность, активность, самостоятельность – вот качества, необходимые ребёнку
для успешной учебной деятельности. Именно они являются залогом познавательной
активности, интереса к учёбе, способности к самостоятельному поиску.
Используемая литература:
1. Преемственные связи ДОО, школы и родителей будущих первоклассников, /Е.П.
Арнаутова, Г.Г. Зубова, Л.А. Ермакова.— М.: 2006.
2. Баркан А.И. Практическая психология для родителей, или как научиться понимать своего
ребенка. — М.: АСТ-ПРЕСС,1999.
3. Дубровина И.В. Готовность к школе. — М.,2001.
4. Юзбекова Е.А. Ступеньки творчества (место игры в интеллектуальном развитии
дошкольника).— М.,ЛИНКА-ПРЕСС, 2006.
12
МЕКТЕП ДЕЙІНГІ ОҚЫТУ-ТӘРБИЕЛЕУ ПРОЦЕССІНДЕГІ ҚИМЫЛДЫ
ОЙЫННЫҢ МАҢЫЗЫ
Абеуп Карлыгаш Амангельдыевна
Қарағанды №42 «Тілек» балабақшасы
Ұйымдастыру жөніндегі нұсқау. Қимылды ойындар күнбе-күн жүргізіледі.
Ойындардаң ұзақтығы 6-10 мин шамасында болады. Ол ойынның мазмұны мен сипатына, оны
өткізудің шарттарына, ойынға қатысушылардың санына тағы сол сияқты жағдайларға
байланысты. Қимылды ойындар күннің әр мезгілінде өткізіледі. Тәрбиеші барлық баланы күн
ұзағына тыныштандыруға және көңіл күйлерін жадыратуға тырысқанда, жекелеген немесе
кіші топтағы балалар топ-топ болып ойнай алатын сабырлы ойын түрін таңертеңгі тамаққа
дейін жүргізген жақсы. Таңертеңгі астан кейін балаларды бірден белсенді қимылды талап
ететін іс-әрекетке тарту дұрыс болады. Балалардың шыдамдылығы мен ықылас қоюын талап
ететін сабақтың алдында, тәрбиеші оларды қозғалу интенсивтілігі орташа қимылды ойындар
ойнатып қызықтырады. Ал экскурсиялар, физкультура немесе музыка сабақтарының алдында
сабырлы ойындар ұсынылады. Оның орнына, сабақтан кейін, серуен кезінде тәрбиеші
балалардың әр түрлі қимылды талап ететін іс-әрекеттеріне түрткі болады, ережелер мен ойын
жаттығулары тән белсенді қимылдар туддыратын сюжетті ойындар жүргізіледі (жүгіру,
секіру, допты лақтырып, қағып алумен байланысты т. б. ойындар). Бұл ойындар топтың бір
бөлігімен, сондай-ақ барлық топпен де жүргізіледі.
Суреттерді анықтап қарау, тақпақтарды қайталау, құрылыс материалымен айналысу
сияқты істерден кейінгі ойналатын ойындар әбден ұйымдасқан түрде, балалардың біразы
белсенділікпен қатысатын, балалар оның мазмұны мен ойнау ережелерін анағурлым тиімділік
мағынасында меңгеретіндей болып өткізіледі. Бұл кезенде балалардан ықылас қоюды,
анағұрлым күрделі қимыл жасау міндеттерін талап ететін жаңа ойындар беруге болады,
өйткені балалар әлі онша шаршамаған және тәрбиешінің түсіндіргенін тындай алады, ойынға
белсеніп әрі көңілденіп кіріседі.
Балалардан зор көңіл қоюды, ынтасын талап ететін өте күрделі істі, мысалы, ертегілер
мен әңгімелерді жаңғыртып қайта айтып беру, математикалық қарапайым түсініктерді және
сол сияқты істі жетілдіруде айырмашылықтары мен атау формаларын жіктей білуде, ең
жақсысы балаларға олардан ережелері мен мазмұнын меңгеруге қиын тиетін жаңа ойындар
бермеу керек. Мұндай жағдайларда бұрыннан белгілі ойындары қайталату орынды болады.
Музыка мен физкультура сабақтары өтілетін қимылды ойындар таңертеңгі серуеннің
екінші жартысында жиі өткізіледі.
Кешкі серуен кезінде кез келген қимылды ойынды ойнатуға болады. Түстен кейінгі
уақыттарда хороводтар, музыканың сүйемелдеуімен, әндермен, ұйқасты тектермен
жүргізілетін ойындар жақсы. Олар балалардың демалысын ұйымдастырады, олардың
эмоционалдық жағдайын жақсартады.
4 жасқа аяқ басқан балалар қарым-қатынас жасаудың коллективті түріне тырыса отырып,
тек өздері ғана немесе ересек адамдармен қосылып ойнауды ғана жақсы көретіндігін есте
сақтаған жөн. Олар қозғалыстардағы өз жетістіктерін тәрбиешілеріне көрсеткенді жақсы
көреді. Педагог баланың бірде біреумен, бірде екіншісімен ойнай отырып, балалардың әр қилы
заттармен және ойыншықтармен жеке ойнауларын жетілдіруге қамқорлық жасайды.
Қимылды ойындардың сюжеттері балалардың ақыл-ойы мен қозғалу тәжірибелеріне
байланысты барынша түрлендіріле түседі. Сонда да негізгі мазмұндысы балалардың
хайуанаттардың, құстардың әрекетін, әр түрлі транспорттың қозғалыстырын, адамдардың
заттармен қызметтерін қайтадан қайталау болып қала береді. Ойындарда заттарды тану мен
есте сақтауға, формаларын білуге байланысты тапсырмалар (текшелерді, дөңгелектерді, төрт
бұрыштарды), негізгі түстерді айыра білу тапсырмалары («Түрлі түсті автомобальдер»,