|
Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф2 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2012
|
Сапа менеджмент жүйесі
|
Силлабус
(студентке арналған пәннің оқу бағдарламасы)
|
бет 11 дан
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ
ШҚМТУ им. Д. Серикбаева
БЕКІТЕМІН
Тау-кен Металлургия факультет деканы
____________ А.К.Адрышев.
__________________2012 ж.
ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
Силлабус
ОХРАНА ТРУДА
Силлабус
Курс: 4
Семестр: 7
Кредит саны: 2
Сағат саны: 90
Дәрістер: 15
Зертханалық сабақтар: 15
СОӨЖ: 30
СӨЖ: 30
Емтихан: 7 семестр
Өскемен
Усть-Каменогорск
2012
Силлабус Мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру негізінде «ТӘҚ және ҚОҚ» кафедрасында дайындалып 5B073200 «Стандартизация, метрология и сертификация» мамандығындағы студенттерге арналған.
Кафедра отырысында талқыланды (ТӘҚ ж ҚОҚ)
Кафедра меңгерушісі М.К.Жаманбаева
№____ хаттама ____________________ж.
Факультеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды (ТКМ)
Төраға Н.А.Нурбаева
№____ хаттама ______________________ж.
Дайындады
Оқытушы Б.М.Толыкбаева
Норма бақылаушы Е. В.Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«ТӘҚ ж ҚОҚ» кафедрасы, тау-кен металлургия факультеті
Пән жүргізетін оқытушы: Толыкбаева Б.М., оқытушы
Жұмыс телефоны: 540284
Дәрісханалық сағат және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі және оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
1 ПӘНГЕ СИПАТТАМА, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
Oқылатын пәнге сипаттама
«Еңбекті қорғау» пәні қолданбалы техникалық ғылым болып табылады, олар өндірістік қауіпсіздіктер мен кәсіби зияндыларды және оларды болдырмау әдістері немесе жұмысшылардың кәсіби аурулары мен өндірістік жарақаттарды жою мақсатымен, аппаттар мен өрттерді қысқарту әдістерін дайындауға үйретеді.
«Еңбекті қорғау» пәні екі ғылымның түйіскен жерінде туындайды, оларды зерттеудің басқа объектілері болып еңбек үрдісіндегі адам, өндірістік орта мен жағдай, адамның өндірістік жағдайлармен өзара байланысты, технологиялық үрдістер, еңбек және өндірісті ұйымдастыру болып табылады.
1.2 Пәнді оқытудағы мақсат
Жас мамаңдарды тәжірибелік және теориялық тұрғыда қауіпсіздік, зиянсыздық және еңбек шарттарын олардың максималь өнімділіктерінде жеңілдетуге дайындау.
1.3. Пәнді оқытудың міндеттері
«Еңбекті қорғау» жас мамаңдарды еңбекке қабілеттіліктері мен ыңғайлылықпен бір уақытта қамтамасыз етудегі жұмысшылардың аурулары мен минимальды зақымдалу ықтималдықтарымен аяқталады.
Бұл пәнді үйрену негізінде 5B0732 - Стандарттау, метрология және сертификаттау мамандығы бойынша Мемлекеттік жалпыға міндетті стандартқа сәйкес студенттер мыналарды білуі тиіс:
Cтуденттер білу керек:
өңдірістегі еңбек қорғау жүйелерін басқару;
еңбек қорғаудың әлеуметтік және әлеуметтік – экономикалық сұрақтары бойынша;
негізгі қауіпті және зиянды өңдірістік факторлар сипаттамалары, олардың адам ағзасына әсер ету ерекшеліктері мен оларды бақылау әдістері;
Өндірістік санитария мен еңбек гигиенасың.
Cтуденттер істеп білу керек:
нақтылы инженерлік сұрақтарды өндірістік жарақат алудан, апаттардан, өрттен, жарылыстар мен басқа да төтенше жағдайлардан алдын – ала ескерту бойынша шешу;
өндірістердің қауіпті және зиянды факторларынан техникалық заттарды қорғау тәсілдері мен құралдарын қолдану және апат салдарын тарату кезінде;
кәсіби аурулар мен жарақаттандыруларды қысқарту мақсатымен өндірістерде қауіпсіздіктер мен зияндылық мүмкіндіктерін көру және уақытнда ескерту;
құралдарды, аппаратуралар мен жабдықтарды зиянды және қауіпті өндірістік факторларды өлшеу мен бақылау үшін қолдануға, өндірістердегі еңбек бағасының мақсатымен қауіпсіздік қабілеттіліктері мен құралдары қолдануда тәжірибелік дағдылары болу керек.
Құзіретті болу:
еңбек қорғау салаларындағы заңнамалық және нормативті – құқықтық базалар сұрақтарында;
өндірістік кәсіпорындардағы еңбек қорғау жүйелерін басқару жағдайларын талдау сұрақтарында;
қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсерінен жұмысшыларды өндірістік тәсілдер мен техникалық құралдардан қорғау сұрақтарында;
кәсіпорындардағы кәсіби аурулар мен өндірістік жарақаттар талдаулары кезінде;
кәсіпорындардағы өрт қауіпсіздігі мен еңбек қорғаудың әлеуметтік және әлеуметтік – экономикалық қорытындылары бағалары сұрақтарында.
1.4 Пререквизиттар
Еңбекті қорғау пәнін оқу үшін студенттерге химия, физика, жоғарғы математика,экология, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі пәндерінен алған білімдері қажет.
1.5 Постреквизиттар
Қауіпсіздік шарттары бойынша өндірістік процестерді ұйымдастыру принциптерін; өндірістік жабдықтар үшін қорғаныс құралдарының түрлерін, тағайындалуын; іздестірудің ұтымды құбалдауларын және ғылыми техникалық ақпараттарды қолдануды білуі керек.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар
Тақырып атауы, оның мазмұны
|
Көп еңбекті қажет ететін пән, сағат
|
Ұсынылған әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәрістік сабақтар
|
Тақырып 1. Кіріспе. Пәннің бөлімдері, ғылыми-әдістемелік бөлімдері, мәні. Терминдер мен анықтамалар. Еңбек қорғаудың құқықтық және ұйымдастырушылық мәселелері
|
2
|
1,4,10,15
|
Тақырып 2. Еңбек қорғауды басқару жүйесі. Басқару органдарының негізгі міндеттері мен қызметтері.Еңбек қорғау бойынша мемлекеттік бақылау, ведмоствалық және қоғамдық бақылау органдары.
|
2
|
7, 17,20,21
|
Тақырып 3. Өндірстік ортаның метерологиялық жағдайлары. Метеорологиялық факторлардың адам ағзасына және еңбек қауіпсіздігіне әсер етуі. Еңбектің нормативтік метеорологиялық жағдайларын жасау тәсілдері, өндірістік жайларды желдету.
|
2
|
8,10,18,21
|
Тақырып 4. Өндірістік жарықтандыру. Жұмыс орнындары жарықтанғандығының еңбек қауіпсіздігіне әсер етуі. Негізгі жарық-техникалық шамалар. Табиғи және жасанды жарықтандыру, жарықтандыру түрлері, нормалау. Жасанды жарықтандыруды есептеу әдістері. Өндірістік жарықтандаруға қойылытын талаптар
|
2
|
2,3,19,20,21,23
|
Тақырып 5. Шудан, вибрациядан, зиянды заттардан және сәулелерден қорғау
|
2
|
2,3,9
|
Тақырып 6. Өндірістің электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Электр қауіпсіздігі, көтеріп-тасымалдау жұмыстарының қауіпсіздігі, жоғары қысымда жұмыс істейтін системалардың қауіпсіздігі
|
2
|
11,14
|
Тақырып 7. Өрт қауіпсіздігі
Алғашқы материалдар және дайын өнімдер өндірістерінің қауіптілігі Өрт, жарылыс қауіпсіздігінің негіздері. Жану туралы негізгі ұғымдар. Өртті болдырмау және одан қорғау жүйелері
|
2
|
4,9,10,15,25
|
Тақырып 8 Үймереттер мен ғимараттарды найзағайдан қорғау
Үймереттер мен ғимараттарды найзағайдан қорғау құралдарының категориялары. Найзагай тартқыш зоналарын қорғауды анықтау
|
1
|
5,6,7,8
|
Семинарлық (тәжірибелік) сабақтар
|
Тақырып 1 Жұмыс орындағы метеорологиялық шарттарды зерттеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты орындау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
2
|
11
|
Тақырып 2 Салмак өлшеу әдісімен жұмыс орындарындағы ауаның шаңдалуын зерттеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты орындау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
2
|
11
|
Тақырып 3 Жұмыс орындарда өндіріс жарығын есептеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты орындау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
2
|
11
|
Тақырып 4 Электр қондырғыларының жерге қосу құрылысының кедергісін анықтау
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты орындау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
2
|
11
|
Тақырып 5 Жұмыс орындағы тербеліске гигиеналық баға беру
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты орындау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
2
|
11
|
Тақырып 6 Тұрақты даңғырду зерттеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты орындау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
2
|
11
|
Тақырып 7 Алғашқы өрт сөндіргіш құралдарын зерттеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау.
|
3
|
11
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Тақырып 1 Табиғи жарықты есептеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты есептеу. Есептеу нәтижелерін нормамен салыстырып, қортынды жасау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
6
|
12
|
Тақырып 2 Жасанды жарықты есептеу
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты есептеу. Есептеу нәтижелерін нормамен салыстырып, қортынды жасау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
6
|
12
|
Тақырып 3 Еңбек кодексімен танысу
|
6
|
2,3
|
Тақырып 4 Электр қондырғыларының жерге қосу құрлысының кедергісін есептеу Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты есептеу. Есептеу нәтижелерін нормамен салыстырып, қортынды жасау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
6
|
12
|
Тақырып 5 Жарақатты санақ әдісімен талдау
Жұмыстың мақсатын түсіндіру. Жұмысты орындау реттерін талдау. Жұмысты есептеу. Есептеу нәтижелерін нормамен салыстырып, қортынды жасау. Теориялық сұрақтарға дайындалу. Жұмысты қорғау
|
6
|
12
|
2.2 Өздік жұмыс тапсырмалары (СӨЖ)
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1 Еңбекті қорғаудың ұйымдық құқықтық мәселелері
|
Еңбекті қорғаудың және құқықтық мәселелерін қарастыру. Еңбек қорғау бойынша нормативті құжаттарды және заңнамалық актілерді зерттеп оқып білу.
|
1,10,11
|
2апта
|
Ауызша сұрау
|
3,4-апта
|
2 Өндірістік санитария
|
Өндірістік зиянды факторлар. Олардың алдын алатын ұйымдастыру . санитарлық-гигиеналық , техникалық құралдар мен шараларды қарастыру
|
10,11
|
2апта
|
Ауызша сұрау
|
5,7апта
|
3Қауіпсіздік техникасы
|
Қауіпсіздік техникасының негіздері. Өндірістік электр қауіпсіздігін қамтамасыз ететін әдістер мен құралдарды қарастыру
|
10,11
|
1апта
|
Ауызша сұрау
|
8-апта
|
4 Өрт қауіпсіздігі
|
Өндірістің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ұйымдастыру шаралары мен техникалық қралдар
|
10,11
|
1апта
|
Ауызша сұрау
|
10-15-апта
|
Пән тапсырмаларының орындалу және тапсыру кестесі*
Бақылау түрі
|
Оқудың академиялық кезеңі, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сабаққа қатысу
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
Дәріс конспектісі
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Ауызша сұрау
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
Тәжиребиелік жұмыс
|
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
|
СОӨЖ
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
*
|
Аралық тестілеу
|
|
|
|
|
|
|
*
|
|
|
|
|
|
|
|
*
|
Барлығы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*Ескерту: тапсырма түрлері мен ағымдағы бақылаудың мезгілділігі берілетін пәннің өзгешелігіне байланысты дайындалады
3ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
3.1 Негізге әдебиеттер
Қазақстан Республикасының Конституциясы, Алматы 30 тамыз 1995 ж.
Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі № 251-III, 15мамыр 2007 ж.
Сборник нормативных актов Республики Казахстан по охране труда /под ред. Адбаевой К. А., Спатаева Н. Д., Караганда. — 356с.
Говоров Е. И., Степанов А. Т. Общие основы охраны труда.- Алматы.: РИК по УМЛ, 2003.— 113с.
Охрана труда и техника безопасности в практической деятельности субъектов Республики Казахстан/Сост. В. И. Скала. — Алматы: «LEM»,2002. – 276с.
Шкрабак В.С., Казлаускас Г.К. Охрана труда. М.: Агропромиздат. 1989.
Луковников А.В. Охрана труда, М.: Колос. 1984.
Гринин А. С., Новиков В. Н. Безопасность жизнедеятельности. — Москва.: ФАИР-ПРЕСС, 2002.- 228с.
Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. - Москва: Медицина, 1988. – 576 с.
Денисенко Г.Ф. Охрана труда. - Москва: Высшая школа,1986.-320с.
Нурбаева Н.А, Еңбекті қорғау , Өскемен, 2009
Буханцев Е.Н.,Рахметова А.М., Оспанова Ж.А. Еңбекті қорғау, Өскемен, 2009
Пчелинцев В.А., Коптев Д.В., Орлов Г.Г. Охрана труда в строительстве. - Москва: Высшая школа,1991.-272 с.
Правила техники безопасности при эксплуатации электроуставовок потребителей. - Москва: Энергоатомиздат, 1986.-424 с.
Правила безопасности в угольных шахтах (ПОТ РК-028-99).-Караганда: 2001.-200с.
Ушаков К.З., Кирин Б.ф. Охрана труда. - Москва: Недра,1989.-432 с.
Қосымша әдебиеттер
Охрана труда. /Под ред. Б.А. Князевского. - Москва: Высшая школа, 1982.- 311с.
Юдин Е.Я., Белов С.В. Охрана труда в машиностроении. - Москва: Машиностроение, 1983.-285с.
Русак О.Н. Справочная книга по охране труда в машиностроении. - Ленинград: Машиностроение, 1989.-541с.
Безопасность жизнедеятельности. /Под ред. С.В.Белов, А.В. Ильницкая и др. - Москва: Высшая школа, 1999.- 448 с.
Лощинин А.В. Охрана труда на железнодорожном транспорте. Справочная книга. - Москва: Транспорт, 1997.448с.
СНиП РК 2.02-05-2002 Пожарная безопасность зданий и сооружаений.
СНиП РК 2.04-05-2002 Естественное и искусственное освещение.
СНиП РК 1.03-05-2001 Охрана труда и техника безопасности в строительстве.
СТ РК ГОСТ Р 12.04.026-2002 Цвета сигнальные и знаки безопасности.
4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ
4.1 Оқытушы талаптары
Оқытушы талаптары:
Сабақ кестесіндегі дәрістік және тәжірибелік сабақтарға қатысу міндетті;
студенттердің қатысылуы сабақтың басында тексеріледі. Кешіккен жағдайда студент тыныш дәрісханаға кіріп, жұмысқа кірісуі қажет, ал үзілісте оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақтан қалғанмен тең;
балмен есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Жұмыс уақтылы тапсырылмаса қойылатын балл төмендейді. Барлық тапсырманы тапсырмаған студенттер емтиханға кіргізілмейді;
қанағаттанарлық деген баға алған студентке аралық бақылауды қайталап өтуге рұқсат берілмейді;
орташа рейтингі Рср = (Р1 + Р2)/2 50% кем, студенттер емтиханға енгізілмейді;
сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
4.2 Баға критериі
Барлық тапсырма түрлері 100-балдық жүйемен бағаланады.
Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.
Білімді ағымдағы бақылау тест түрінде семестрдің 8 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады*:
Аттестациялау кезеңі
|
Бақылау түрі, меншікті салмақ, %
|
Қатысу
|
Тәжиребиелік жұмыс 1
|
Тәжиребиелік жұмыс 2
|
Тәжиребиелік жұмыс 3
|
Есеп 1
|
Баяндама
|
Есеп 2
|
Реферат
|
Ағымдағы тестілеу
|
Барлығы
|
Рейтинг 1
|
21
|
12
|
10
|
10
|
10
|
7
|
10
|
-
|
20
|
100
|
Рейтинг 2
|
14
|
12
|
10
|
10
|
4
|
10
|
10
|
20
|
20
|
100
|
*Ескерту: Ағымдағы бақылаудың меншікті салмағы және түрі оқылатын пәннің өзгешелігіне байланысты оқытушы зерттеп дайындайды.
Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.
Пәннен студент білімінің қорытынды бағасын құрайтындар:
- 40% қорытындысы, емтиханнан алынған баға;
- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім.
Қорытынды баға есебінің формуласы:
, (1)
мұнда Р1, Р2 – бірінші, екінші рейтингтің бағасына сандық эквивалент сәйкесінше;
Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті.
Қорытынды әріптік баға және балл түріндегі сандық эквивалент:
Әріп жүйесіндегі баға
|
Баллдың сандық эквиваленті
|
Пайыздық түрі, %
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
А
|
4,0
|
95–100
|
өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90–94
|
В+
|
3,33
|
85–89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80–84
|
В–
|
2,67
|
75–79
|
С+
|
2,33
|
70–74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65–69
|
С–
|
1,67
|
60–64
|
D+
|
1,33
|
55–59
|
D
|
1,0
|
50–54
|
F
|
0
|
0–49
|
қанағатсыздандырылған
|
4.3 Қорытынды бақылауға арналған мәлімет
1 Дәріс материалдарын зерттеп оқу
2 Өздік жұмыс материалдарын зерттеп оқу
3 Әрбір тақырыпты көрсетілген әдебиеттер бойынша зерттеп оқу
Достарыңызбен бөлісу: |