Keywords:  cultural linguistics, integrated system, synergetic approach, complicated system, methods of analysis

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Филология ғылымдары» сериясы №4(62) 2017 ж. 
113
 
 
 
 
 
 
МРНТИ 16.21.41 
 
А.А. Шойбекова
1
, Н.Ш. Базарбекова
2
, С.Тлеубаева
3 
 
1,2,3
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, 
Шымкент қ., Қазақстан 
 
ТҮРКІ ТІЛДЕРІНДЕГІ СЫН ЕСІМНІҢ ЗЕРТТЕЛУІ
 
Аңдатпа 
Түркі тілдеріндегі сын есім – семантика-грамматикалық мағынасы, морфологиялық белгілері және 
синтаксистік қызметі жағынан да өзіне тән ерекшелігі бар сөз табы. Тіл жүйесіндегі сын есімдер де ұзақ 
дамудың арқасында қалыптасып, өз қатарын көбейтті. Сын есімнің табиғатын, лексика-грамматикалық 
сипаттарын айқындағанда, көне түркі тілдерінің дерек көздеріне сүйену қажет. Себебі, ондағы мәліметтерден 
сөздің даму тарихын, түбір мен туынды сөздердің жасалуын, сөз таптарының арақатынасын анықтауға болады.
Сын есімнің қалыптасуы туралы Э.В. Севортян сөз таптарының бөліну процесі өте ертеден басталды. Көне 
жазба ескерткіштерде тек етістік пен есімдер бөлініп қойған жоқ, сонымен бірге сын есім, үстеу, зат есім 
бөлініп қолданыла бастаған дейді. Автор келесі еңбегінде осы пікірді нақтылай түсіп, сөз таптарының бір-
бірінен ажыратыла бастаған кезеңін арыға апарады. «Наличие развитой системы именных словообразо-
вательных средств в древнейших памятниках тюрской писменности может свидетельствовать лишь о том, что 
процесс дифференциации именных частей речи начался за долго до V-VІІІ вв. Времени составления 
древнейших памятников на древнетюркских языках».

жүктеу 6,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: