8 4 .А бсц и ссасы х - - — болаты н нүктеде
6
_ ctgЗх қисьіғына ж үргізілген ж анам а O x
л / 3
осін кандай бұрышпен көлбеген?
З х -1
8 5 . / ( х ) = ------— ф у н к ц и я с ы ту ы н д ы сы н ы н
j
C J
x=4 нүктесіндегі мәнін табыныз:
-. .
2х - 1
86.
—— ф ункциясы туындысынын
х=2 нүктесіндегі мәнін табыныз:
S l .f ( x ) —6{\ + y[x\
ф ункииясы туы ндысы
нын х=8 нүктесіндегі мәнін табыныз:
27х
8 8
. / ( x ) - —j=-
ф у н к ц и я с ы т у ы н д ы с ы н ы н
л/х
х=27
нүкгесіндегі м әнін табыныз:
8 9 ./fx )= 2 x 3-3x2+6 ф ункциясы ны н туынды
сын тауып / '( - 2 ) , / '( 2 ) өрнегінің мәнін есеп-
теңіз:
9 0.f(x)= 3x2+5x-3 ф ункциясы ны н туы нды
сын тауып /'( 0 ) + / '( 3 ) өрнегінін мәнін есеп-
теңіз:
91
,f ( х>=13х2-7х+5 функциясы ны н туынды
сын тауы п / '( 0 ) + / '( - 1 ) ө р н е г ін ің м ә н ін
есептеніз:
92./Сх/)=8х3-17х2 +Зх+10 функциясынын ту
ындысын тауып /'(O)-t- /'(1 ) өрнегінін мәнін
есептеңіз:
93./(/xÿ=7x-43xi -Зх+1 ф ункциясы ны н ту
ындысын тауып / '( 1 ) ,/ '( 2 ) өрнегінін мәнін
есептеніз:
94.Ф ункция туындысын табыныз:
f i x ) = 4в-2х
95.Ф ункция туындысын табыныз:
/ ( Х ) = ^
96.Ф ункция туындысын табыныз:
f ( x)=(xs-2x)2
97.Ф ункция туындысын табыныз:
f ( x ) = e Mnx
98.Ф ункция туындысын табыныз:
Д х ) = <Г°“ 3*
99.Ф ункция туындысын табыныз:
/( х )
= 57~2х
100.Ф ункция туындысын табыныз:
Д х ) = З‘с05л'
Тест өткізу аркылы ж эне эр окуш ынын са-
бакта канша есеп шығарғандығын, онын кан-
шасы дұрыс екенін аныктап окуш ы ны н осы
тарауды каншалыкты түсінгендігін аныктау.
О к у ш ы л ар д ы н ж а к сы к о р с е т к іш к е кол
жеткізулері үшін өз беттерінше дайындалула
ры кажет. Сондықтан бұл тарауда тапсырма
к ө п б о л ғ а н д ы к т а н о р ы н д ап ү л ге р м е ген
есептері үйге беріледі.
Батыс Қазакстан облысы,
Бөкей Ордасы ауданы.
Сабақ тиімділігін арттыру
К.НУГЕРБЕКОВА,
№ 14 мектеп-гимназияііын мұғалімі
Қазіргі заман талабы әр мұғалімнін алды-
на шығармашылыкпен жүмыс жасап, білім са
пасын арттыруды максат етіп койып отыр. Бұл
максатка мүғалім шеберлігін үнемі арттырып,
коғамдык омірге еніп отырған әртүрлі жана-
лыктарды тиімді пайдаланып, окуш ы ларды н
пәнге кызығушылығын арттыру аркылы ғана
жете алады. М ен өз сабағымда сабак тиімділігін
дәстүрден тыс сабақтар аркылы көтеру про-
блемасы бойынш а жұмыс істеймін. Дәстүрлі
емес сабактарда окушылардын дәстүрлі сабак-
т а р ға К араган д а п с и х о л о г и я л ы к ж ағдай ы
баскаш а,күндегіден баскаш а карым-каты нас,
жауапкершілігі жоғары болады, сонымен бірге
мүндай сабакта окушы өзінін шығармашьиіык
кабілетін, адам герш ілік-рухани касиеттсрін
дамытуға, өз білімін бағалауға, әр ғылыммен
б а й л а н ы с ы н с е з ін у г е , өз е р к ім е н ж үм ы с
істеуге мүмкіндік алады. Сондай сабактарым-
н ы н б ір і м а т е м а т и к а ж ә н е о з ін -ө з і тан у
пәндерінен кіріктірілген сабақ "Кдрама-карсы
сандар" жэне сыныптан тыс сабак "Рационал
сандарға амалдар колдану". Грек математигі
Фалес "Өзінді өзін таны. Өзін-өзі тану - ол
40
қиын ж ол"-деп айткандай сол ерте кездін
өзінде-ак. м атем ати ка мен ө з ін -ө з і тану
пәндерінін байланысты екенін көрсеткен екен.
Осы үсынылып отырған сабағымда адамнын
бойындағы адамгерш ілік-рухани касиеттерін
математикадағы карама-қарсы сандар үғымы-
мен байланыстыра отырып, окушылармен бірге
модель кұры п, Эйлер-Венн дөнгелектеріне
өрнектедік.
Сабақтын тақырыбы:
Кдрама-карсы сандар.
Сабақтың максаттары:
1.Білімділік:
Кдрама-карсы сандарды ажы-
рата білу. Ж үйелік түрде жүмыс істеуге, өз
ойын дәл, тиянакты айта білуге үйрету;
2.Тәрбиелік:
Окушылардын өзін-өзі тану
белсенділігін жетілдіру, математикалык мәде-
ниетке тәрбиелеу;
3.Дамытушылык:
Пәнге қызығушылығын
өзін-өзі тану пәнімен байланыстыра отырып
дамыту, тез ойлап, накты н эти ж еге жету
кабілеттерін калыптастыру;
Сабакгың түрі:
Интегративтік сабак.
Сабактың әдісі:
Ассоциация әдісі, СТО тех-
нологиясы ны ң стратегиялары , Э йлер-В енн
дөигелектері.
Сабактын типі:
Бекіту сабағы.
Пэн аралық байланыс:
Өзін-озі тану мен
математика.
Сабактын көрнекілігі:
м ульти п роектор,
Р.Декарт суреті, түрлі-түсті кағаздар, маркер-
лер, лента, Эйлер-Венн дөнгелектері, бұтак-
жапырактар.
Рухани- адамгершілік касиегтерді танытатын
тірек сөздер:
дос-дүшпан, жомарт-саран, жа-
лкау-енбеккор, дөрекі-сыпайы, т.с.с.
Сабактын кезендері:
I.Үйымдасгыру.
II.Кызығушылықты ояту.
Мұғалімнін созі:
Балалар.біз бүгін сендермен ерекш е сабак
өтпекшіміз, бул математика пәні мен өзін-өзі
тану пәндерінен кіріктірілген сабак. Сабактағы
үстанымымыз Конфуцийдің мына сөзі: "Адам
нын алдында акылға апаратын үш жол бар:
ойлау жолы, бұл-ен жаксысы; үксау жолы, бүл-
ен жеңілі; жеке тәжірибе жолы, бұл- өте жау-
аптысы." Олай болса, біз сабак барысында
әрқайсымыз өзіміз тандаған жолмен жүмыс
жасайык.
Үй тапсырмасын тексеру.
(Жауабы гактада
көрсетілген, окушылар дәптерлерін алмасты-
рып, өзара тексеру жүргізеді) Рене Декарт. Де
карт туралы не білеміз? (окушылар пікірі)
Рене Декарт баска ғалымдардын жасаған
корытындыларын окып отырудан гөрі өзі ой-
лануды унаткан, жана шыккан кітаптын негізгі
пікірлерімен таньтсқаннан кейін, ол арғы жа-
ғын окымай-ак кітапты жауып койып, автордың
жасайтын корытындысына өз бетімен жетуді
көздеген. Сонда ол мына үш жолдын ен жау-
аптысын жеке тәжірибе жолын, іздену жолын
үстанған екен.
III.Интеллектуалды модельдеу.
Оқулыкпен жұмыс. №314 есеп. Есепте ко
о р д и н а т а л ы к гүзуде А ,В ,С ,Д н ү к тел ер ін
белгілеп және оған карама-карсы нүктелерді
белгілеу к е р ек . Ә рбір дүры с б елгілен ген
нүктенін астында тапсырма жасырынған. Кім
нүктені дүрыс белгілесе, сол тапсы рманы
орындайды,ал тапсырма дүрыс орындалса жа-
сырынған сөзді ашады.
Үлестірмелі тапсырмалар:
1.Тендеуді шеш: - у — 7,5
2.Тендеуді шеш: -х = -13,7
3.Кандай сандар рационал сандар жиынын
күрайды?
4.К ан д ай сандар бүтін сандар жиынын
құрайды?
З.Таңбалар ережесін пайдаланып, жакша-
ны ашып жаз: лс=-(-2)
6.Танбалар ережесін пайдаланып, жакша-
ны ашып жаз: х=-(+0,75)
7.-2 және 5 сандарының арасынан бүтін сан
дар жиынын жаз.
8.-7 ж эне 9 сандарының арасынан нату-
рал сандар жиынын жаз.
Балалар, тактаға назар аударайыкшы, кан
дай сөздер шыкты? (сыпайы, дөрекі. енбек-
кор, жалкау, қайырымды, мейірімсіз, шыншыл,
өтірікші)
Осы создерді окығанда кандай ой туындай-
ды? (окушылар пікірі). Математикадағы кара
ма-карсы сандар сиякты адам бойында да жак-
сы касиеттерімен бірге оған карам а-карсы
теріс касиеттері де болады екен. Оз бойымыз-
дағы ж аксы қасиеттерімізді болісе отырып.
мына оз бойындағы теріс қасиеттерінен оңсіз,
әрсіз болып тұрған ағашымызды жанданды-
райыкшы (окушылар жаксы мінездері жазыл-
ған жапырактар ауыстырады).
III.
Ойтүрткі.
Граф и кті к диктант. Қазір ссн-
дерге дүрыс түжырымдама ( - ) және бұрыс
түжырымдама (Д ) окылады. Арнайы белгілеу-
лері аркылы графиктік жауап береміз.
Графиктік диктант
1.Санак басы мен бағыты тандап алынған
түзуді координаталык түзу дейміз?
2.Берілген санға координаталык түзуде бір
ғана нүкте сәйкес келеді.
3.Танбалары бірдей екі санды карама-карсы
сандар деп атайды.
4.Ноль саны өзіне-озі карама-карсы.
Ь.Нәрселерді санауда қолданылатын санды
бүтін сандар деп атайды.
41
Достарыңызбен бөлісу: |
