Ботаника Оқу әдістемелік құралы

жүктеу 13,44 Mb.

бет	20/35
Дата	18.12.2017
өлшемі	13,44 Mb.
	#4787

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 35

Селеу жапырағы. Дара жарнақтылар жапырағының анатомиялық құрылысын астық тұқымдастарынан, атап айтқанда, селеу, жүгері немесе бидай және т.б. өсімдіктері жапырағынан қарастыруға болады. Ол үшін дайын препараттар пайдаланылады.

26 — сурет. Селеу жапырағы көлденең кесіндісі. А - бөлшекті бейнесі; Б - ширатылған; В — жайылған.

1 — жоғарғы өң; 2 - лептестік аппараты; 3 - будақ жасуша; 4 - мезофилл; 5 — арқаулық ұлпа; 6 - өткізгіш шоқ; 7 - өткізгіш ұлпалары қоршап жатқан жасушалары; 8 - астыңғы бетіндегі өң.
Препаратты микроскоптың кіші объективімен қарағанда селеу жапырағының үстіңгі бетінің қатпарлы екендігін байқаймыз. Қатпардың бір қыры ірі, екіншісі майда, ал жапырақтың астыңғы беті теп-тегіс келеді. Жапырақ екі бетінен де эпидермамен жабылған. Өткізгіш шоқтары қырларының ортасында орналасқан. Механикалық ұлпа - склеренхима астыңғы эпидерманы астарлап барып, үлкен қырдың орталық бөлігімен көтеріліп, жоғарғы эпидермаға дейін созылып, барып, енін ұлғайта аяқталады.

Препаратты микроскоптың үлкен объективімен қарағанда астыңғы эпидерманың қалың кутикуламен жабылып тұрғаны, ал жоғарғы эпидерманың жай түктері айқын байқалады.Үлкен қырлардың бүйір жақтарының ойыстарында түктермен жабылған устьицелер орналасқан. Жоғарғы эпидерманың ұсақ клеткалары арасында, олардан гөрі ірілеу, бүйір және ішкі клетка қабырғалары жұқалтаң, ал сыртқы қабырғалары қалыңдау кутикуламен жабылған, саны 3-5-ке дейін жететін клеткалар тобы жатыр. Бұлар - будақ клеткалар.

Ал микроскоптың үлкен объективімен қарағанда мезофилдің біріңғай паренхималық клеткалары, ондағы тұйық коллатералды шоқтар шоқты қоршап орналасқан клеткалар көрінеді. Дара жарнақтылар жапырағының анатомиялық құрылысын жүгері, хлорофитум және т.б.өсімдіктер жапырағынан жоғарыдағыдай тәсілмен препараттар дайындау арқылы қарастырамыз.

жүктеу 13,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 35