Ботакөз Лесбекқызы мен Мадина Тулкунқызы Сандар тізбегі


Жауабы : Д) 2 3-МЫСАЛ



жүктеу 4,59 Mb.
бет3/89
Дата07.11.2022
өлшемі4,59 Mb.
#40031
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   89
Ботак з Лесбек ызы мен Мадина Тулкун ызы Сандар тізбегі

Жауабы : Д) 2


3-МЫСАЛ. 56922023 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 1 В) 8 С) 6 Д) 2 E) 4
Шешуі : Осындай есептерде негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...22023 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. 2 санының дәрежесі 2, 4, 8, 6 цифрларымен ғана аяқталады.

Дәрежелі сан

21

22

23

24

25

26

...

22023

Сонғы цифры

2

4

8

6

2

4

...

?

Яғни 2,4,8,6 осы төрт цифр қайталана беретін тізбектегі 2023-ші цифр керек. Осы төрт цифр қайталанғандықтан, біз 2023-ті 4-ке бөлеміз. Сонда 2023:4=505 және 3 қалдық. Яғни "3 қалдық" деген сөз 2,4,8,6 сандарының үшіншісі деген сөз. Сонымен 56922023 саны 8 цифрмен аяқталады: 56922023 = ...8
Жауабы : В) 8


4-МЫСАЛ. 5162328 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 1 В) 8 С) 6 Д) 2 E) 4
Шешуі : Осындай есептерде негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...2328 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. 2 санының дәрежесі 2, 4, 8, 6 цифрларымен ғана аяқталады.



Дәрежелі сан

21

22

23

24

25

26

...

2328

Сонғы цифры

2

4

8

6

2

4

...

?

Яғни 2,4,8,6 осы төрт цифр қайталана беретін тізбектегі 328-ші цифр керек. Осы төрт цифр қайталанғандықтан, біз 328-ді 4-ке бөлеміз. Сонда 328:4=82 және 0 қалдық. Яғни "0 қалдық" деген сөз 2,4,8,6 сандарының соңғысы деген сөз. Сонымен 5162328 саны 6 цифрмен аяқталады: 5162328 = ...6


Жауабы : С) 6

5-МЫСАЛ. 24532006 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 9 В) 7 С) 1 Д) 3 E) 6
Шешуі :Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...32006 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 3 санының дәрежесі 3, 9, 7, 1 цифрларымен ғана аяқталады.



Дәрежелі сан

31

32

33

34

35

36

...

32006

Сонғы цифры

3

9

7

1

3

9

...

?

Яғни 3,9,7,1 осы төрт цифр қайталана беретін тізбектегі 2006-ші цифр керек. Осы төрт цифр қайталанғандықтан, біз 2006-ны 4-ке бөлеміз. Сонда 2006:4=501 және 2 қалдық. Яғни "2 қалдық" деген сөз 3,9,7,1 сандарының екіншісі деген сөз. Сонымен 24532006 саны 9 цифрмен аяқталады: 24532006 = ...9
Жауабы : А) 9



6-МЫСАЛ . 16742098 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 5 В) 4 С) 7 Д) 6 E) 2
Шешуі :Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...42098 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 4 санының тақ дәрежелері 4-пен аяқталады, ал жұп дәрежелері 6-мен аяқталады.



Дәрежелі сан

41

42

43

44

45

46

...

42098

Сонғы цифры

4

6

4

6

4

6

...

?

Сонымен дәреже 2098 ­ жұп сан юолғандықтан ...42098 саны 6 цифрымен аяқталады.


Сонымен 16742098 саны 6 цифрмен аяқталады: 16742098 = ...6
Жауабы :Д) 6





7-МЫСАЛ. 2351975 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 8 В) 4 С) 5 Д) 6 E) 7
Шешуі :Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...51975 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 5 санының кез келген дәрежесі 5 цифрымен аяқталады.



Дәрежелі сан

51

52

53

54

55

56

...

51975

Сонғы цифры

5

5

5

5

5

5

...

?

Сонымен 2351975 саны 5 цифрмен аяқталады: 2351975 = ...5


Жауабы : С) 5





8-МЫСАЛ . 19962019 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 6 В) 3 С) 5 Д) 8 E) 7
Шешуі :Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...62019 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 5 санының кез келген дәрежесі 6 цифрымен аяқталады.



Дәрежелі сан

61

62

63

64

65

66

...

62019

Сонғы цифры

6

6

6

6

6

6

...

?

Сонымен 19962019 саны 6 цифрмен аяқталады: 19962019 = ...6


Жауабы : А) 6



9-МЫСАЛ. 20172018 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 6 В) 3 С) 9 Д) 1 E) 7
Шешуі :
Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...72018 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 7 санының дәрежесі 7, 9, 3, 1 цифрларымен ғана аяқталады.

Дәрежелі сан

71

72

73

74

75

76

...

72018

Сонғы цифры

7

9

3

1

7

9

...

?

Яғни 7,9,3,1 осы төрт цифр қайталана беретін тізбектегі 2018-ші цифр керек. Осы төрт цифр қайталанғандықтан, біз 2018-ді 4-ке бөлеміз. Сонда 2018:4=504 және 2 қалдық. Яғни "2 қалдық" деген сөз 7,9,3,1 сандарының екіншісі деген сөз. Сонымен 20172018 саны 9 цифрмен аяқталады: 20172018= ...9


Жауабы :C) 9



10-МЫСАЛ. 298227 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 4 В) 6 С) 8 Д) 2 E) 1
Шешуі :Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...8227 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 8 санының дәрежесі 8, 4, 2, 6 цифрларымен ғана аяқталады.



Дәрежелі сан

81

82

83

84

85

86

...

8227

Сонғы цифры

8

4

2

6

8

4

...

?

Яғни 8,4,2,6 осы төрт цифр қайталана беретін тізбектегі 227-ші цифр керек. Осы төрт цифр қайталанғандықтан, біз 227-ні 4-ке бөлеміз. Сонда 227:4=56 және 3 қалдық. Яғни "3 қалдық" деген сөз 8,4,2,6 сандарының үшіншісі деген сөз. Сонымен 298227 саны 2 цифрмен аяқталады: 298227= ...2


Жауабы : Д) 2

11-МЫСАЛ. 542349123 саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
А ) 9 В) 1 С) 3 Д) 8 E) 5
Шешуі :Негіздің сонғы цифры және дәреже ғана мағызды.Сонда біз ...9123 саны қандай цифрмен аяқталатынын тапсақ жеткілікті. Жоғарыдағы ережеге сәйкес 9 санының тақ дәрежелері 9-бен аяқталады, ал жұп дәрежелері 1-мен аяқталады.

Дәрежелі сан

91

92

93

94

95

96

...

9123

Сонғы цифры

9

1

9

1

9

1

...

?

Сонымен 123-тақ сан болғандықтан ...9123 саны 9 цифрымен аяқталады: 542349123= ...9


Жауабы : А) 9


Бірнеше натурал санның ең үлкен ортақ бөлгіші (ЕҮОБ)

Ең алдымен "санның бөлгішідеген не?" сұрағына жауап берейік. Санның бөлгішідегеніміз сол саннан бір немесе бірнеше есе кіші сан. Кез келген санның шектеулі бүтін бөлгіштері бар.


Мысалы: 12 санының бөлгіштері:1, 2, 3, 4, 6, 12
20 санының бөлгіштері: 1, 2, 4, 5, 10, 20
Енді осы 12 мен 20 сандарының ортақ бөлгіштерін жазайық: 1,2,4.
Осы ортақ бөлгіштердің ең үлкені: 4 саны. Одан үлкені жоқ. Яғни 12 мен 20 сандарының ең үлкен ортақ бөлгіші: 4 саны. ЕҮОБ (12,20) = 4
m және nсандарының ең үлкен ортақ бөлгіші (ЕҮОБ) деп сол сандардың ортақ бөлгіштерінің ең үлкенін айтады. Келесі түрде белгіленеді:
• ЕҮОБ (m, n);
• (m, n).



‒ ЕҮОБ – ті табуды қай кезде қолданамыз?
‒ ЕҮОБ – ті табуды бөлшектерді көбейткенде және бөлгенде сандарды қысқарту үшін қолданамыз.



Сандардың ең үлкен ортақ бөлгішін табу үшін:

  1. Оларды жай көбейткіштерге жіктеу

  2. Тек ортақ көбейткіштердің дәрежесі кішісін таңдау

  3. Таңдалған көбейткіштерді бір-біріне көбейту

  4. Шыққан мен – сол сандардың ең үлкен ортақ бөлгіш болады.



1-МЫСАЛ. ЕҮОБ (175,105) = ?
Шешуі :
1. 175 мен 105 сандарын жай көбейткіштерге жіктеу керек:



175
35
7
1

5
5
7

105
35
7
1

3
5
7




  1. = 52 • 8 және 105 = 3 • 5 • 7

2. тек ортақ көбейткіштердің дәрежесі кішісін таңдау:
175 = 52 • 8 және 105 = 3 • 5 • 7
Екеуінеде ортақ 5 және 7 саны бар. Біреуінде 52, ал екіншісінде 5. Біз дәрежесі кішісін таңдаймыз. Яғни 5-ті 7 саны екеуінде де бар.Сондықтан бір ғана 7 санын таңдаймыз.

жүктеу 4,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   89




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау