«бм қазақ тілін оқыту әдістемесі» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 013 жылғы №3 басылым в 020500 «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»


Мырзабеков С. «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі», Алматы, 1999 ж



жүктеу 456 Kb.
бет8/23
Дата26.11.2018
өлшемі456 Kb.
#24580
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   23
Мырзабеков С. «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі», Алматы, 1999 ж.
Пәнаралық байланыс: орыс тілі, ағылшын тілі, әдебиет.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасу, түгендеу.
ІІ. Қайталау – оқудың анасы.
Үйге берілген жаттығуды (261-жаттығу) талдамас бұрын, қайталау сұрақтары арқылы өткен материалдарды еске түсірейік.
Фонетика нені зерттейді?
Фонетика сөзі қай тілден енген?
Фонетика термин бола ала ма?
Терминдерді тіл білімінің қай саласы зерттейді?
Дауысты, дауыссыз дыбыстар деп екі топқа бөлінуінің себебі не?
261-жаттығуды тексеру.
Мәтінмен жұмыс.
Сұрақ -жауап.
1. Бұл мәтін Абайдың қай қара сөзінен алынған? (19-қара сөз).
2. Балалар, Абайдың қара сөзімен таныса отырып, біз қандай ой түйдік?
Жауабы: Ата-анадан алғаш туғанда сәби есті болмайды. Ес өсе келе кіреді. Көргені, білгені көп болса, есті болады. Есті кісінің сөзін естісе, есті болады.
3. Есті деген сөзді қалай түсінеміз?
Жауабы: Ес-ақыл, яғни ақылды кісі.
4. Ақылды не үшін жұмсауымыз керек?
Жауабы: Білім алу үшін.
Дыбыстық талдау. (Тақтамен жұмыс)
туғанда = 7 әріп, 7 дыбыс (д – дыбысы жуан) ту-ған-да 3 буын; айтылуы, жазылуы – бірдей.
Дүниедегі = 9 әріп, 9 дыбыс (и – дауысты), дү-ни-е-де-гі 5 буын; айтылуы – дүнүедегі, жазылуы – дүниедегі.
өзі – 3 әріп, 3 дыбыс; ө-зі 2 буын; айтылуы – өзү, жазылуы – өзі.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Дауыссыз дыбыстардың түрлері:
І. Қазақ тіл білімінде
Қатаң
Ұяң
Үнді
П, ф, к, қ, т, с, ш, щ, х, ц, ч тек салдардан жасалады
Б, в, г, ғ, д, з, ж, һ үн мен салдыр, салдыр басым болады.
Р, л, й, у, м, н, ң үн мен салдыр, үн басым болады.
ІІ. Орыс тілінде
Согласные звуки
Парные
Непарные
Звонкие
Глухие
Звонкие
Глухие
б, б’, в, в’, г, г’, д, д’, ж, з, з
п, п’, ф, ф’, к, к’, т, т’, ш, с, с’
л, л’, м, м’, н, н’, р, р’,
х, х’, ц, ч, щ
ІІІ. Дауыссыз дыбыстар ағылшын тілінде:
Consonant sounds
Voiced consonants
Voiceless consonants
Sonorant
[p] – п, [f] – ф, [k] – к, [t] – т, [s] – с, [∫] – ш, [t∫] – ч, [w] – уо.
[b] - б, [v] – в, [g] – г, [d] – д, [z] – з, [dз], [h] – х, [θ] – з , [ð] – с.
[r] – р, [ј] – ие, [l] - л, [m] – м, [n] – н, [ŋ] – ң.
Кесте-сызба
1) Қазақ, орыс тіліне ортақ дыбыстар – 15
Б, г, д, ж, з, й, к, л, м, н, п, р, с., т, ш
2) Қазақ, ағылшын тіліне ортақ дауыссыздар
[b] – б, [v] – в, [g] – г, [d] – д, [z] –з, [h] – һ, [p] – п, [f] – ф, [k] – к, [t] – т, [∫] – ш, [t∫] – ч, [s] – с, [l] – л, [m] – м, [n] – н, [ŋ] – ң, [r] – р, [ј] – ие.
3) Қазақ тіліне тән дауыссыздар
Ғ, қ, ң, у, һ
4) Орыс тілінен енген дауыссыздар
В, ф, х, ц, ч, щ
IV. Бекіту
264-жаттығу
1. Мәтін. Абайдың 17 қара сөзінен алынған.
Абайдың қара сөздері мен өлеңдері мағыналас, үндес келеді.
- Балалар, ақынның қай өлеңінде адамдық қасиеттің негізі айтылады?
Жауап: Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде.
Ендеше, «Білім қоржынын» толтырайық.
Адам болам десеңіз
Надандық белгісі
Талап.
Еңбек.
Терең ой.
Қанағат
Рақым
Өсек.
Өтірік.
Мақтаншақ.
Еріншек.
Мал шашпақ.
Қорытындылап айтқанда, Абай ақын армандаған еліміздің ұрпақтары қандай болу керек?
Жауап: Талапты, еңбексүйгіш, терең ойлы, қанағатшыл, білімді, ақылды, рақымды болу керек. Сонда ғана елеміздің өркендеуіне үлес қоса аламыз.
Туған еліміздің, қасиетті топырағында өмір сүрген ойшыл, дана бабаларымыздың асыл да нақыл сөздерін бойымызға сіңіре отырып, туған жерімізге адал қызмет етейік.
2. Тақтамен жұмыс
ұғатұғын – ұғатын, түбірі: ұқ – атын
білетұғын – білетін, түбірі: біл + етін
залал, кесел, зиян (синоноим)
табылмайтұғын – табылмайтын, түбірі: тап + ыл + ма + йтын

жүктеу 456 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   23



©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау