24. Созылған (сығылған) стерженнің көлденең қималарындағы кернеулерді атаңыз
25. Жазық қималар (Бернулли жорамалы) жорамалының ролін атаңыз
Иілу кезіндегі жалпақ қималардың гипотезасын мысалмен түсіндіруге болады: біз деформацияланбаған сәуленің бүйір бетіне бойлық және көлденең (осіне перпендикуляр) түзу сызықтардан тұратын тор саламыз. Сәуленің бүгілуі нәтижесінде бойлық сызықтар қисық сызықты қабылдайды, ал көлденең сызықтар сәуленің қисық осіне түзу және перпендикуляр болып қалады.
Жазық қима гипотезасын тұжырымдау: деформацияға дейін сәуленің осіне жалпақ және перпендикуляр қималар деформациядан кейін қисық оське тегіс және перпендикуляр болып қалады.
Бұл жағдай мынаны көрсетеді: иілу кезінде жалпақ секциялар гипотезасы созылу және бұралу сияқты орындалады
Жазық қималар гипотезасынан басқа, болжам қабылданады: иілу кезінде сәуленің бойлық талшықтары бір-біріне қысым жасамайды.
Жазық қима гипотезасы мен болжам Бернулли гипотезасы деп аталады.
Таза иілуді бастан кешіретін тікбұрышты көлденең қиманың сәулесін қарастырыңыз (жазық қималар гипотезасының бейнесі-сопромат иілу). Ұзындықтың пучка элементін бөліп алайық сурет жазық қималар гипотезасы иілу сопроматы (сурет. 7.8. а). Иілу нәтижесінде сәуленің көлденең қималары бұралып, бұрыш жасайды сурет жазық қималар гипотезасы иілу сопроматы. Жоғарғы талшықтар қысылуды және төменгі созылуды сезінеді. Бейтарап талшықтың қисықтық радиусы кескінді білдіреді жазық қималар гипотезасы иілу сопроматы.
26. Созылу мен сығылудың анықтамасын беріңіз
Материалдардың кедергісіндегі Созылу -сығылу дегеніміз - оған өз бойлық осі бойымен жүктеме түскен кезде пайда болатын өзекшенің немесе штанганың бойлық деформациясының түрі (оған әсер ететін күштердің нәтижесі штанганың көлденең қимасына қалыпты болады) және оның масса орталығы арқылы өтеді).
Ол сондай-ақ моносаксиалды немесе сызықтық кернеу күйі деп аталады. Параллелепипедтің кернеулі күйінің негізгі түрлерінің бірі болып табылады. Сондай - ақ, екі және үш ось болуы мүмкін[1]. Бұл өзектің ұштарына қолданылатын күштерден де, көлемге бөлінген күштерден де (инерция және тартылыс күштері) туындайды.
Созылу өзектің ұзаруына әкеледі (жыртылу және қалдық деформация да мүмкін), қысу өзектің қысқаруына әкеледі (тұрақтылықтың жоғалуы және бойлық иілудің пайда болуы мүмкін).
Сәуленің көлденең қималарында бір ішкі күш факторы пайда болады — қалыпты күш. Егер созылу немесе қысу күші сәуленің бойлық осіне параллель болса, бірақ ол арқылы өтпесе, онда өзек деп аталатынды сезінеді.Орталықтан тыс созылу (қысу). Бұл жағдайда штангадағы жүктемені қолдану эксцентриктілігіне байланысты созылу (қысу) кернеулерінен басқа, иілу кернеулері де пайда болады.
Ось бойындағы кернеу созылу немесе қысу күшіне тура пропорционал және көлденең қиманың ауданына кері пропорционал. Кернеу мен салыстырмалы деформация арасындағы серпімді деформация кезінде Гук заңы анықталады, ал көлденең салыстырмалы деформациялар бойлық деформациялардан Пуассон коэффициентіне көбейту арқылы шығарылады. Материалдың бір бөлігінің бұзылуына дейінгі пластикалық деформация сызықтық емес заңдармен сипатталады.
Достарыңызбен бөлісу: |