Бұл жоба ms sql server Management Studio арқылы көріністерді

71 

 

 

 

31-сурет  – Төбеге ендірілетін жарықдиодты шам CENTER-

01.01.026.5120 

 

32- Сурет  – жарықтың шағылысу қарқындылық қисығы 

 

Осы бұрыш бойынша әрқайсысының жарық күшін есептейміз: 

 

I

α1

=320 кд  

 I

α2

=200 кд 

I

α3

=220 кд  

I

α4

=225 кд 

 

Әр нүктенің жарықтылығы: 

p

АГ

h

I

n

е





3

cos





 

;

лк

06

,

38

2

,

3

609

,

0

320

2

2

1









АГ

е

 

;

лк

03

,

17

2

,

3

218

,

0

200

4

2

2









АГ

е

 

;

лк

69

,

10

2

,

3

249

,

0

220

2

2

3









АГ

е

 

72 

 

;

  

17,18

2

,

3

391

,

0

225

2

2

4









АГ

е

 

 





6

1

i

АГi

е

=

1

АГ

е

+

2

АГ

е

+

3

АГ

е

+

4

АГ

е

+

5

АГ

е

+

6

АГ

е

=38,06+17,03+10,69+17,18=82,96лк 

Жалпы жарықтылық: 

 















6

1

з

1000

i

АГi

л

е

K

п

Ф

E



 

 

 μ – коэффициент, өшірілген шамдардың мәні (1,1 ÷ 1,3). 

 

лк

817

,

148

96

,

82

3

,

1

 

1000

2

1060

 

1

,

1













АГ

E

 

 

Е

min

=100  лк  мәнді  3.12  кеcтeден  аламыз  (әдебиеттер  тізімінен  бірінші  кітап 

қарау МУ). 

E

АГ

≥Е

min

(нормалы жарық болу үшін шамдарды көбейту керек). 

Бөлме индексін анықтау: 

)

(

 

 

B

L

h

B

L

i

p









; 

03

,

3

)

18

21

(

 

2

,

3

8

1

 

21











i

; 

 

Келесі  суреттен  бөлме  индексі  бойынша  тоқ  ағыны  коэффициентін 

аламыз: 

 

 

73 

 

 

 

33-сурет  – қолдану коэффициенті шам түрі PRS/RECOLED 300 4000K 

 

Бұдан η=84%; 

 

Z – теңсіздік коэффициент, мәні 1.1÷1.3; 

Кз – қор коэффициенті, мәні 1.3(әдебиеттер тізімінен бірінші кітап қарау 

МУ). 

3) Еңді жарық ағынын Ф-формуласын арқылы есептейміз:  

Ф=

𝐸∗Кз∗𝑍∗𝑆

𝑁∗ƞ

, мм 

мұндағы  Е-минималды  жарықтандыру,  Кз-  қор  коэффициентті,  S-  жарық 

түсетін  аудан,  Z-жарық  бір  қалыпсыз  коэффициентті  1,1-1,2;  N-жарық  шам 

саны -8 ;ƞ-жарық ағының пайдалану коэффициентті: 

Ф=

100∗21∗18∗1.1∗1.3

0.84∗16

 = 4021мм.  

Шамдардың ағыны болмағандықтан, біз олардың санын анықтаймыз. 

N=

𝐸𝑛∗Кз∗𝑆∗𝑍

𝑛∗ƞ∗Ф

 =

100∗1.3∗1.1∗18∗21

0.84∗4021

 = 16 

 

Шам санын 1-ге дейін көбейту керек. 

Шамның саны бастапқыда берілген шамдардың санына сәйкес келеді. 

Шамдардың  бәрі  тұрақты  220В-те  жұмыс  жасайды,  енді  осы  16  шамның  әр 

қайсы  280  Вт  қуатты  қажет  етеді,  ал  барлығы  4021  Вт  қажет  етеді.  Бұл 

шамдардың тоқтаусыз жұмыс істеуі шамамен 12000 сағатқа дейін жетеді. Бұл 

шамдар  өте  тез  қызиды  және  экологиялық  қауіпсіздік  жағынан    100мг  ртуть 

парлары бар.  

Жай ішіндегі шулар.

 

        Шу  адам  ағзасына  зиянды  әсер  ете  отырып,  еңбек  жағдайын 

нашарлатады.  Ұзақ  уақыт  шу  жағдайында  жұмыс  істейтін  адамдар 

ашуланғыш  келеді,  көбіне  басы  аурып,  басы  айналады,  есте  сақтау  қабілеті 

74 

 

төмендейді,  тез  шаршайды,  тәбеті  төмендейді,  құлағы  ауырады  және  т.б. 

Мұндай  жағдайлар  адам  ағзасының  бірқатар  органдары  мен  жүйесінің 

жұмысына,  адамның  эмоциялық  жай-күйіне  теріс  әсер  етіп,  сондай-ақ 

стресске әкеп соғуы мүмкін.  

       Шудың  әсерінен  зейін  қою  концентрациясы  төмендейді,  оның 

физиологиялық қызметі бұзылады, артық жұмсалған күш-қуатқа және жүйке-

психикалық  ауыртпалыққа  байланысты  қалжырау  пайда  болады,  сөйлеу 

коммутациясы  нашарлайды.  Осылардың  барлығы  адамның  жұмысқа 

қабілеттілігін  және  еңбек  өнімділігін,  сапасы  мен  қауіпсізідігін  төмендетеді. 

Шудың 80дБ жоғары  ұзақ уақыт қарқынды әсер етуі адамның есту қабілетін 

ішінара немесе толықтай жоғалтуына әкеп соғады . 

        9-кестеде  денсаулықты  және  жұмысқа  қабілеттілікті  сақтау  бойынша 

қауіпсіз  болып  саналатын  еңбектің  ауырлығына  және  қауырттығына 

байланысты дыбыстың шекті деңгейлері көрсетілген. 

       Математик-программистердің 

және 

бейне 

материалдардың 

операторларының  жұмыс  орнындағы  шудың  деңгейі  50  дБА-дан,  есептеуіш 

машиналарда  ақпаратты  өңдеу  залдарында  –  65  дБА-дан  жоғары  болмауы 

қажет.  

Шудың  деңгейін  азайту  үшін  компьютерлер  орнатылған  жайдың 

қабырғалары  мен  төбесі  шу  өткізбейтін  материалдармен,  арнайы 

жабдықтармен қапталуы мүмкін.   

 

 

11-кесте – Жұмыс орнындағы шудың шекті деңгейі, дБ   

Еңбек қауырттылығы 

санаты 

Еңбек ауырлығы санаты 

I. Жеңіл  II. Орташа  III. Ауыр 

IV. Өте ауыр 

I. Аз қауырт 

80 

80 

75 

75 

II. Біркелкі қауырт 

70 

70 

65 

65 

III. Қауырт 

60 

60 

- 

- 

IV. Өте қауырт 

50 

50 

- 

- 

 

Программистің жұмыс орнын сипаттау.   

Жұмыс  орны  –  бұл  инженердің  өз  еңбек  қызметін  атқаратын  және 

жұмыс  уақытының  көп  бөлігін  өткізетін  кеңістіктің  бір  бөлігі.  Кеңістікке, 

формасына,  көлеміне  қатысты  инженердің  еңбек  қызметіне  жақсы  кірісетін, 

дұрыс  және  орынды  ұйымдастырылған  жұмыс  орны  оның  жұмыс  істеген 

кезде ыңғайлы орналасуына және ең аз физикалық және психологиялық  күш 

жұмсаған кезде жоғары еңбек өнімділігін қамтамасыз етеді.     

Жұмыс орнын дұрыс ұйымдастырған кезде инженердің еңбек өнімділігі 

8-ден 20 %-ға дейін артады. 

МЕМС 12.2.032-78 сәйкес жұмыс орнының құрылымы мен оның барлық 

элементтерінің  өзара  орпаласуы  антропометрикалық,  физикалық  және 

психологиялық талаптарға сәйкес келуі тиіс. Сонымен қатар жұмыс сипаты да 

75 

 

маңызды  роль  атқарады.  Атап  айтқанда,  Программистің  жұмыс  орнын 

ұйымдастырған кезде келесі негізгі талаптар сақталуы қажет: 

а)  Жұмыс орнының құрамына кіретін жабдықты оңтайды орналастыру.   

б)  Барлық  қажетті  қозғалыстар  мен  жүріп-тұруды  жүзеге  асыруға 

мүмкіндік беретін жұмыс істеуге жеткілікті кеңістік. 

в)  Алға қойылған міндеттерді орындауға қажетті табиғи және жасанды 

жарықтандыру.   

г)  Акустикалық шудың деңгейі жол берілген деңгейден аспауы тиіс.   

Программистің  жұмыс  орнының  басты  элементтері  –  жазу  үстелі  мен 

кресло.  «Отырып»  жұмыс  істеу  негізгі  жұмыс  істейтін  күй  болып  табылады.

  

Отырған қалыпта жұмыстарды орындау үшін жұмыс орны МЕМТ 12.2.032-78 

сәйкес ұйымдастырылады.    

Отырып жұмыс істеу программисті қатты шаршатпайды. Жұмыс орнын 

тиімді  жоспарлау  айқын  тәртіпті  және  заттар,  еңбек  құралдары  мен 

құжаттаманың  тұрақтылығын  қарастырады.  Жұмысты  орындау  үін  қажетті 

заттар көбінесе жұмыс кеңістігінің оңай қол жететін аймағында орналасады.  

Мотор  алаңы  -      адамның  қозғалыс  әрекеттері  жүзеге  асырылатын 

жұмыс орнының кеңістігі;  

 

Қолжетудің  барынша  көп  аймағы  -  иық  буыны  қозғалысы  кезіндегі 

барынша  алдыға  шығарылған  қолмен  сипатталған,  доғалармен  шектелген 

жұмыс орнының моторлы аймағының бір бөлігі. 

 

Оңтайлы аймақ – қозғалыссыз иық және жылжымалы шынтақ буындары 

қозғалған  кезде  шынтақтың  тірек  нүктесімен  сипатталатын,  доғалармен 

шектелген жұмыс орнының моторлы аймағының бір бөлігі  

Өрт қауіпсіздігі бойынша нұсқама.  

Өртке қарсы нұсқаманы Қазақстан Республикасының 

  

Әділет министрлігінде 2011 жылы 15 тамызда № 7132  тіркелген «Өрт 

қауіпсіздігі шараларына оқыту қағидасы мен өрт қауіпсіздігі шараларына 

оқыту бағдарламасының мазмұнына қойылатын талаптарды бекіту туралы» 

(бұдан кейін – Қағида) Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар 

министрінің 2011 жылғы 27 шілдедегі № 303 бұйрығына жасалған 1-

қосымшаға сәйкес Өртке қарсы нұсқаманың үлгі бағдарламасы бойынша өрт 

қауіпсіздігіyе жауапты тұлға жүргізеді. 

Сипаты  және  өткізу  уақыты  бойынша  өртке  қарсы  нұсқама:  кіріспе, 

алғашқы, қайта, жоспардан тыс және мақсатты болып бөлінеді.   

Кіріспе өртке қарсы нұсқама: 

а) Біліміне,  кәсібі  (лауазымы)  бойынша  жұмыс  өтіліне  қарамастан, 

жаңадан қабылданған барлық қызметкерлермен;   

б) Маусымдық қызметкерлермен; 

в) Ұйымға іссапарға жіберілген қызметкерлермен; 

г)  Өндірістік оқуға келген білім алушылармен жүргізіледі.  

Алғашқы өртке қарсы нұсқама тікелей жұмыс орнында: 

а) Жаңадан қабылданған барлық қызметкерлермен; 

76 

 

б) Осы  ұйымның  бір  бөлімшесінен  басқа  бөлімшесіне  ауысқан 

қызметкерлерімен;   

в) Ауысқан  жағдайда,  олар  үшін  жаңа  жұмысты  орындайтын 

қызметкерлермен;   

г) Ұйымға іссапарға жіберілген қызметкерлермен;   

д) маусымдық қызметкерлермен; 

е) Ұйымның  аумағында  құрылыс-монтаждау  жұмысты  орындайтын 

құрылыс саласының мамандарымен; 

ж)Өндірістік  оқуға  немесе  практикаға  келген  білім  алушылармен 

жүргізіледі.   

           Өртке  қарсы  қайталап  өткізілетін  нұсқама  жұмыс  орнындағы  алғашқы 

Өртке қарсы нұсқама бағдарламасы бойынша әрбір қызметкермен жеке-жеке 

жүргізіледі,  сондай-ақ  біртекті  жабдыққа  қызмет  көрсететін  қызметкерлер 

тобымен жалпы жұмыс орнының шегінде жүргізіледі. 

 Жоспардан тыс өртке қарсы нұсқама: 

а) Өрт  қауіпсіздігі  талаптары  көрсетілген  жаңа  нормативтік  құқықтық 

актілер  күшіне  енген  және  бұрын  әзірленген  нормативтік  құқықтық  актілер 

өзгерген кезде;  

ә)  Өндірістің  технологиялық  процесін  өзгерту,  жабдықты,  құралдарды, 

негізгі шикізатты, материалдарды ауыстыру немесе жаңғырту кезінде, сондай-

ақ  объектінің  өртке  қарсы  жай-күйіне  әсер  ететін  басқа  факторлар  өзгерген 

кезде; 

б) Ұйым  қызметкерлері  өрттің  шығуына  әкелген  немесе  әкелуі  мүмкін 

өрт қауіпсіздігі талаптарын бұзған кезде;   

в) Ұйымға  өрт-техникалық  тексеру  жүргізу  барысында  ұйым 

қызметкерлерінің  білімінің  жеткіліксіз  екенін  анықтаған  кезде  өртті 

мемлекеттік  бақылау  органдарының  талап  етуі  бойынша  өрт  қауіпсіздігі 

шараларын қосымша зерделеу үшін;  

г)  Ұқсас  өндірістерде  шыққан  өрттер  туралы  ақпараттық  материалдар 

келіп түскен кезде; 

д) Ұйым 

қызметкерлерінің 

өрт 

қауіпсіздігі 

талаптарын 

қанағаттанарлықсыз білу фактілері анықталған кезде жүргізіледі.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

77 

 

Қорытынды 

 

 

Хост  ту  тост  желісінің  көмегімен  деректер  қорын  құру  банк 

жабдықтарының жұмыс істеу қабілетін және экономикасын оңтайлындырады.  

Деректер  қорын  құру  барысында  анализдік  талдау  жүргізіліп  және 

пайдаланушылар  үшін  қойылатын  талаптар  орындалды,  бұл  деректер 

қорының  құрылымын  жасауға  және  жұмыс  істеу  қабілет  өнімділігін 

оңтайландыруға көмегін тигізді. 

Данная    Көрсетілген  Ер  моделдік  диаграмма    Erwin  daтta  modeler 

көмегімен  жүзеге  асырылды  және  де  осы  диаграмма  арқылы  генерация 

жүргізіліп Microsoft SQL Server 2012 көріністер шығарылды. 

Қорыта  келгенде  БИН  жүйесін  іске  асыру  барасында  келесі  талаптар 

орындалды: 

1)   Банкаралық ақпарат алмасудың қауіпсіздігі. 

2)  Банк операцияларының үнемділігі мен пайдасы. 

3)  Банкоматтардың санының көбеюі. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

78 

 

Пайдаланылған әдебиеттер

 

 

 

1  Грабер М. Введение в SQL. / М. Грабер. – М.: Лори, 2010. – 238 с. 

2  Дейт  К.Дж.  Введение  в  системы  баз  данных,  9-е  издание:  Пер.  с 

англ. – М.: Вильямс, 2011. – 1316 с. 

3  Справочная  информация  по  руководству  MS  SQL  Server  2010  // 

Электронная  версия  на  сайте  http://technet.microsoft.com/ru-ru/library/ 

bb934049.aspx 

4  Айтхожаева  Е.Ж.  Разработка  моделей  баз  данных  в  среде  Erwin  / 

Методические  указания  к  лабораторным  занятиям.  –  Алматы:  КазНТУ  им. 

К.И.Сатпаева, 2015. – 30 с. 

5  Айтхожаева  Е.Ж.,  Алимсеитова  Ж.К.  Проектирование  и  защита  баз 

данных  /  Учебно-методический  комплекс.  –Алматы:  КазНТУ  им. 

К.И.Сатпаева, 2011. – 81 с. 

6  Абулхасимова  М.Б.,  Айтхожаева  Е.Ж.  Разработка  и  организация 

защиты  серверной  БД  для  сетевого  маркетинга  //  Труды  Международной 

научно-практической  конференции  «Роль  и  место  молодых  ученых  в 

реализации  стратегии  «Казахстан-2050»  в  рамках  Сатпаевских  чтений, 

посвященные 80-летию Казахского национального технического университета 

имени К.И. Сатпаева. – 2014. – С.141-149. 

7 Пирогов В.Ю. Информационные системы и базы данных: организация 

и проектирование. – СПб.: БХВ-Петербург, 2009. – 528 с. 

8  Усенова  Г.Ж.,    Айтхожаева  Е.Ж.  Проектирование  и  организация 

защиты  базы  данных  «Пассажирские  перевозки»  для  железнодорожного 

вокзала  //  Труды  Международной  научно-практической  конференции 

«Подготовка инженерных кадров в контексте глобальных вызовов ХХI века» 

в рамках Cатпаевских чтений. – 2013. – С.78-82. 

9  Айтхожаева  Е.Ж.  Криптография  в  серверах  баз  данных  //  Вестник 

КазНТУ. –  № 5 (105) . – 2014. – С.224-229. 

10 Айтхожаева Е.Ж. Системы баз данных / Учебник. –Алматы: КазНТУ 

им. К.И. Сатпаева, 2002. – 224 с. 

11  Балтабай  А.Ғ.,  Айтхожаева  Е.Ж.,  Сейлова  Н.А.    Проектирование  и 

обеспечение  целостности  биометрической  базы  данных  //  Труды  «Роль  и 

место  молодых  ученых  в  реализации  новой  экономической  политики 

Казахстана»  Международных  Сатпаевских  чтений.  –  Т.  IV.  –  2015.  –  С.547-

552. 

12  Голубович  А.Д.,  Клопотовский  А.В.,  Наумов  А.В.  «Создание 

системы  кредитных  карточек  для  коммерческих  банков»  М.,  Менатеп-

информ, 2000г.