| 3. Өндіріс бағдарламасы
1-кестеде жыл бойынша жоспарланған өндірістік бағдарлама көрсетілген.
1 кесте - жылдарға жоспарланған өндірістік бағдарлама
Жылдық көрсеткіш
|
2020
|
2021
|
2022
|
2023
|
2024
|
2025
|
2026
|
Сиырлардың орташа саны (ересек табын), бас
|
52
|
52
|
50
|
51
|
55
|
58
|
57
|
Төлдердің орташа саны, бас
|
45
|
56
|
60
|
63
|
68
|
73
|
74
|
Ет өндіру, тонна
|
0
|
7
|
13
|
9
|
11
|
13
|
14
|
Тірі салмақтағы 1 бас салмағы, кг
|
570
|
Сойғаннан кейінгі салмағы, 1 бас, кг
|
333
|
Ірі қара малды (сиырларды) тірі салмақта сату, бас
|
0
|
0
|
10
|
12
|
1
|
7
|
14
|
Сату бағдарламасы келісімшарттар жасау, маркетингтік зерттеулер жүргізу, сонымен қатар жарнамалық науқандар арқылы жүзеге асырылады.
2 кесте - Жоспарланған сату бағдарламасы, мың теңге
Табыс түрі
|
Іске асыру күні
|
2020
|
2021
|
2022
|
2023
|
2024
|
2025
|
2026
|
Ет өндіру, кг
|
01.06.20
|
0
|
9557
|
16636
|
11592
|
14661
|
16865
|
17760
|
Сүт өндіру, л
|
01.06.20
|
0
|
1552
|
1665
|
2300
|
3521
|
3762
|
3852
|
Тірі салмақта мал сату
|
01.06.20
|
0
|
0
|
6250
|
7500
|
625
|
4375
|
84750
|
Мал сою қызметтері
|
01.06.20
|
7667
|
10223
|
10223
|
10223
|
10223
|
10223
|
10223
|
Барлығы
|
|
7667
|
21332
|
37774
|
31615
|
29030
|
35225
|
40585
|
Баға белгілеу кезінде тұтынушылардың ерекшелігі ескерілді, атап айтқанда:
- халықтың орташа табыс деңгейі.
- баға нарықтық бағаларға негізделеді.
3-кесте - өнімге жоспарлы бағалар
Сиыр еті
|
ҚҚС-сыз тг/кг құрайды
|
1275
|
Сиыр сүті
|
ҚҚС-сыз тг/л құрайды
|
185
|
Сиыр еті мен сүтінің бағасы нарықтық бағаларға негізделген (АҚ сайты) «Казагромаркетинг»).
Сату бағдарламасын есептеу кезінде инфляция ескерілген жоқ, өйткені инфляцияға байланысты бағаның өсуі бағаның өсуіне пропорционалды әсер етеді.
4. Маркетинг жоспары
4.1 Өнімдер (қызметтер) нарығының сипаттамасы
Қазақстанда етті-сүтті бағытта 81 асыл тұқымды ірі қара малд өсіретін зауыт пен ферма бар, оның ішінде облыста - 25 асыл тұқымды ферма, оның ішінде 3 асыл тұқымды.
Құрылымдарда 72 мың асыл тұқымды мал шоғырланған, оның ішінде 30 мың ірі қара өсіріледі. Бұл өндіруші фермерлік шаруашылықтардың қажеттіліктерін толығымен қанағаттандырады.
Алайда, асыл тұқымды малға деген сұраныс әлі де қанағаттандырылмаған, көптеген асыл тұқымды шаруашылықтардың қызметі олардың санын көбейтуге бағытталған және өз тұқымдарында малы бар, және оларда жеткілікті мөлшерде құнарлылық жоқ. Осыған байланысты тайпаның одан әрі кеңеюі жоспарлануда.
Республикада 6,2 миллионға жуық ірі қара мал бар.
2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша республикадағы жалпы халық саны өсті:
- ІҚМ - 1,1% -ға 6 160,4 мың басқа;
- сиырларды қоса алғанда 2,3% -ға 2778,8 мың басқа;
- құстар - 1,1% -ға 33 036,3 мың басқа дейін.
4-кесте – 2019 жылғы 1 қаңтардағы Қазақстан Республикасындағы мал шаруашылығының негізгі көрсеткіштері (барлық санаттарда)
|
2019
|
2018
|
2019ж. 1018ж
|
+-
|
%
|
Мал шаруашылығы
|
тірі салмақтағы сою малдың және құс етін сату, мың тонна
|
1646,0
|
1598,2
|
47,8
|
103,0
|
сиыр сүті, мың тонна
|
5341,2
|
5269,0
|
72,2
|
101,4
|
тауық жұмыртқасы, млн.
|
3700,9
|
3286,4
|
414,5
|
112,6
|
Ірі қара мен құс саны, мың бас
|
ірі-қара мал
|
6160,4
|
6095,2
|
65,2
|
101,1
|
оның ішінде сиырлар
|
2778,8
|
2717,2
|
61,6
|
102,3
|
Қой
|
15167,4
|
14660,8
|
506,6
|
103,5
|
Ешкілер
|
2672,9
|
2708,9
|
-36
|
98,7
|
Шошқалар
|
1356,1
|
1326,2
|
29,9
|
102,3
|
Құстар
|
33036,3
|
32686,4
|
349,9
|
101,1
|
Дереккөз: ҚР Статистика агенттігі
БҚО агроөнеркәсіптік кешенінде жетекші орын мал шаруашылығы болып табылады. 2019 жылмен салыстырғанда мал шаруашылығы өнімдерін өндіру, ет өндіруге арналған асыл тұқымды мал өсіру фермасын құру 10,4% -ға өсті, ауылшаруашылық өнімінің жалпы көлеміндегі үлесі 53,5% жетті.
Осы көрсеткіштерге қол жеткізудің негізгі факторы - жемшөп базасы. Нәтижесінде жемшөп дақылдарының алқабы 214,8 мың гектарға жетті, бұл жалпы егіс алқабының 23,7% құрайды. Әр шартты бастың негізінде 13 центнер жемшөп дайындалды. Мал шаруашылығының дамуында оң үрдіс бар. 2018 жылы ІҚМ саны 1,4% -ға өсіп, 819,1 мың бас құрады, оның ішінде 371,1 мың бас ет өндірісі немесе жалпы халықтың 45,4% құрайды.
5-кесте - БҚО мал басы, жыл соңында мың бас
Дереккөз: Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі
4-суреттен көріп отырғанымыздай, БҚО аймағында ірі қара саны жыл сайын артып келеді.
1-сурет - Ірі қара малдың жалпы санындағы БҚО үлесі
Дереккөз: ҚР Статистика агенттігі
Ірі қара малдың жалпы санындағы БҚО-ның үлесі - 13,3% құрайды.
2019 жылы 174,4 мың тонна ет (тірі салмақта) өндірілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 16% артық.
2-сурет – БҚО-дағы мал сою салмағы, мың тонна
Дереккөз: Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі
Суретте көрсетілгендей, БҚО-да ет өндірісінің өсу үрдісі байқалады. Егер 2015 жылы 108,7 мың тонна ет өндірілген болса, 2020 жылы өндірілген ет көлемі 60% -ға артып, 174,4 мың тоннаны құрады.
3-сурет – БҚО-ның жалпы көлеміндегі өндірілген ет үлесі, % (2020)
Дереккөз: Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі
2020 жылғы мәліметтер бойынша жалпы көлеміндегі республикада өндірілген еттердің БҚО-дағы үлесі 18,6% құрайды. Егер ет ресурстарының құрылымын қарастыратын болсақ, сиыр етінің жалпы көлемі 44,8% (130,7 мың тонна), құс еті 22,3% (65,0 мың тонна), қой еті 17,8% (52,0 мың) тонна), шошқа еті 8,0% (23,5 мың тонна) және жылқы еті 7,1% (20,7 мың тонна).
4-сурет – БҚО-ның ет ресурстарының құрылымы
Дереккөз: БҚО әкімінің ресми сайты
БҚО ірі қара мен құстың барлық түрлерін союды көбейту үрдісі бар (5-сурет).
Ағымдағы жылдың қыркүйек айында 34,1 мың тонна ірі қара мал сатылды.
5-сурет – БҚО-да тірі салмақта барлық сойылған ірі қара мал мен құстың көрсеткіші, мың тонна
Дереккөз: ҚР Статистика агенттігі
Мал бағасына әсер ететін факторлар: ет өндірісі мен тұтынудың циклділігі, мезгілдігі, ауа-райының бұзылуы, аурулар, алмастырғыш өнімдерді тұтыну, халықтың табысы, энергия бағасы, мемлекеттік реттеу.
Достарыңызбен бөлісу: |
