2009 ж «___»___________
Құрастырушы: х.ғ.к., аға оқытушы _________________ Копишев Э.Е.
Химия және химиялық технологиялар кафедрасы
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Глинозем және силикат материалдардың химиялық технологиясы пәні бойынша
050720 – Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығының студенттеріне арналған.
Жұмыс бағдарламасы мемлекеттік жалпыға міндетті мамандық стандарты 3.08.346-2006 және типтік бағдарлама негізінде әзірленген, 2006 жылдың 22 маусымында PОӘК бұйрығымен бекітілген.
2009 ж. «___» _____________ кафедра отырысында ұсынылған № ___ хаттама
Кафедра меңгерушісі ________________________ Жапаргазинова К.Х.
Химия технологиялар және жаралыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
2009 ж. « ___ » ___________ № ___ хаттама
ОӘК төрағасы ________________________ Буркитбаева У.Д.
КЕЛІСІЛГЕН
Факультет деканы________________ Ахметов Қ. Қ . «___»__________2009 ж.
Жжәқб құпталған
ЖжӘҚБ бастығы ________________ Варакута А.А. «___»__________2009 ж.
1 Пәннің мақсаты мен міндеттерінен.
Пәнді оқыту мақсаттары – студенттердің түрлі шикізаттардан өндірістік әдіспен алыңған глинозем мен силикат материалдар туралы ой-өрісін арттыру.
Пәнді оқыту міндеттері – пән бойынша студент негізгі ғылыми-техникалық шешімдерді және глинозем мен силикат материалдардың технологиясының келешекте негізгі заттардың өзгеруімен процестердің бейорганикалық өндірістегі шикізат қорының өндіріспен байланысы, бастапқы заттар және реакция өнімдерінің қасиеті мен сапа көрсеткіштері технология және көптеп тараған процестердің жалпы принцип бойынша атқарылуын, бейорганикалық заттар өндірісінде материалдық және жылу ағындарын есептеуді білуі қажет.
Пәнді оқыту нәтижесінде студент келесі іс-әрекеттерді тиісті:
білуі керек:
- глинозем технологиясы;
- байланыстырғыш материалдар;
- керамикалық бұйымдар;
- шыны, ситалдар және шыны кристалдық материалдар.
істей білуі керек:
технологиялық регламенттің бұзылу кезінде шикізат жоғалту есебін;
өнім шығуына есептерді;
материалдық теңгерім есебін;
жылу теңгерім есебін.
тәжірибелік әдет ие болу керек:
материалдық теңгерім есебі туралы;
жылу теңгерім есебі туралы.
2 Пререквизиттер:
«Глинозем және силикат материалдардың химиялық технологиясы» пәні жалпы, бейорганикалық, физикалық және аналитикалық химиялар негіздерін білуге негізделген.
Пәннің тақырыптық жоспары
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.2/10
|
3 Пәннің мазмұны
3.1 ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
№
|
Тақырыптар атауы
|
Сағаттар саны
|
Дәріс.
|
Зерт.
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
Кіріспе.
|
0,5
|
-
|
1
|
2
|
Глинозем технологиясы
|
22
|
4
|
5
|
3
|
Байланыстырғыш материалдар
|
-
|
4
|
18
|
4
|
Керамикалық бұйымдар
|
-
|
4
|
18
|
5
|
Шыны, ситалдар және шыны кристалдық материалдар
|
-
|
3
|
18
|
БАРЛЫҒЫ__22,5__15__60___3.2'>БАРЛЫҒЫ
|
22,5
|
15
|
60
|
3.2 Пәннің теориялық бөлімінің мазмұны
Тақырып 1. Кіріспе.
Онда глинозем мен силикат материалдардың химиялық технологиясы келтірілген.
Пән менеджмент микроэкономикасын есептеп оқып-үйренуде, химиялық өндірісте еңбекті қорғау, жабдықтар мен жобалау негізі, мамандандыру пәні және т.б. күрделі практикадан өтуде жалпы база болып саналады.
Тақырып 2. Глинозем технологиясы.
Негізгі минералда шикізатты сипаттау. Глинозем және балшық. Өндіріс қалдықтарын қосымша шикізат түрінде пайдалану. Табиғи шикізатты дайындау және өндеу. Сақтау, сорттарға бөлу, майдалау, тазалау. Алюминий сульфаты және оның өнімдері. Коагулянт өндірісі.
Тазаланған және тазаланбанған каолиннен, нефелин рудасынан, балшықтан және бокситтен алынған күкірт қышқылды алюминий. Нефелинді коагулянт. Коагулянтты алу әдісі. Квацтар өндірісі. Электротермиялық әдіс пен электрокорундтарды, монокорундты және легірленген корундтарды өндеу технологиялары. Электрокорундтарды суыту және кристаллдандыру ерекшеліктері. Бадделеит-корундты материалдардың электротермиясы.
3.3 ЗЕРТХАНАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ МАЗМҰНЫ
|
№
|
Зертханалық жұмыстың атауы
|
Мазмұны
|
Әдебиет
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Тақырып 2. Глинозем технологиясы.
|
Глиноземді алу технологиясы.
|
[3] с.19-31.
|
2
|
Тақырып 3. Байланыстырғыш материалдар.
|
Электрокоркунды электротермиялық технологиямен алу.
|
[7] с.53-95.
|
3
|
МЕСТ бойынша 310-76, МЕСТ 310,4-81 цемент маркасын таңдау.
|
[7] с.111-195.
|
4
|
Портландцементті клинкер өндірісі үшін шикізат құрамын есептеу.
|
[7] с.202-234.
|
5
|
Тақырып 4. Керамикалық бұйымдар.
|
Балшықтың байланыстырғыш қасиетін анықтау.
|
[10] с.102-154.
|
6
|
Пластикалық балшықты шикізатты анықтау.
|
[10] с.202-234.
|
7
|
Ауалық және өрттік керамиканың кемуін анықтау.
|
[10] с.342-414.
|
8
|
Тақырып 5. Шыны, ситалдар және шыны кристалдық материалдар.
|
Шынының химиялық тұрақтылығын анықтау.
|
[11] с.112-194.
|
9
|
Шыны ұлғаюының термиялық коэффициентін анықтау.
|
[11] с.242-314.
|
10
|
Жеке компьтерде шикізат құрамын анықтау.
|
[11] с.324-417.
|
3.4 CӨЖ МАЗМҰНЫ
|
№
|
СӨЖ түрі
|
Бақылау формасы
|
Бақылау түрі
|
Сағат саны
|
1
|
Дәріс сабақтарына дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Дәріс материал
дары бойынша ауызша сұрау
|
10
|
2
|
Зертханалық сабақтарға дайындалу
|
Дәптерге конспект жазу
|
Зертханалық жұмыс бойынша сұрау
|
5
|
3
|
Аудиториялық сабақтарға кірмеген курстың қосымша материалдарын оқу
|
Дәптерге конспект жазу
|
Ауызша тексеру
|
10
|
4
|
Семестрлік тапсырмаларды орындау
|
Курстық жоба
|
Курстық жобаны қорғау
|
30
|
5
|
Аралық бақылауға дайындалу
|
Жауап парағы
|
Бақылау жұмысы
|
5
|
БАРЛЫҒЫ
|
60
|
Аудиториялық сабақтарға кірмеген курстың қосымша материалдарын оқу (Қосымша материалды қарастыру.)
Тақырып 3. Байланыстырғыш материалдар.
Ежелгі Египет пен Қытайда құрылыс үшін қолданылған әктас пен гипстің қолданылуы жайлы қысқаша тарихи очерк. Италия, Англия, Ресейдегі байланыстырғыш материалдардың қолданылуы мен өркенделуі. Олардың қазіргі кездегі сипаты және даму перспективасы. Жаңа байланыстырғыш заттар. СНГ мен Қазақстандағы әктас, гипс, цемент, шыны, керамика өндірісі. Қазіргі замандағы құрылыс индустриясындағы Қазақстан заводтарының ролі мен орны. Негізгі терминдер. Табиғи силикаттар мен силикатты материалдар.
Байланыс материалдардың классификациясы. Гипстік байланыстырғыштар. Гипстік байланыстырғыштар үшін шикізат. өндіріс қалдықтарын шикізат ретінде қолдану: фосфогипс, борогипс және т.б. Гипстік байланыстырғыштардың қасиеті. Жаңа өндіріс технологиясын негіздері және қолдану аймақтары.
Оттекті әктас. Шикізат материалы. әктас өндірудің технологиялық негіздері. Қасиет негіздері және қолдану аймағы. әктасты күйдіру.
Магнезиалды байланыстырғыш. Шикізат. Негізгі қасиеті және каутикалық магнезит пен доломиттің қолданылуы. Магнезиалды байланыстырғыш өндірісінің технологиялық негіздері. Пісіргіштер. Магнезиалды байланыстырғыш заттардың қаттыу.
Гидравликалық байланыстырғыш заттар. Романцемент. Шикізатт материалдары,өндіріс негіздері. Қасиеттері.
Портландцемент. Цемент номенкулатурасы. Цементтің жіктелуі. МЕСТ талаптары 10178-85. негізгі шикізат материалдары, қалдықтарының басқа өндірісте қолданылуы. Портландцементтің құрамы, клинкердің жіктелуі. Портландцементтің өндіру әдістері. Құрғақ,сулы және аралас әдіс, артықшылығы мен кемшіліктері, цементті өндірудің әлемдік тенденциясы. Шикізат алу және заводқа тасмалдау. Портландцементтің өндіру технологиясы процесінің негізі. Шикізатты ұсақтау, ұсақ помол, шикізат шихтасын дайындау. Клинкер күйдіру және алу. Клинкердің ұсақталуы және цемент алу. Цемент түрлері, қолдану аймағы.
Цемент өндірісдегі жанармайлар. Жанармай түрлері. Жанармай және энергоқамсыздандыру негіздері. Энерго және ресурс сақтандырғыш цемент. өндірудің технологиясы.
Тақырып 4. Керамикалық бұйымдар.
Ежелгі керамикалық метариалдардың – құрылыс кірпіші және ыдыстардың тарихи пайда болуы, өркендеуі. Қытай мен Еуропадағы фарфор өндірісі. Отқа төзімді заттарды өндірудің басталуы, технологиялық дамуы. Қазіргі өндірістегі рөлі. Техникалық керамика. Оның қолдануы. Керамикалық материалдардың қазіргі технологиялық түрі. СНГ және шет елдері, Қазақстандағы керамикалық бұйымдарды өндіру. Керамикалық материалдардың классификациясы. Керамикалық материалдардың түрлері. Керамикалық материаладардың негізгі физика-химиялық қасиеті. Керамиканың микроқұрылысы.
Керамика технологиясында қолданылатын шикізат материалдары: балшық, шпат өрісі, каолин,кемітетін қосылыс.
Керамикалық материалдар. Қосылыстар. Олардың сипаттамасы. Керамикалық материалды өндірудің жалпы технологиялық схемасы және оның сипаттамасы. әртүрлі керамикалық заттар өндіріс технологиясының негізгі схемасы: керамикалық кірпіштің, тастардың, өрт төзімді материалдар және бұйымдар, техникалық керамика.
Өрттөзімдіргіштер. Классификациясы. өрттөзімдіргіштер өндірістеріндегі шикізат заттар. Негізгі технология.
Табиғи пористы толтырғыштар. Технологияның негізгі өндірі. Жеңіл толтырғыштардың қасиеті және негізгі түрі. Құрғақ, пластикалық және шликерлік әдіспен керамзитті алу. Аглопориттің негізгі технологиясы. Аглопорит қасиеті. Шикізат материалы. өндіріс технологиясы.
Керамикалық фасадты плитка. Негізгі түрлері және қасиеті. Керамикалық плитканы өндірудің негізгі технологиясы.
Тақырып 5. Шыны, ситалдар және шыны кристалдық материалдар.
Шыны өндірісінің тарихи дамуы. СНГ, Қазақстандағы шыны өндірісі дамуының перспективасы. Шыны өндірісіндегі жаңа бағыттар. Шыны материал, зат ретінде. САФ фирмасының Алматы,Тараз,Щучинск қалаларындағы шыны заводтардың қүрылысы. Семей мен Шымкенттегі шыны заводтарының құрылысы.
Шыныдан жаслған бұйымдардың классификациясы. Шыны мен ситал өндірісінің негізі. Шыны мен ситал өндірісі үшін негізгі шикізат материалдары. Шикізат материалдарын алдын ала дайындау технологиясының негізі.
Шыны пісіру және бұйымдарды формаға келтіру технологиясының негізі. ВВС, БВВС, ГВС, флоат- әдіспен шыны өндіру негізі. Шыны өндірісінің кауіпсіз өндіру негізі. Шыны, шыны ыдыстар және және басқа бұйымдарды өндіру.
Силикатты шыны технологиясы. Фосфат, борат, алюмосиликат, магнезиат силикат негізінде шыны өндірісі.
Бейорганикалық, полимерлік қосылыстарды шыны өндірісінде қолдану.
Шыныталшықтарын, шыныкөбіктері, архитертура-сурет үшін шыны бұйымдарды өндірудің негізі. Оптикалық шыны өндірісінің негізі. Қасиет негізі және қолдану аймақтары.
Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.1/10
|
Оқу жұмыс жоспарынан үзінді
050720-Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығының оқу жұмыс жоспарынан үзінді
«Глинозем және силикат материалдардың химиялық технологиясы» пәні бойынша
Оқыту
түрі
|
Пәннің еңбек сиымдылығы
|
Бақылау түрлері
|
Семестр
|
Сағат семестрлер бойынша бөлінуі
|
кред
|
ак. сағ.
|
кред
|
аудиториялық сабақтар
(ак. сағ.)
|
СӨЖ
(ак. сағ)
|
Жал
|
ауд
|
СӨЖ
|
Емт.
|
Сын.
|
Кж
|
Кжұм
|
Жал
|
Дәр
|
Зерт.
|
Жал
|
СБДЖ
|
ЖОБ негізінде
күндізгі
|
2
|
90
|
30
|
60
|
6
|
|
6
|
|
6
|
2
|
30
|
22,5
|
7,5
|
-
|
60
|
Әдебиет
Негізгі әдебиет
Порада А.Н. Гасик М.И. Электротермия неорганических материалов. – М.: Металлургия, 1990. - 232 с.
Гаршин А.П. и др. Абразивные материалы. - Л.: Машиностроение, 1983. - 231 с.
Данцис Я.Б. и др. Электротермические поцессы химической технологии. Уч.пос. для ВУЗов / под ред. Ершова В.А. / Л.: Химия, 1984. -464с.
Бобкова И.М. и др. Общая технология силикатов. – Минск: Высшая школа. - 1987. – 288 с.
Дудеров И.Г. и др. Общая технология силикатов. – М.: Стройиздат. 1987. – 560 с.
Таймасов Б.Т. Технология производства портландцемента. – Шымкент: ЮКГУ, 1994. - 222 б.
Таймасов Б.Т. Портландцемент өндірістің технологиясы. – Алматы: Рауан, 2004. - 293
Сулименко Л.М. Технология минеральных вяжущих материалов и изделий на их основе. - М.: Высшая школа. 2000. – 320 с.
Қосымша әдебиет
Лебедева Д.И. Создатель русского фарфора. - Л.: Наука. 1978. - 240 с.
Будников П.П. Химическая технология керамики и огнеупоров. – М.: Стройиздат. 1985. – 464 с.
Химическая технология стекла и ситаллов. / под ред. Павлушкина М.М. / – М.: Стройиздат. 1983. – 426 с.
Строительные материалы. Справочник. / под общ. ред. Болдырева А.С., Золотова П.П. / – М.: Стройиздат. 1989. – 567 с.
Горчаков Г.И. Құрылыс материалдары. Аударған Темірқұлов Т.Т. – Алматы 2000. – 397 б.
Бут Ю.М. и др. Химическая технология вяжущих материалов. - М.: Высшая школа. 1980. – 472 с.
Пащенко А.А. и др. Вяжущие материалы. - Киев: Высшая школа. 1985. – 440 с.
Достарыңызбен бөлісу: |