Сүндетке отырғызу
Дiнiмiз бойынша бала туылып жетi күннен бастап, балиғат жасы арасында сүндетке отырғызылуы керек. Сүндет болудың үкiмi – сүннет. Сүндетке отырғызылғанда дiнiмізге қарсы болмайтын, харам емес, шариғатқа жат әдет-ғұрыптардың орындалуы ешқандай күнә емес.
Баланы сүндеттегенде бiр ауыздан тәкбiр айтып, “Раббанә” дұғаларын оқу керек. Себебi бала үшiн, шипа, ем тiлеулер және ата-ананы құттықтау ислам әдептерiнен болып саналмақ.
Түшкiру мен есiнеу
Түшкiрген адам, “Әлхамдү лилләһ” дегенде “Иәрхамүк Алла” деп айту мүстахаб. Әлхамдү лилләһ деп айтпаса, “Иәрхамүк Алла” деп айту мәкрух болады.
Амандасу, сәлем беру
Амандасу мұсылмандар арасында сүйiспеншiлiктi күшейтетiн және ренжiсудi жойып, сенiмдiлiктi нығайтатын байланыс. Сәлем беру – сүннет. Сәлем алу – уәжiп. Сәлем беретiн адам, бiр кiсiге болса да, сәлемдi көпше түрде беруi керек. “Әссәләмү ғаләйкум рахмәтуллаһи уә бәракәтүһ” деп сәлем беру. Ал, сәлем алған адам да, “Уә ғаләйкүм әссәләм рахмәтуллаһи уә бәракәтүһ” деп айтқан жөн.
Амандасудың маңыздылығы көптеген сүре аяттары мен хадистермен дәлелденеді.
Ал, мыналарға сәлем берiлмейдi: Намаз оқып отырғанға, Құран оқығанға, Хадис-Шәриф оқытқанға, құтпа мен азан оқығанға, фиқық оқытып жатқанға, уағыз айтып отырғанға, ғылыми жұмыспен айналысып отырғанға сәлемдесу – әдепке жат. Сонымен қатар, әжетханадағыларға, ойын ойнағанға, маскүнемдерге, ұят жерлерi ашық болғанға, өлең айтып жатқанға, моншадағыға т.б. сәлем берiлмейдi.
Айт күнiмен құттықтау
Рамазан мен Құрбан айтының түнiн құлшылықпен өткiзу керек. Сонымен бiрге таңертең таза киiм киiп, мүмкiн болса ғұсыл құйынып, мешiтке ертерек бару қажет. Баратын кезде иiс май жағып, тәкбiр, тәсбих, тәһлил және тәһмид айтуды ұмытпау қажет.
Рамазан айында намаздан бұрын құрма және сол сияқты нәрселер жеп, Мешiтке бару, құрбан айтында да құрбан етi пiскенге дейiн еш нәрсе жемеу ислам әдебi саналады.
Мешiтке барғанда және қайтқанда таныстарымен сәлемдесу керек. Тiптi қайтқанда, барған жолмен емес, басқа жолмен қайту абзал.
Жанұяны, туыс-туғандарды, көршiлердi және дiн бауырларын айтпен құттықтап, қабiрстанды зиярат етiп құран бағыштау сауап болады.
Айттан бұрын кедейлерге садақа берiп, балаларды сыйлықпен қуантып, ренжiскендермен татуласу – шариғаттың басты мiндеттерiнiң бiрi.
Ата-ананы, ғалым адамдарды және мұғалiмдердiң көңiл-күйiн сұрап, келесi айтқа дейiн амандықпен кездесудi тiлеу керек.
Достарыңызбен бөлісу: |