Білім беру ұйымдарында ата-аналарды педагогикалық қолдау бойынша нұсқаулық. Алматы: АҮДҰИ, 2023. – 228б

жүктеу 5,34 Mb. бет 31/227 Дата 22.12.2023 өлшемі 5,34 Mb. #44846 түрі Сабақ

Қабылдау 1. Олар ең бастыны емес, көзге көрінетін нәрсені байқайды; 2. Көбінесе тек затты танумен және кейіннен оны атаумен шектеледі; 3. Затты мұқият және егжей-тегжейлі қарастыруға қабілетсіз; 4. Қабылдаудың үлкен эмоционалдылығы Жад (есте сақтау) 1. Көрнекі-бейнелі есте сақтау жады ауызша-логикалық жадыдан басым болады (анықтамалар мен түсіндірулерге қарағанда нақты ақпаратты, оқиғаларды, тұлғаларды, бейнелерді миына тез тоқып, есінде жақсы сақтайды); 2. Механикалық есте сақтау (есте сақталатын материалдың ішіндегі мағыналық байланыстарға мән бермей, жай қайталау арқылы есте сақтау); 3. Еріксіз есте сақтау (эмоционалды үн қосатын қызықты, жарқын нәрселер есте қалады). Елестету 1. Нақты заттарға сүйену, оларсыз оған өз санасында қиял объектілерін қалыптастыру қиын. 2. Шындықты барған сайын дұрыс және толық көрсетуге көшу, түсініктерін қарапайым ерікті қиыстырудан логикалық дәлелді біріктіруге көшу. Ойлау 1. Нақты. 2. Құбылыстың сыртқы жағынан олардың мәнін білуге көшеді. 3. Ол ғылыми ұғымдармен танысып, жұмыс істей бастайды. Ғылыми ұғымдарды қалыптастыру үшін баланы заттың белгілеріне сараланған тәсілді қолдануға үйрету керек. Оқушыға осы ұғым үшін маңызды және маңызды емес белгілердің болуын ашу маңызды. Бұл баланың дамуының алғашқы кезеңдерінде үйренуіне тиіс негізгі арнайы дағдылар. Бұл дағдылар ақпаратты тиімді өңдеуге және игеруге мүмкіндік беру үшін қажет. Осыларды игерсе ғана кез-келген материалды игеруде сәттілік қамтамасыз етілетін болады. Ал олардың болмауы баланың сабақ тақырыбын толық түсіне алмайтындығына әкеледі, бұл одан әрі оқуындағы проблемаларды күшейте түседі. Дұрыс бабын тапса ата-аналар когнитивтік салада баласындағы айтарлықтай өзгерістерге қол жеткізе алады. Кез-келген басқа дағдылар сияқты (мысалы, моторлық), когнитивтік дағдыларды (кейіннен жақсаратын) жаттықтыруға болады. Егер олар нашар болса, жаттығулар мен оқыту әдістемелерінің көмегімен оларды жақсартуға, ал қалыпты дағдыларды айтарлықтай арттыруға болады. 12 – слайд. Әр уақытта және барлық халықтар мақал-мәтелдерге, аңыздар мен әндерге, эпикалық шығармаларға, ертегілерге, жұмбақтарға және т.б. үлкен мән берген. Бесіктегі балаларға ертегі айтып, өсе келе жаңылтпаштар мен санамақтар жаттатқан. Бұл сөздік қорын дамытып, баланың тілін байытқан. Ұлттың ғасырлар бойы қалыптасқан этнопсихологиялық ерекшелігі мен этикалық көзқарастарын сипаттайтын адам даналығы ауызекі халық шығармашылығы арқылы әкеден балаға берілген. Әндер туғаннан қайтыс болғанға дейін қазақпен ере жүрген. Оларда халықтың жаны, оның ойлары мен ұмтылыстары көрініс тапты. Қазақ халық әндерінің ерекше түрі бар – терме, онда өмірлік байқауларға негізделген белгілі бір моральдық нұсқаулар берілген. Терменің әр жолы терең мағынаға ие болған, оңай есте қалады және белгілі бір психологиялық нұсқау ретінде қызмет еткен. Терме – шешендік сөздердің бір түрі – қандай да бір ерекше оқиғалармен байланысты дана сөздер. Орындаушылар дәлелдерінің қисындылығы мен сенімділігі, поэтикалық өрнектердің тапқырлығы мен дәлдігі, ерекше бейнесі мен өзіндік ерекшелігі көбінесе қақтығыстар мен жанжалдарды тоқтатуға ықпал еткен, сонымен қатар адамдар арасындағы қарым-қатынасқа айтарлықтай әсер беруі мүмкін болған. Ділмарлық қабілеті бар адамдарды шешен деп атаған. Балаларды тәрбиелеуде, олардың қабілеттерін дамытуда жұмбақтарға үлкен мән берілген. Шынында да, олардың көпшілігі баланы ойлауға, ойын өрістетуге, талдауға мәжбүр ететін заттың астарлы сипаттамасына негізделген. Бұл тапқырлықтың дамуына, сондай-ақ ерекше халық мәдениетін түсінуге ықпал етті. Жұмбақтар көбінесе мереке күндері жарыс рухын тудыру үшін, айтыстарда айтылатын. Көптеген жұмбақтар адамның күнделікті жұмысымен байланысты, сонымен қатар жас ұрпақты тәрбиелеу мен оқытуда кеңінен қолданылып келген. Танымдық зейінді, жадыны, ойлау қабілетін дамыту үшін әртүрлі жаттығулар мен тренингтер бар. жүктеу 5,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз