Берілген жобада ұсынылған тақырыпқа сәйкес өрт қауіпсіздік жүйесіндегі

55 

 

 

координаторы  бар  ғимараттарда  ғана  жүзеге  асады.  Есептелінген  мәндер  2.8 

кестеде келтірілген. 

Қабылданатын  қуаттың  эталондық  қашықтықтағы  қуатқа  қатынасының 

есептелуі  негізінде  қарастырылған  мәндегі  қашықтыққа  байланысты  сызба 

құрастырылды (2.10 сурет). 

 

2.8 К е с т е  – Есептелінген мәндер нәтижесі 

ZigBee  желісіндегі 

қабылдағыш 

пен 

таратқыш 

арасындағы 

қашықтық, (м) 

  мәні,  дБ  (жабық 

бөлмедегі 

қиындатылған 

көріністі 

мәлімет 

жіберумен) 

мәні,  дБ  (жабық 

бөлмедегі  тура  көріністі 

мәлімет жіберумен) 

5 

-41,94 

-13,98 

10 

-60 

-20 

15 

-70,57 

-23,52 

20 

-78,06 

-26,02 

25 

-83,88 

-27,96 

30 

-88,63 

-29,54 

35 

-92,64 

-30,88 

40 

-96 

-32,04 

45 

-99 

-33,98 

 

2.10  суретте  көрініп  тұрғандай  қабылданатын  қуаттың  эталондық 

қашықтықтағы  қуатқа  қатынасын  есептеу  нәтижесінде  қиындатылған  көрініс 

аймағындағы мән тура көрініс аймағындағы мәннен көп екеніне көз жеткізуге 

болады.  Қиындатылған  көрініс  аймағындағы  40  м  қашықтықтағы  мән  -90дБм 

тең болды, ал тура көрініс аймағы үшін бұл мән тек -30 дБм тең. 

 

 

 

2.10 Сурет – Қабылданатын қуаттың эталондық қашықтықтағы қуатқа 

қатынасы 

56 

 

 

"Көлеңкелеу"  моделінің  екінші  бөлімі  болып  оның  Гаусстық 

логарифмдық  кездейсоқ  тарату  өлшемін  ескере  отыра,  арнайы  қашықтықтағы 

қабылданатын  дабыл  қуатының  өзгеруін  көрсетеді.  Берілген  модель  келесі 

формула бойынша есептелінеді:  

 

                               (2.14) 

 

Берілген модельде дабылдың таралу аймағына және негізгі материалдың 

түріне байланысты дабылдың өшу тәуелділігі қарастырылады (2.9 кесте ). 

 

2.9 К е с т е  – Девиацияның стандартты мәндері 

Сыртқы орта 

Мәндері 

Кеңсе, қатты құрылым. 

7 

Кеңсе, жұмсақ құрылым 

9,6 

Зауыт, тура көрініс аймағы 

3 тен 6 арасы 

Зауыт, қиындатылған көрініс аймағы 

6,8 

Ашық аймақ 

4-12 

 

2.11  суретте  әртүрлі  стандарттағы  ауытқушылықтарға  сай  N(O,  σ   

2 

c  h

) 

нөлдік  орташа  және  дисперсия  мәні  негізіндегі  нормалық  таралулар 

көрсетілген. 

 

 

2.11 Сурет – Нормалы таралған тығыздықтың сызбасы 

 

2.11 суретте көрініп тұрғандай, Гаусстық нормалы тарату функциясының 

сызбасы  күмбез  тәріздес  қисық  түріне  келеді.  Берілген  ордината  s  (қисық  Ох 

осіне қарай «сығылады») мәнінің өсуіне байланысты азаяды, және де s (қисық 

оң Оу осіне қарай «созылады») мәнінің азаюына байланысты үлкейеді.  

 

57 

 

 

μ  (s  мәнінің  өзгеріссіз  кезінде)  параметрі  мәнінің  өзгеруі  қисықтың 

формасына әсер етпейді,тек қисықты О осі байынша орын алмастырады. 

Нөлдік Гаусстық айнымалысы нормалы таратудан табылуы мүмкін. 

Нормалы Гаусстық таратуы осындай тығыздықты қамтиды: 

 

 

                                 (2.15) 

 

Нөлдік 

Гаусстық 

айнымалысының 

мәнін 

6,8 

деп 

аламыз 

(зауыт,қиындатылған  көрініс  аймағы  және  т.б.),  сол  кезде  қабылданатын 

қуаттың  эталондық  қашықтықтағы  қуатқа  қатынасы  2.16  формула  негізінде 

есептелінеді. 

Қабылданатын  қуаттың  эталондық  қашықтықтағы  қуатқа  қатынасын 

«Көлеңкелеу» моделі және стандартты девиация мәні негіздерінде есептелінеді.  

 

 

 

 

(2.16) 

 

Құрылғылардың 

үш 

түрлі 

аймақты 

орналасуына 

байланысты 

девиацияның стандартты мәндері бар:  

а)  кеңсе,  қиындатылған  көрініс  аймағы.  Бөлмедегі  бір-біріне  жақын 

орналасқан  құрылғылар  ZigBee  түйіндері  үшін  мәлімет  жіберу  кезінде 

қиындатылған көрініс аймағын құрайды;   

б)  жабық  бөлме,  тура  көрініс  аймағы.  Бөлмедегі  мәлімет  жіберу  үшін 

арналған  ZigBee  түйіндерінің  көп  орналасуы  немесе  бір-біріне  жақын 

орналасуы ашық көрініс аймағын қамтиды;  

в) ашық аймақ , бөгеуілден еркін.  

Жабық  бөлмедегі  тура  көрініс  аймағы  үшін  нөлдік  Гаусстық  айнымалы 

үшін 1,8-ге тең және σ

д Б

  (дБ) үшін 2.10 кестедегі мәндер алынады, яғни кеңсе 

үшін  тура  көрініс  аймағы  3  пен  6  аралығы,есептеу  үшін  максималды  мәні  6 

алынады.   

Бөгеуілден  еркін  ашық  аймақ  үшін  нөлдік  Гаусстық  айнымалы  2-ге  тең 

және σ

д Б

  (дБ) үшін 2.10 кестедегі мәндер алынады, яғни ашық аймақ үшін тура 

көрініс аймағы 4 пен 12 аралығы,есептеу үшін максималды мәні 12 алынады.   

Қабылданатын  қуаттың  эталондық  қашықтықтағы  қуатқа  қатынасының 

кеңсе  үшін  ең  көп  мәні  болып  қиындатылған  көрініс  аймағы  болды,ал  ең  аз 

мәні болып бөгеуілден еркін ашық аймақта болды. Есептеулердің нәтижесі 2.10 

кестеде келтірілген.