Альтернативті егіншілік түрлері
Органикалық, биологиялық, динамикалық, т. б.
Органикалық жүйе. АҚШ-та кең тараған бағыт. Кейбір штаттарда олар заңды түрде қолданылады. Мысалы (Калифорнияда) органикалы болып синтетикалық тыңайтқыштарсыз, пестицидсіз және өсу регуляторларысыз (гормон) өсірілетін өнімдер болады.
Заң бойынша бактериялы тыңайтқыштарды да қолдануға болады тағы өсімдік, мал қалдықтарынан минералдардан қолдануға болады. Орғанша бордос сұйығын электро элементтерді, балауыз күлін, әкті, күкіртті, гипсті, балық эмульсиясын, сабын қолдануға болады. «Органикалы» егіншілік концепциясы бойынша көң компаст, сүйек ұнын, өңделмеген жыныстары (доломит, глауконит құмы, далалы шпат, базальт шымы) комассиялық лесия қолдануға болады.
Зиянкестерге қарсы никотин, сарымсақ, перетрум қолдануға болады. «Органикалы» егіншілік жүйесінде сидералды дақылдар енгізілген ауыспалы егістер қолданылады.
Биологиялы егіншілік атын алған жүйе Францияда қолданады. Ол жүйенің негізі жоғарыдағыға өте ұқсас. Олар топырақтың биологиялық белсенділігіне көп көңіл аударады. Бұл мақсат үшін міндетті түрде органикалық тыңайтқыш (шіріген компостар) топырақты жақсы өңдеу, ауыспалы егіс. Жеміс және жүзім шаруашылығында кейбір синтетикалық органикалық пестицидтер (монеп, угенеп) қолдануға болады, өйткені ол аз зиянды.
Органо-биологиялық жүйе негізінде (Швеция, Швицария, және басқа елдерде). Бұл бағыт тепе-теңдік балансына сүйеніп, қалдықтардың реутилизациясы, табиғи экожүйеге бағытталған. Топырақ микрофлорасын белсендету арқылы органикалы тыңайтқыштарды енгізу арқылы топырақты саяз өңдеу арқылы «тірі және ауырмайтын» топырақ құрылады. Осыдан топырақ өсімдіктердің дұрыс қоректенуін қамтамасыз етеді. Сонымен органико- биологиялық жүйе басқа жүйелерден айырмашылығы аз.
Биодинамикалы жүйе (ФРГ, Дания). Оның ерекшеліктері бар. Бұл жүйемен жұмыс істейтіндердің айтуы бойынша егіншілік тек қана жер заңдарын ғана емес ғарыштық заңдарын да ескеру керек және ғарыштық күштердің ауыл шаруашылық өндіріске әсерін ескере отырып, арнайы биодинамикалы препараттар қолдану қажет. Олардың ойы бойынша топырақты өңдеу, себу, құту және басқа жұмыстар, қолайлы күндер жасалынуы қажет. Биодинамикалы препараттар топырақтың қажетті процесстерін белсендетеді және өсімдіктіктерге қажетті күш беред. «Компосты» препараттарды өсімдіктерден (қалақай, бақбақ және т.б) «қарашірікті» - түссіз және қақ және т.б. дайындалды. өсімдіктердің қайнатпаларын, ашытпаларын, тұнбаларын, тыңайтқыш ретінде, өсу стимуляторы ретінде, аурулаға қарсы қолданады.
Одан басқа да жүйелер кездеседі (экологиялық, табиғи егіншілік, макробиотикалық «Говард-Бальфура» т.б.), бірақ олардың айтарлықтай айырмашылығы жоғарыда айтылғандардан жоқ.
Бәрі егіншілік жүйелерінің құрылатын теориясы мен тәжірибесінің бірдей болғандықтан шетел зерттеулері альтернативті егіншіліктің проблемаларын жалпы қарайды. Кейде биодинамикалы бағытты ерекше қарайды.
Достарыңызбен бөлісу: |