Бастауыш сынып мўєалімі

2014-2015 оқу жыл

Мемлекеттік тіл мәртебесін көтеруге ат салысуға шақыру.

2. Мағынаны таныту: «Ең қымбат қазына».

Ертеде бір тілге жүйрік шешен қария көз жұмарында ұлына: «Балам, әкем кедей болды деп қамықпа. Менің саған тастаған көп қазынам бар, соны тауып алып қадіріне жет»-депті. Бала кейін оны әрі іздейді, бері іздейді, таба алмайды.

Арып-ашып жүріп ауылдағы абыз ақсақалдарға мұңын шағыпты. Әлгі дана қарт тыңдап болып: «Әке баласына өтірік айтпас болар, ақтық демінде ақиқатын айтқан екен. Әкең өте шешен адам еді, жарықтық. Оның саған қалдырған мол мұрасы-қасиетті тіл.

Бәріміз сөздің дәмін келтіріп, қалай сөйлеуді сенің әкеңнен үйренген едік. Дүниеде тілден қымбат мәңгілік мұра болмақ па, сірә!»-деп аталы сөздің жұмбағын шешіп береді.

1-жүргізуші-Әйгерім: Сен осы тілден қымбат қазына деген сөзбен келіссесің бе, мүмкін біздің одан да қымбат қазынамыз бар шығар?

2-жүргізуші-Аяулым: Жоқ, мен олай ойламаймын. Дүниедегі ең қымбат қазына әрине тіл. Тіл ең алдымен қатынас құралы. Егер тіл болмаса, сен маған осы сұрақты қоя алар ма едің, ал мен саған өз ойымды білдіре алар ма едім?

1-жүргіузші-Әйгерім: Оның өте дұрыс. Шынында, тіл қатынас құралы болуымен қатар ойдың да көрінісі. «Тілі байдың-ойы бай»-деп текк айтылмаса керек.

Ия, тілі тазаның ойы таза деген сөз бар емес пе?!

Әлбетте, әр елдің, әр ұлттың өз тілі бар. Әр тіл өзінше сұлу, өзінше тартымды, өзінше бай. Алайда дүниеде өз тіліңнен асқан сұлу, бай түсінікті тіл жоқ.

2-жүргізуші-Аяулым: Адам баласы ес білген кезінен бастап, айналадағы жаңа ұғымдарды ана тілі арқылы қабылдап, олардың мәнін түсіне бастайды.

1-оқушы-Элвира: Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 1998 жылғы 20 қаңтардағы Жарлығына сәйкес «22 қыркүйек Қазақстан халықтарының тілдері күні» ретінде аталып келеді.

Тіл халықпен бірге өмір сүріп дамиды. Себебі әр ұлттың тілі-оның бақыты, тірегі. Ел тағдырын шешкен дана билер, шешендер тіл құдіретін көп танып, асыл сөздер мен ұлағатты пікірлерді ғасырдан ғасырға жоғалтпай жеткізіп, халықтың асыл қазынасына айналдырған.

О. адамдар, қадіріне жетіңдер!

Ана тілің-анаң. Сыйлап өтіңдер!

Туған тілін танымаған көрсоқыр,

Болып өтер ертең мәңгі өкінер.
2-оқушы-Уалихан:

Ана тілім-айна түсер аймағы,

Елім, жерім ұятымның аймағы.

Бар қалпымды, бар өремді дәлелдеп,

Жеткізетін мәні, нәрі қаймағы.
8-оқушы-Анель: Қазақ тілі! Ол- менің ана тілім.

Ляззат, қуат

Сөйлессе табатыным.

Тізілтіп сөз маржанын,

Жазғанымда,

Білем анық

Бағымның жанытынын.
9-оқушы-Айгерім: Қазақ тілі!

Байсалды баба тіл

Сол байлықтан

Аз емес алтыным,

Беретінім,

Қанша екен?

Шүбәсіз қақ, қарыздар боп,

Әйтеуір қалатыным.

Қазақ тілі, Ақжолтай! Ана тілім!

Анық маған Сөнбестей жанатының.

Анық маған

Болашақ мамандарға

Бөгделенбей,

Бөгелмей баратының.

Мұғалім: енді ары қарай тәрбие сағатымызды сайыс түрінде өткіземіз.

2 топқа бөліну. Мақалдарды жалғастыру:

1. 
   Ана сүті өсіреді,... (Ана тілі ой өсіреді).
   
2. 
   Шебердің қолы ортақ,... (Шешеннің сөзі ортақ)
   
3. 
   Ақыл көркі-тіл,... (Тілдің көркі-сөз)
   
4. 
   Бас кеспек болса да,... (Тіл кеспек жоқ)
   
5. 
   Таяқ еттен өтер,...(Сөз сүйектен өтер)
   

Өсер балаң, байтақ далаң тұрғанда.

Нұрсұлтан Назарбаев: «Тіл-ата-баба аманаты, ғасырдан ғасырға, ұрпақтан ұрпаққа ұласқан, бабадан балаға жалғасқан ұлы мұралардың ұлысы алдымен әр ұлттың тілі ғой. Ендеше, ата-баба мұрасын жалғастыру міндетіміз, парызымыз», - дегендей тіліміз біздің бай мұрамыздың бастысы екендігін ұмытпайық.

2. Ой — өрісін, сөздік қорын байыту, мәнерлеп,

түсініп оқуда білім-білік дағдыларын дамыту

3.Қазақ халқының өмірін төрт-түлік малмен

байланыстыра отырып, оқушыларды төрт түлікті

құрметтеуге, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

• 
  Балалар, бүгінгі сабағымыз ерекше себебі бізге қаладан қонақтар келіп отыр,сондықтан сабағымызды тыныш,қызықты өткізуге тырысайық.
  

• 
  Жарайды, олай болса үйге қандай тапсырма берілді?
  
• 
  Ендеше үй тапсырмасына дайын оқушы бар ма?
  

• 
  Балалар біз қандай тарауды өтіп жатырмыз?
  
• 
  Төрт түлікке қандай малдар жатады?
  
• 
  Олардың бізге беретін қандай пайдасы бар?
  
• 
  Біздің Маңғыстауда төрт түліктің қайсысын көбіне өсіреді?
  
• 
  Төрт түліктің пірін кім атайды?
  
• 
  Төрт түліктің төлдерін кім атап береді?
  

• 
  Жарайсыңдар балалар,ендеше біздің бүгінгі жаңа тақырыбымыз «Әнші төлдер»
  

1. 
   Ендеше балалар дәптерімізді ашып,бүгінгі күннің жадымен тақырыпты жазамыз.
   

• 
  Олай болса балалар барлығымыз оқулықтағы 37- жаттығудың 1.тапсырмасын 1 оқушы оқиды. 2 тапсырмасын екінші оқушы оқиды.
  
• 
  Тақтаға 7 оқушы шығып бір-бір сөзден жазып, жіңішке дауысты дыбыстардың астын сызады.
  

1. 
   Үй жануарларының  дыбысын есту арқылы олардың қай жануардың дыбысы екенін анықтау.
   
2. 
   Әр топ дыбысына қарай тапқан жануарларға байланысты постер қорғайды.
   
3. 
   Әр топ ақылдасу арқылы бір оқушыдан қорғайды.
   

• 
  Оқушылар, біз бүгінгі сабақта нені үйрендік?
  
• 
  Сабақтың қандай сәттері ұнады?
  
• 
  Келесі сабақта нені үйренгіңіз келеді?
  

3. Бұл кітапты кімге арнап жазған?

4. Осы Қабуснамадан алынған үзіндіге тиісті қандай нақыл сөз білеміз?
5. Қабуснама кітабынан алынған үзіндіні кім жатқа айтады?

Үнтаспадан Ана туралы ән тыңдау.

Құт – берекең – атаң қымбат,

Аймалайтын анаң қымбат.

Мейірімді апаң қымбат.

2. 1 - сыныпта оның қандай өлеңін оқып, танысып едік?