5. Жобалаушы, конструкторлық, технологиялық және зерттеу ұйымдарының басшылық және техникалық лауазымдары
274. Жобаның бас конструкторы
Лауазымдық міндеттері. Жұмыс жүргізудің барлық кезеңдері мен сатысында кешендік жобалар жасауды басшылыққа алады, сондай-ақ олардың экономикалық және бәсекелестік қабілетін, жоғарғы техникалық деңгейін, пайдалану ыңғайлылығын нарықтық экономика жағдайындағы аса тиімді өндіріс технологиялары мен техникалық эстетика талаптарға сәйкес қамтамасыз етеді. Қажетті зерттеу және тәжірибе жұмыстарын жүргізуді, сондай-ақ аяқталған жұмыстардың нәтижесін енгізуді ұйымдастырады, жобалардың техникалық-экономикалық негіздерін құрауды, жобалауға арналған техникалық тапсырмалар мен ұсыныстарды, олардың тапсырыс берушілермен келісілуін, орындаушы бөлімшелердің бекітілген техникалық тапсырмаларын уақтылы беруді қамтамасыз етеді, өздері дайындаған техникалық құжаттамаларды қарайды, келіседі және бекітеді. Жобаға техникалық және әдістемелік тұрғыдан жетекшілік етеді, жобаның барлық бөліктерін байланыстырады, жобаның барлық кешенінде жұмыстың атқарылуын үйлестіреді. Өзінің мамандығы бойынша жобаның бөлімдерін жасай отырып, зерттеуге, жобалауға және конструкциялауға тікелей ат салысады. Жаңа ұйымдарды жобалау және бұрынғы ұйымдарды қайта жаңарту кезінде, технологиялық процестер мен қондырғыларды жасау кезінде еңбекті ұйымдастыру жөніндегі талаптар мен нормативтерді, қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етеді. Жобалық жұмыстың мерзімін қысқарту және жоба құнын азайту жөнінде шараларды қолданады, сонымен қатар жобалаудың прогрессивтік тәсілдерін, типтік және экономикалық тиімді конструкциялар мен бөлшектерді, техникалық құжаттарды алдыңғы қатардағы көшіру және көбейту құралдарын қолдану арқылы техникалық құжаттардың көлемін қысқартады. Сенімділікті бағалау, ұзақ мерзімде қызмет көрсетуді, жұмысқа қабілеттілікті, технологиялық тұрғыдан жарамдылығын, кешеннің материалдық сыйымдылығын, инженерлік есептеулердің дәл келуін бағалау жөніндегі жұмысты басқарады. Техникалық құжаттың жинақтылығына, жобаның техникалық тапсырмаларға сәйкес келуіне, патенттік тазалықты сақтауға, бірыңғайлылықтың жоғары деңгейін, жасалатын бұйымның стандарты мен сертификатталуына, бұйымдар мен материалдардың стандартқа, техникалық шарттарға, бұйым номенклатурасына, еңбекті ұйымдастыру талаптарына, техника қауіпсіздігі нормаларына, өндірістік санитарияға, өрт қауіпсіздігіне сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Конструкцияның таңдап алынған параметрлерін дәлелдей үшін тәжірибелік тексерісті және жаңа техникалық шешімдерді зерттеуді ұйымдастырады. Жобаланатын бұйымды пайдалану нұсқаулығын және техникалық сипаттамасын құрастыруды қамтамасыз етеді, сонымен қатар конструкторлық құжатты, жүргізілетін зерттеудің техникалық шарттарын, бағдарламалары мен әдістемесін жасайды. Жасалатын конструкцияны сынау жұмыстарын басқарады, оларды сынақтан кейін жетілдіру, үлгілерді жасау кезінде авторлық бақылау жұмыстарын жүргізеді. Ұйым, жоғары орган басшылығы, тапсырыс берушілер мен сараптама органдары алдында жасалған жобаларды бекітуге ұсынады және қорғайды. Кешендік жобаға, сызбаға және басқа да конструкторлық құжатқа енгізілетін өзгерістерді бекітеді. Өнертабыс пен жаңалық ашуға өтініштерді ресімдеу жөніндегі ұсыныстарды дайындайды. Жобалау кезінде қолдану үшін отандық және шетелдік ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін зерттейді. Басқа ұйымдардан келіп түскен ғылыми-техникалық құжаттарға, ұтымды ұсыныстарға, сонымен қатар стандарттар жобасы мен техникалық шарттарға пікірлер мен қорытындыларды жасауға жетекшілік етеді.
Білуге тиіс. Қазақстан Республикасының заңнамалық, өзге де нормативтік құқықтық актілері және жүргізілген жобалық және конструкторлық әзірлемелерге қатысты жетекші материалдар, экономикалық қызмет түрінің даму келешегі, жобалық және конструкторлық жұмыстарды ұйымдастыру және жобалау, жасалатын конструкцияларға қойылатын техникалық талаптар, оларды монтаждау шарттары, техникалық пайдалану шарттары, өндіріс технологиясы, Техникалық құжаттарды әзірлеу және рәсімдеу жөніндегі конструкторлық жүйенің бірыңғай жүйесі және басқа да жетекшілік материалдар, техникалық-экономикалық негіздерді құру тәртібі, жобалық-конструкторлық әзірлеменің экономикалық тиімділігін есептеу, жобалық-конструкторлық әзірлеме кезінде еңбекті ұйымдастыру талаптары, техникалық эстетика және көркемдік конструкциялаудың негіздері, техникалық есептеулер жүргізу әдістері, жобалар мен әзірлемелердің сапасын бағалау, есептеу жұмыстарын жобалау мен атқаратын заманауи техникалық құралдар, конструкторлық құжаттарды көбейту және көшіру құралдары, ұқсас бұйымдарды конструкциялаудың отандық және шетелдік тәжірибесі, стандарттау мен сертификациялау негіздері, патенттеудің негіздері, экономика, еңбекті, өндірісті ұйымдастыру және басқару, авторлық құқықты, еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібінің ережелері, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
Біліктілікке қойылатын талаптар. Мамандық бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейiнгi) бiлiмі және конструкторлық жұмыс, оның ішінде басқару лауазымында жұмыс стажы кемінде 8 жыл болуы тиіс.
275. Жобаның бас инженері (Жобаның бас архитекторы)
Лауазымдық міндеттері. Объектіні жобалау кезінде жобалық-ізденіс жұмыстарына техникалық тұрғыдан жетекшілік етеді, оның құрылысы кезінде, енгізуде, жобаны меңгеруде авторлық бақылауды жүргізеді. Ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін, мақсатты және экономикалық жобалық шешімдерді қолдану негізінде жобаланатын нысанды жоғары техникалық-экономикалық деңгеймен қамтамасыз етеді. Жобалық-сметалық құжаттардың сапасын арттыруға, объектің құрылысы кезінде материалдық ресурстардың шығынын азайтуға, жобалық, қала құрылысы мен архитектуралық-жобалық шешімдердің құнын төмендетуге бағытталған шараларды қолданады. Ғылыми-техникалық өнімді дайындау үшін тапсырыс берушілермен келісімшартқа отыру үшін мәліметтерді, оның ішінде келісім бағасын дайындайды. Құрылыс салынатын алаңды таңдау комиссиясының жұмысына қатысады, жобалық-сметалық және басқа да техникалық құжатты жасау үшін инженерлік зерттеулерді ұйымдастырады. Өзіне бекітіп берілген нысандардың жобасын дайындауды ұйымдастырады, объектінің ғылыми-зерттеу, жобалық, конструкторлық және технологиялық жұмыстарын орындауда кешендік жоспарлы-графиктерін құруға қатысады, ол жерде жаңа технологиялық процестер мен қондырғылар қолданылатын болады. Ғылыми-техникалық өнімді шығарудың күнтізбелік жоспарын құрайды. Жобаны әзірлеушілердің құрамы жөніндегі ұсыныстарды әзірлейді, олардың арасында жоба тапсырмасын, көлемі мен жұмыс құнын үлестіреді. Қосалқы мердігерлік ұйымдарға берілетін тапсырмаларды құрайды, осы ұйымдарды қажет материалдармен қамтамасыз етеді. Құжаттарды жасау кезінде пайда болған мәселелерді шешеді. Жобалық, қала құрылысы және архитектуралық-жобалық шешімдердің техникалық деңгейін қадағалайды, жобалық-ізденіс жұмыстарына жұмсалатын қаржыны үнемдейді, жобалық-сметалық құжатты жасау мерзімдерін қысқартады. Жасалған жобалық-сметалық құжаттың мемлекеттік стандартқа, нормаларға, ережелерге және нұсқаулықтарға сәйкес келуіне кепілдік береді. Патенттік тазалықты тексеруді қамтамасыз етеді, алғаш қолданылатын технологиялық процестердің, қондырғылардың, приборларлың, конструкциялардың, материалдардың және бұйымдардың патентке сәйкес келуін қадағалайды. Жобаны жоғары ұйымдардың және сараптама органдары алдында қорғайды. Жобалық-сметалық құжатты бас мердігерлік құрылыс ұйымында қарауға және бекітуге қатысады. Құрылысты жобалау, объектіні енгізу, жобаны меңгеру кезінде туындаған мәселелерді шешуге қатысады. Жобалық-сметалық және басқа да техникалық құжатта анықталған ақауларды жою үшін, сонымен қатар бекітілген сметалардың шығынын есепке алу жөніндегі әртүрлі жұмыстарды ұйымдастырады. Жоба ұйымының басшысы мен тапсырыс берушіге құрылыстың нақты жағдайын ескере отырып, жаңа нормативтік құжаттарды енгізуге байланысты жұмыс құжаттамасына өзгерістер енгізу жөнінде ұсыныстарды дайындайды. Олар бекіткен заңдық күші бар нормалардан, ережелерден және нұсқаулықтардан неліктен бас тартқандығы туралы дәлелдейді шегіністі мемлекеттік қадағалау органдарымен және басқа ұйымдармен келіседі. Жобалау, құрылыс және салынған нысандарды пайдалану тәжірибесін талдап, қорытынды жасайды, осының негізінде жобалық шешімнің техникалық және экономикалық деңгейін арттыруға ұсыныстарды дайындайды. Жобалау мен құрылысқа байланысты ұтымды ұсыныстар мен жаңалықтарға, стандарт жобаларына, техникалық шарттарға және де басқада нормативтік құжаттарға пікірлер мен қорытындылар жасайды. Жобаны сараптау жұмысына, мақалаларды дайындауға және жаңалық ойлап табуға өтініштерді беруге, өзінің мамандығы бойынша семинарлар мен конференцияларға қатысады.
Білуге тиіс: Сәйкес экономикалық қызмет түрін дамыту перспективасы, жобалау әдістері, жобалау мен инженерлік ізденуді ұйымдастыру, жобалауды және экономикасы, жобалау мен құрылыстың отандық және шетелдік озық тәжірибелері, стандарттау, сертификациялау, патенттеу негіздері, Қазақстан Республикасының заңнамалық және нормативтік құқықтық актілері, нысандарды жобалау, салу, пайдалану бойынша жетекші материалдар, жобаланған нысандарға қойылған техникалық, экономикалық, экологиялық және әлеуметтік талаптар, әртүрлі тағайындаудағы нысандарды жобалау кезінде еңбекті ұйымдастыру талаптары, құрылыстың нормалары мен ережелері, жобалау мен есептеу жұмыстарын орындаудың заманауи техникалық құралдары, жобалық-сметалық және басқа да техникалық құжаттарды жасау мен ресімдеу кезіндегі жетекшілікке алатын материалдар, стандарттар, техникалық шарттар, ғылыми-техникалық өнімді құруға (табыстауға) шарттар жасау мен орындау тәртібі, экономика мен құрылысты ұйымдастыру, авторлық құқық, жоба жұмысын автоматтандыру тәсілі, еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібінің ережелері, өрт қауіпсіздігінің талаптары.
Біліктілікке қойылатын талаптар. Тиісті мамандық бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және жобалау бойынша немесе осы сала бойынша ғылыми-педагогикалық жұмыс стажы кемінде 8 жыл болуы тиіс, ал өте ірі және күрделі объектілерді жобалау кезінде – жұмыс стажы кемінде 10 жыл болуы тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |