Барлық мамандықтың 1 курс студенттеріне «Тіршіліктің қауіпсіздік негіздері»

№1 тапсырма. Үсу кезінде көрсетілетін алғашқы дәрігерлік көмек.

№2 тапсырма. Суға батқан кезде көрсетілетін реанимациялық шаралар

№3 тапсырма. Электр тоғы соққан кезде көрсетілетін реанимациялық шаралар

Дәрігерге дейін көрсетілетін көмектің шаралары қысқаша дәптерге жазылу керек.
Әдебиеттер:

1. 
   Первая доврачебная помощь под ред. В.М. Величенко и др., М., Медицина, 1990.
   
2. 
   В.А.Полякова, Первая помощь при повреждениях и несчастных случая., М., 1990.
   
3. 
   Сластихин М.Л., Медицинская помощь при травмах, 1974.
   
4. 
   Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі.- Оқу-әдістемелік кешені.– Семей. – 2006 ж.
   

№1 тапсырма. Жасанды демалдыру және жүрекке массаж жасау шаралары

№2 тапсырма. Улану кезінде көрсетілетін алғашқы дәрігерлік көмек

№3 тапсырма. Жүректің ұстама аурулары кезінде көрсетілетін дәрігерлік көмек

1. 
   Первая доврачебная помощь под ред. В.М. Величенко и др., М., Медицина, 1990.
   
2. 
   В.А.Полякова, Первая помощь при повреждениях и несчастных
   

3. 
   Сластихин М.Л., Медицинская помощь при травмах, 1974.
   
4. 
   Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі.- Оқу-әдістемелік кешені.– Семей. – 2006 ж.
   

1. 
   Тұрғындарды қорғаныс құралдарымен сақтау.
   
   0. 
      Қорғаныс шаралары; баспана, радиацияға қарсы баспана, жертөле, қарапайым қорғаныс – сңылау.
      
2. 
   Адамдар мен шаруашылық объектілерін көшіру.
   
   0. 
      Орынды дұрыс белгілеу. Көшіру. Тұрғындарды тағаммен, тұрмыстық жағдаймен, медициналық қамтамасыз ету.
      
3. 
   Жеке қорғаныс құралдары.
   
   0. 
      Тыныс алу органдарын қорғау құралдары; фильтрлеуші және оқшаулаушы противогаз, респиратор, шаңға қарсы маскалар және мақта-марлілі бинттер. Теріні қорғау құралдары: ЭК, ОЗК, ЭФО. Медициналық қорғану құралдары: АИ-2, жеке химиялыққа қарсы пакет.
      

1. В.Г. Атаманюк, Л.Г. Ширшев, Н.И. Акимов, Гражданская оборона, М., Высшая школа, 1986., гл. 5, 7 параграф 25.

2. И.К. Топоров, Основы безопасности жизнедеятельности, М., Просвещение, 1996.

Основы защиты населения и территорий в ЧС, М., 1998.

3. Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі.- Оқу-әдістемелік кешені.– Семей. – 2006 ж.
ОСӨЖ №2 Тақырыбы: «Алкогализм, шылым шегу, нашақорлық және адам денсаулығы мәселелері»

Тапсырма: берілген тақырып бойынша стенгазета құрастырындар

1. 
   Алкагольдің алдын-алу: алкоголизм, оның түбірі және ауру ретінде дамуы.
   
2. 
   Шылым шегудің алдын-алу: шылымшегу. Оның түбірі және ауру ретінде дамуы.
   
3. 
   Нашақорлықтың алдын-алу: нашақорлық және оның адам денсаулығына зияны:
   

Б) нашақорлық түрлері;

В) Қазақстан республикасындағы нашақорлықтың аймақтық ерекшелігі
Әдебиеттер:

1. 
   Ураков И.Г. Алкоголь: личность и здоровье. М., Медицина, 1986, 80 с.
   
2. 
   Алкоголизм: Руководство для врачей. Под ред. Г.В. Морозова и др. М., Медицина, 1883, 432 с.
   
3. 
   Бабаян Э.А., Пятов М.Д. Профилактика алкоголизма. М., Медицина, 1981, 62 с.
   
4. 
   Зиановский Ю.Ф. Здоровье без сигареты. М., ФиС, 1979, 64 с.
   
5. 
   Чаклин А.В., Милиевская. Сохранить здоровье смолоду. М., Педагогика, 1987, 144 с.
   

1. 
   Компас бойынша горизонтты анықтау
   
2. 
   Бағдары және циферблаты бар сағатты қолданып күн арқылы горизонтты анықтау
   
3. 
   Түс уақытында күннің орналасуы арқылы горизонтты анықтау
   
4. 
   Карта және компас арқылы орынды табу
   
5. 
   Жұлдызды аспан арқылы горизонтты анықтау
   

1. И.К. Топоров, Основы безопасности жизнедеятельности, М., Просвещение, 1996.

2. В.Г. Волович, Человек в экстремальных условиях природной среды, М., Мысль, 1983.

3. НВП под ред. Ю.А. Науменко, М., Просвещение, 1984.

4. Справочник туриста, М., 1988.

5. Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі.- Оқу-әдістемелік кешені.– Семей. – 2006 ж.

1. 
   Сигналды айна арқылы сигнал берген орынды табу
   
2. 
   Мемлекетаралық сигналдар жүйесі арқылы сигнал беру
   
3. 
   Объектіге дейінгі арақашықтықты анықтау
   

1. И.К. Топоров, Основы безопасности жизнедеятельности, М., Просвещение, 1996.

2. В.Г. Волович, Человек в экстремальных условиях природной среды, М., Мысль, 1983.

3. НВП под ред. Ю.А. Науменко, М., Просвещение, 1984.

4. Справочник туриста, М., 1988.

5. Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі.- Оқу-әдістемелік кешені.– Семей. – 2006 ж.

1. 
   Табиғи фильтрлеуші объектілер арқылы суды тазалау әдістері
   
2. 
   Искра шығару арқылы от жағу
   
3. 
   Үйкеу арқылы от жағу
   
4. 
   Үлкейтетін айна арқылы от жағу
   
5. 
   Әртүрлі химиялық реагенттер арқылы от жағу.
   

1. И.К. Топоров, Основы безопасности жизнедеятельности, М., Просвещение, 1996.

2. В.Г. Волович, Человек в экстремальных условиях природной среды, М., Мысль, 1983.

3. НВП под ред. Ю.А. Науменко, М., Просвещение, 1984.

4. Справочник туриста, М., 1988.

5. Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі.- Оқу-әдістемелік кешені.– Семей. – 2006 ж.

Реферат жазылуында келесі құрылысы сақталады: 1) Титулдық беті – реферат тақырыбы, студент оқитын факультет атауы, оның тобы, аты-жөні толық жазылады; 2) Жоспары (мазмұны), бұнда рефераттың негізгі бөлімдерінің атаулары және олардың басталу беттері көрсетіледі; 3) Атауы мен жоспарынан кейін кіріспе жазылады, бұнда автор шешілетін мәселелерді, ұсынылатын материалдың мақсаты мен есептерін көрсетеді; 4) Негізгі бөлімінде рефераттың жоспарланған бөлімдері ашылып жазылады; 5) Қорытынды безендіріледі, оған автордың берілген мәселеге қатысты жеке қорытындылары және ұсыныстары кіргізіледі; 6) Рефератты жазуда пайдаланған әдебиет тізімі келтіріледі.

Реферат көлемі компьютермен басылған 10 бет және қолмен жазылған 12 бет текст мөлшерінен аз болмау керек. Барлық беттер номерленген болуы тиіс (титулдық бетінде номер қойылмайды, бірақ ол жалпы нумерацияға кіргізіледі). Рефераттың жаңа бөлімінің басталуын алдыдағы бөлімнен бөліп көрсету қажет және оның аталуы міндетті түрде жазылады.
СӨЖ №2 Тақырыбы: «Салауатты өмір салтын қалыптастыру; салауатты өмір және денсаулық. Денсаулық және экология.»

Бақылау формасы: буклет

Бірінші (титулдық) бетінде буклеттің тақырыбы, студент оқитын факультеттің атауы, студенттің тобы, аты-жөні жазылады. Буклет негізгі түсініктерді кіргізеді, оны көрнекілікті материалмен безендіру қажет және қолданған әдебиет тізімі келтіріледі.

Презентацияны Microsoft PowerPoint бағдарлама арқылы жасау керек. 10 слайдтан кем емес.

2. Қандай инфекциялар алиментарлы және олардың жұғу жолдары?

3. Күн радиациясының адамзат баласы үшін пайдалы жақтары мен кері жақтары қандай?

4. Инфекциялық аурулардьң қоздырғыштарына тән ерекшеліктер?

5. Эпидемия, эпизоотия, эпифитотия терминдеріне анықтама беріңіз.

6. Атмосферадағы радиоактивті заттардың жерге түскеннен кейін қандай заттар бөлінеді?

7. Табиғи радиоактивті фоннан басқа тағы қандай фон бар?

8. ШҚО бойынша радиоактиві ластанудың қазіргі жағдайы және оның экология мен адам денсаулығына әсері қандай?

9. Радиоактивтілік қандай өлшем бірліктермен өлшенеді?

10. Адам ағзасына қауіпті радиация дозасы және қорғану жолдары бар ма?

11. Иондық сәулеленудің созылмалы әсерінің адамға қауіпі қандай?

12. Алғашқы сәулеге ұшыраған зардап шегушіге көрсетілетін көмек?

13.Жара дегеніміз не? Жараны тудыратын себебтер?

14. Антасептик және олардың қолданылуына қарай түрлері ?

15.Стерилизация түсінігі? Хирург кұралдарының стерилизациясының ерекшелігі?

16. Қандай жарақаттану уақытында ашық - қызыл түсті «фонтан» тәрізді қанның кетуі болады және қандай көмек беру қажет?

17. Уақытша канды тоқтату әдісіне қай әдіс жатады?

18. Күдіргінің және бұраудың дұрыс қайылғандығын қалай тексереді?

Жарақаттардың жіктелуі. Жарақаттан алған шок. Шокқа қарсы қолданылатын қарапайым шаралар. Жабық жарақаттар: ауырсыну, сіңірдің созылуы, буынның шығуы. Балалар жарақаты. Жаралардың жіктелуі. Инфекциялық асқынулар. Асептик жене антисептике түсініктері.

19. Күйіктер және олардың жіктелуі. Термиялық күйік. Күйіктен алған шок және балалар күйігінің ерекшелігі.

20. Кенеттен науқастану кезінде көрсетілетін негізгі көмектер. Суға бату, токқа түсу, күн өту және ыстық үру. Стенокардия, миокард инфаргы, өкпеден қан кету.

21. ТЖ жіктелуі. Табиғи зілзала, ендірістік авария, катастрофалар, соғыстық қақтығыстар. ТЖ туу мүмкіндіктері. Апат болған ауданға сипаттама. Бірінші және екінші зардап әкелетін факторлар.

22. Атом қаруының әсер етуі және ТЖ обектілерінде атом қаруының әсер ету факторлары мен атом қаруының жарылысынан кейінгі зардап зияндары. Атомдық зақымдалу ошағы, радиоактивті ластану аймағы, зақымдау факторлары (соқкы толқын жануарлар мен адамдарға әсерінің сипаттамасы, жарықты сәуле бөлу адамдар мен жануарларға әсері, өткір радиация). Атом қаруының әсерінен ластанған аудандарға көмек көрсету.

23. Химиялык карудың әсері. Улаушы заттармен ластану. УЗ жіктелуі. УЗ және ӘКУЗ колдану белгілері. Химиялык ластану ошағы және ластану аймағы. Химиялық ластану аймағын анықтайтын себебтер. Химиялық ластану аймағында көрсетілетін негізгі көмектер.

24. Бактериологиялық қарудың әсері. Аса қауіпті ауруларға кысқаша сипаттама ( оба, тырысқақ, сібір жарасы, ботулизм) және факторлары. Биологиялық ластану ошағы және аймағы. Биологиялық ластану аймағында жүргізілетін локализация және ликвидация жүргізілу шаралары.

25. Қорғану жолдары: панахана, радиацияға қарсы жамылғылар, жертөле, подвалдар. Қарапайым қорғану орындары - паналайтын саңылаулар мен жертөле. Халық шаруашылық объектілері мен тұрғындарды көшіру жұмыстарын дұрыс ұйымдастыру. Көшірілген ошақтағы адамдарды тамақпен, тұрмыстық жағдаймен және дәрі-дәрмектермен қамтамас ету.

26. Жеке басты қорғайтын қондырғылар. Тыныс алу жолдарын қорғау құралдары: сүзгіш және айырғыш газқағарлар, респираторлар, мақта-дәке және шүберек маскалар. Теріні қорғағыш киімдер: ЭК, ОЗК, ЗФО. Медициналық қорғаныс құралдары: АИ-2, жеке химиялық қорғау пакеті.

27. Азаматтық қорғаныс дабылдарымен іс әрекет жүргізу. Тұрғын аймақтарға арнайы зарарсыздандыру жұмыстарын жүргізу: дегазация, дезактивация, дезинфекция.

28. ӘКУЗ дегеніміз қандай заттар?

29.Қандай тұрмыстық улы заттарды білесіз және оның қауіптілігі каншалықты?

30. Уланған кезде көрсетілетін дәрігерлік көмек?
ӘДЕБИЕТТЕР:

Негізгі әдебиет:

1. 
   С. Арпабеков. Өмір – тіршілік қауіпсіздігі. Алматы, 2004 ж.
   
2. 
   С. Тойжанов. Өмір қауіпсіздігінің негіздері. Алматы.-Дәнекер.-2004 ж.
   
3. 
   Тәтіханова Г.С. Тіршіліктің қауіпсіздік негізі. Оқу-әдістемелік кешені- Семей 2006 ж.
   
4. 
   Приходько Н.Г. Безопасность жизнедеятельности, Алматы: Юридическая литература, 2006, 366 с.
   
5. 
   Королев А.Н., УМКД Основы безопасности жизнедеятельности и проблемы ВИЧ/СПИД, 2006 г.
   
6. 
   Атаманюк В.Г., Гражданская оборона, М., ВШ., 1986.
   
7. 
   Э.А. Арустамов, Безопасность жизнедеятельности, М., 2000.
   
8. 
   Гусак О.Н., Теоретические начала безопасности деятельности. Предупреждение и ликвидация ЧС, М., 1990.
   
9. 
   Топоров И.В., Основы безопасности жизнедеятельности, М., 1992.
   
10. 
    Гражданская оборона род ред. Шубина Е.П., М., 1991.
    
11. 
    В.А.Полякова, Первая помощь при повреждениях и несчастных случаях, М., 1990.
    
12. 
    В.И. Покровский, В.В. Покровский. СПИД. М., Медицина, 1988.
    
13. 
    Проблемы СПИДа и его профилактика (пособие для подготовки педагогических кадров).
    
14. 
    Авторский коллектив – Чакликов Т.Е., Бекжанова Т.А., Бекзатов К.Н., Абдрахманова Г.А., Суюбаева Б.П., Алматы, 1999.
    

1. 
   Воробьева Ю.А., Хрестоматия по курсу ОБЖ.
   
2. 
   Ю.Г.Бобков, Первая доврачебная помощь при лекарственных и бытовых отравлениях, М., 1982.
   
3. 
   Сластихин М.Л., Медицинская помощь при травмах, 1974.
   
4. 
   Журнал: Основы безопасности жизнедеятельности, 1996-1998.
   
5. 
   В.Г. Волович, Человек в экстремальных условиях природной среды, М., 1983.
   
6. 
   ЧС и защита от них, под ред. А. Бондаренко, М., 1998.
   
7. 
   А.В. Гостюшин, С.И. Шубина, Азбука выживания, М., Знание, 1995.
   
8. 
   А.А. Лукаш, Бытовые отравления и их предупреждение, М., Медицина, 1968.
   
9. 
   С.М. Мартынов, Профилактика отравлений грибами, М., Медицина, 1975.
   
10. 
    Дж. Зеккарди, Энциклопедия экстренной медицинской помощи, М., Крон-Пресс, 1998.
    
11. 
    Б.Н. Орлов, Ядовитые животные и растения СССР.
    
12. 
    К.В. Бардин, Азбука туризма, М., Просвещение, 1973.
    

14. Цвилюк Г.Е., Азы личной безопасности, М., Просвещение, 1997.