Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

115 
Ҧйқы безінің эндокриндік ҽрекеті, экзокринді ҽрекетіне қарағанда, бала дҥниеге 
келген кезде онша дамып жетілмеген. Себебі, пренатальды кезеңде ҧрықтың негізгі 
қайнар кҿзі глюкоза болып табылады. Жаңа туылған сҽбидің, ҽсіресе шала туылған 
баланың, ҧйқы безі бҿлетін сҿлінің ҥлес салмағы тҿмен болады (альфа-амилаза, трипсин, 
липаза). Амилаза онда мҥлдем болмайды. Баланы емізіп, қоректендіре бастаған кезден 
соң, фермент бҿлу мҥмкіншілігі кҥшейе бастайды, оның экзогенді ҽрекетінің ең жоғары 
деңгейіне бала 2-3 жасқа толғанда, жетеді. Ҽсіресе, қосымша тамақ берілген жҽне баланы 
емшектен айырған кезден бастап амилазаның бҿлінуі кҥшейе тҥседі. Липазаның деңгейі 
ҥлкен кісілердің кҿрсеткіштеріне 12 жастан бастап теңеледі. 
Бауыр.
Туылғаннан кейін бауыр ҿсе береді, бірақ оның ҿсу жылдамдығы дене 
салмағының ҿсу жылдамдығынан қалыс қалады. 10-11 айда дене салмағы 3 есе артатын 
болса, бауырдың салмағы екі есеге, 2-3 жылда – ҥш есе, 7-8 жаста – 5 есе, 16-17 жаста – 10 
есе, 20-30 жаста – 13 есе (бҧл жаста дене салмағы 20 есе арытады) арытады. 
Жаңа туылған баланың бауырының қҧрамында, ересек адамдарға қарағанда (65-70%) 
су кҿп болады (8 апталыққа дейін – 75-80%). Ҿсе келе қҧрғақ заттардың мҿлшері арытады. 
Жаңа туылған балаларда ҿт қабы бауырмен жабылып тҧратын болғандықтан, оны 
пальлациялау қиынға тҥседі. Рентгенологиялық кҿрінісі айқын болмайды. Ол цилиндр 
немесе алмҧрт тҥрлі, сиректеу ҧршық немесе S тҽрізді болады. 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: