БШАИЖ стратегиясы ҥш бӛлікті қамтиды

673 

От басы жҽне елді мекен деңгейінде денсалықсақтау тҽжірибесін жақсарту.
Медициналық мекемелерде БШАИЖ стратегиясы емханаларда балалар аруларын 
анықтауға ықпалын тигізеді, барлық негізгі ауруларын қажетті кҥрделі ем жҥргізуді 
қамтамасыз етеді, балаға кҥтім жасайтын адамдарға кеңес беруді жақсартады жҽне 
жағдайы ауыр науқастарды мезгілінде қажетті мамандарға жіберуді жеделдетеді. Ҥйде 
қажетті кҿмек алу ҥшін дҽрігерге мерзімінде қаралуды стимуляциялайды, тамақтандыру-
дың жҽне алдын алудың сапасын артыруға, дҽрігерлердің тағайындаған емдік шараларын 
дҧрыс орындауға ықпал етеді.
Неге БШАИЖ науқастың әр ауруын бӛлек емдуден артық? 
Дамып келе жатқан елдерде емдеуді қажет ететін балалар, медициналық мекемелерге 
келгенде бір емес бірнеше аурулармен келеді, ал бҧл жағдай тек қана бір диагноз қойып, 
емдеуге мҥмкіндік бермейді.
БШАИЖ, балаға қауіп тҧратын ҽртҥрлі факторларды есепке алып отыратын, кешенді 
стратегия болып келеді. Ол негізгі балалар ауруларында кҥрделі ем жҥргізуді қамтамасыз 
етеді жҽне иммунизация жҽне тамақтануды жақсартып, арулардың алдын алуға ерекше 
кҿңіл бҿледі.
БШАИЖ-ты қалай жҥргізу керек? 
Елде БШАИЖ-ты енгізу жҽне іске асыру, бар бағдарлама мен денсаулық сақтау 
жҥйесінің арасында жоғары деңгейдегі координацияны талап ететін, сатылы процесс 
болып келеді. Денсалық сақтау министрлігі мен жергілікті басшылықтың арасында да, 
жергілікті жағдайға бейімдеу жҽне жоспарлау ҥшін, қоян-қолтық іс-ҽрекеті болу керек. 
Негізгі қадамдары болып есептеледі:

Денсаулықтың ҧлттық саясат деңгейінде балалардың денсаулығы мен дамуы 
мҽселесіне кешенді кҿзқарас қабылдау.

БШАИЖ -дің стандартты клиникалық басшы қағидаларын, елдің қажеттілігіне, қолда 
бар дҽрілерге, іске асып жатқан саясатқа, сонымен қатар жергілікті тағамдық 
ҿнімдерге жҽне жергілікті ел сҿйлейтін тілге бейімдеу керек.
• 
Балаларды тексерудің жҽне емдеудің жаңа ҽдістеріне, сонымен қатар ата-анасына
тиімді кеңес беру мҽселелері бойынша денсаулықсақтау қызметкерлерін дайындап, 
жергілікті клиникаларда кҿрсетілетін кҿмек сапасын артыру.

Қажетті қымбат емес дҽрілер мен қарапайым қҧрал-жабдықпен қамтамасыз етіп, 
сапасы жоғары кҿмек кҿрсетуге мҥмкіндік жасау.

Емханалық науқастарға арналған клиникада емделуге жағдайы кҥрделі болып келетін 
ауруларды емдейтін ауруханаларда, бҧндай науқастарға ауруханаларда медициналық 
кҿмектерді кҥшейту.

Елді мекендер (община) деңгейінде аурулардың алдын алу, отбасыларына ауру бала-
ларға кҥтім жасауға кҿмек кҿрсету ҥшін жҽне қажет болғанда балаларды клиника жҽне 
ауруханаларға жіберу ҥшін қолдау механизмдерін жасау. БШАИЖ 75 елде енгізілген. 
БШАИЖ-ді енгізу денсаулықсақтау жағдайына айтарлықтай ҽсер етуі ықтимал. 1993 
жылы жарияланған Дҥниежҥзілік даму Банкі есебінде балалық шақ ауруларын 
интеграцияла жҥргізуді енгізу, аурышаңдық салмағына айтарлықтай ҽсер ететін 
мҥмкіндігі бар стратегия ретінде қарастырылған. 
БШАИЖ алдын алу жҽне емдеу шараларынада ықпал етеді. Емдеу шараларына 
қосымша БШАИЖ стратегиясы профилактикалық шараларға, алдын ала егуге жҽне 
балалармен сҽбилердің тамақтану деңгейін, табиғи тамақтандырумен бірге, кҿтеруге 
мҥмкіндігін жҽне маңыздылығын ерекше атап ҿтеді. БШАИЖ тҽжрибесінің экономиялық 
тҧрғыданда маңызды болып келеді. 
Балалық шақ кезеңіндегі ауруларды дҧрыс жҥргізбеу, ҿзіде аз экономикалық 
ресурстарды пайдасыз шашуға ҽкеледі. Басынан оқыту жҽне қайта қҧруға финанстық 
ресурстарды кҿбейтуге тура келетін болғандықтан, БШАИЖ стратегиясын енгізу 
финанстық ресурстарды экономия жасауға мҥмкіндік береді.

674 
БШАИЖ теңдіктің болуына ықпал етеді. Дҥние жҥзінде дамыған мемлекеттерде бар-
лық балардың қарапайым жҽне қол жететін профилакткалық жҽне емдік ие жҽне оларды 
ЖРИ, диареядан, қызылшадан, маляриядан, қоректену бҧзылыстарынан ҿлімнен сақтап 
қалады. Ал дамып келе жатқан елдерде миллиондаған балалар оған қол жеткізе алмай ҿліп 
кетуде. БШАИЖ стратегиясы бҧндай теңсіздікті жояды. (WHO|CHS| CAH| 98.1A. 1999). 
Қазіргі кезде БШАИЖ-ден, сарапшылардың клиникалық зерттеу нҽтижелеріне 
негізделген, клиникалық ҧстаным дайындалған: БШАИЖ оқу қҧралы, қалта анықтамасы 
«Балаларға ауруханалық кҿмек кҿрсету» жҽне басқалар. Онда тиімді жҽне қол жеткізіуге 
болатын дҽрілерді қолдануды қамтитын синдромдық кҿзқараспен, дҽлелді фактылырға 
негізделген, ауруларды бағалау жҽне жҥргізу уағыздалады. Ҧстаным ауыр дерт бар екніне 
меңзейтін белгілерді бағалау ҽдістерін, баланың қоректік жағдайын жҽне алдын ала егу 
статусын жҽне тамақтану жағдайын бағалау; ата-анасын ҥйде балаларды кҥтуге ҥйрету; 
тамақтандыру мҽселелерін шешу ҽдістері бойншы кеңес алуға; сонымен ауруханаға 
қайтадан қандай жағдайда келу керектігі бойынша кеңес беру мҽселелерін шешу бойныша 
кеңестер берілген. Ата-анасының берілген кеңестерді тҥсіну деңгейін тексеру бойынша, 
сонымен қатар бірінші емдеу шараларын кҿрсету туралы ҧсыныстар берілген.
Науқас балада жекеленген белгілердің қосарлануын бағалағанда диагнозға ҽкелмей-
ді, бір немесе бірнеше жіктемелерге ҽкеледі. БШАИЖ жіктемесі ҽрекетке бағытталған 
жҽне медицина қызметкеріне, бала шҧғыл ауруханаға жіберуге мҧқтажба, жоқпа, баланы 
бірінші деңгейдегі медицина мекемесінде (мысалы, ішкізіп емдейтін антибиотик 
кҿмегімен), немесе ешқандай қауіпсіз ҥйде емдеуге болама анықтауға мҥмкіндік береді.
Науқастарды интеграциялап жҥргізу процессі қарапайым клиникалық белгілер жҽне
эмпириялық ем кҿмегімен науқастарды анықтауға негізделеді. Мҥмкіндігінше аз 
клиникалық белгілер пайдаланған жҿн.
Науқастарды жҥргізудің БШАИЖ -дің толық процессі келесілерді қамтиды:

Бірінші қауіпті белгілердің болуына тексеріп (немесе сҽбиде бактериальдық болу 
мҥмкіндігін), таралған аурулар туралы сҧрақ қойып, баланы тексеріп, сонымен қатар 
қоректік жағдайын жҽне алдын ала егу статусын тексеріп, баланың жағдайын 
бағалаңыз. Бағалау процессі денсалығында басқа мҽселер бар жоғына тексеруді 
қамтиды.

Бҿлінудің тҥсті жҥйесі бойынша баланың ауруына жіктеме жасаңыз. Кҿптеген 
балаларда бірден бірнеше ауру байқалуы мҥмкін болғандықтан, олрадың ҽрқайсысы ол 
тҿмендегілерді талап ететініне сҽйкес жікткледі:
- ауруханаға жіберер алдында шҧғыл емді жҽне баланы ауруханаға жіберуді (сары тҥсті 
бағана), немесе
- арнайы медициналық емді немесе кеңес беруді, немесе 
- ҥйде емделу туралы жҽй кеңесті (жасыл тҥсті бағана).

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: