Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

БАЛАЛ АР ӚК ПЕСІНІҢ СО ЗЫЛ МАЛ Ы ҚАБЫНУЫ

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	273/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 269 270 271 272 273 274 275 276 ... 772

tusipkaliev pediatria

Созылмалы пневмония

7.6. БАЛАЛ АР ӚК ПЕСІНІҢ СО ЗЫЛ МАЛ Ы ҚАБЫНУЫ
«Созылмалы пневмония» терминіне тҽн қҧбылыстарға авторлар ҽр тҥрлі тҥсініктер
берді. Созылмалы пневмонияға бҥгінгі кҥнге сҽйкес жҽне ҿте дҧрыс анықтаманы С.В.
Рачинский жҽне В.К. Таточенко (1973) берді: «
Созылмалы пневмония
–
спецификалық
бронхиальдық құбылыс, оның негізіне бронхтардың морфологиялық, орнына қайта келіп
түзелмейтін деформациялық ӛзгерістері және ӛкпе тканьдері мен бронхтардың
рецидивтік қабынуымен бірге жүретін, бір немесе бірнеше сегменттің пневмосклерозы
жатады
». Берілген анықтама созылмалы пневмонияны диагностикалау ҥшін қажетті
негізгі компоненттерді, морфологиялық ҿзгерістердің сипаты мен тҧрақтылығын жҽне
созылмалы қабыну процессінің бар екендігін атап кҿрсетеді.
Созылмалы пневмонияның қалыптасуына ықпал етуші себептердің бірі – қолайсыз
ҿтетін жедел пневмония. Жедел жҽне ҧзаққа созылған пневмония созылмалы пневмонияға
бірнеше факторлар арқылы айналады: 1 жасқа дейінгі балалардағы пневмонияның
созылмалы пневмонияға ҧласуы аурудың ауыр тҥрде ҿтуіне байланысты болады, ал бҧған
тиімді тамақтанбау, рахит, экссудативті-катаральді диатез, гипотрофия жҽне қайталап
ауыра беру ҽсер етуі мҥмкін. Ҧзаққа созылған сегментті қабыну кҿбіне оның орналасқан
жеріне байланысты болып келеді. Жалпы пневмосклероздық ҿзгерістер мен
бронхоэктазалар кҿбіне ҿкпенің сол жағында, тҿменгі бҿліктерінде орналасады. Сонымен
қатар, кейбір науқастарды антибиотиктердің қысқа курсымен емдеу, осы препаратқа
микроорганизмдердің тҧрақтылығының тууына себепкер болып, процесстің ҧзаққа
созылған жҽне созылмалы тҥріне айналуына ҽкеліп соқтыратынын айтпай кетуге
болмайды. Кҿптеген балалардың жҧқпалы аурулары (қызылша, кҿк жҿтел, тҧмау жҽне т.б.
тыныс жолдарының вирустық инфекциялары) бронх аппаратының зақымдану кезінде
маңызды роль атқарады. Осы зақымдану негізінде бронхтар жҽне перибронхиальды
тіндердің терең ҿзгерістері, бронхопневмониялар, ателектаздар да жатады. Созылмалы
пневмонияның қалыптасуы кҿбіне ателектазды пневмония немесе зақымдалған
сегменттердің гиповенитиляциясымен қатар жҥреді, яғни, бронхтардың дренаждық
қызметінің бҧзылуымен немесе паренхиманың бҧзылуымен қатар жҥреді. Соңғы фактор
ҿкпенің стафилококкты деструкциясынан соң пайда болған ҿкпе қызметінің бҧзылуында
байқалады жҽне одан кейін кҿп жағдайда созылмалы пневмонияның дамуына жағдай
жасайды. Созылмалы пневмонияның қалыптасуының бір себебіне – бронхтардың бҿгде
денелермен тығындалып қалуы жатады. Бронхтардың ҿткізгіштігінің, тіптен жартылай,
бҧзылуы олардың ҽрекетін, ҽсіресе эвакуациялық қызметін кҥрт ҿзгертіп жібереді.
Осының салдарынан секрет жинақталып қалады да, одан ҽрі ателектаздық пневмония
дами бастайды. Ҽсіресе, бҿгде дененің трахеобронхиальдық жолда ҧзақ уақыт (7
тҽуеліктен астам) тҧрып қалуы қолайсыз жағдай болып есептеледі. Бҿгде дененің пішіні
мен сипаты, оның инфекциялануы, бронхтың тығындалу дҽрежесі, бҿгде денені алып
тастау ҽдісі жҽне оны одан ҽрі жеткіліксіз емдеу созылмалы пневмонияның қалыптасуына
қолайлы жағдай жасайды. Созылмалы пневмонияның қалыптасуына туберкулездің
нҽтижесінде пайда болатын метатуберкулездік пневмосклероз да себепкер болады.
Созылмалы пневмонияның қалыптасуының ҽртҥрлі тағы басқада себептеріне туа біткен
ателектаздар жатады. Жас сҽбидің ҿкпесінің кейбір бҿліктерінің жазылмауының себептері
болуы мҥмкін. Сҿз жоқ, ҧрық маңы суын аспирациялау жҽне бронхтардың клегеймен
бітеліп қалуы да патогенетикалық фактор болып табылады. Қандайда бір деңгейде
бронхтардың туа біткен ҿзгерістері белгілі бір дҽрежеде олардың дренаждық функциясын
бҧзып, соның нҽтижесінде секреттің ҽркілісіне ҽкеледі жҽне бронхтар мен ҿкпе
тіндеріндегі қабыну процесстерінің дамуын тудырады. Бронхтардың ауа ҿткізгіштік
қызметінің бҧзылуы бронхиттің созылмалы тҥрде ҿтуіне, пневмонияға жҽне бронхтары

284
деформацияланған пневмосклерозға ҽкеліп соқтырады. Қазіргі уақытта бейарнамалық
бронхоаденитке, яғни бронхтар ҿткізгіштігінің (сыртынан басылып қалуы жҽне т.б.
арқылы) бҧзылуына ҽкелетін кҿкірек ішіндегі лимфа тҥйіндерінің туберкулелезсіз-ақ
(бейарнамалық) ҥлкеюіне кҿп кҿңіл бҿлінуде. Созылмалы пневмонияның қайта ҿршуін
кҿбіне аралас вирусты-бактериялы, микоплазмалы-бактериялы, вирусты-микоплазмалы-
бактериялы жҽне басқа да аралас флоралар тудырады. Созылмалы пневмонияның қайта
ҿршу кезінде бронхтардан кҿбіне гемофильді таяқша, геолитикалық стрептококк, алтын
тҥсті стафилококк, пневмококк жҽне басқа да стафило-, стрептококктар табылады.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 269 270 271 272 273 274 275 276 ... 772