Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

661 
байланысты, дисахаридозаның аткивтілігінің жҽне натрийдің транспортировкасының 
тҿмендеуі нҽтижесінде ішектің дистальды бҿлігіндегі сҧйықтықтың осмолярлығы 
арытады. Осының салдары ішек саңалауында сҧйықтықтың жиналуына ҽкеледі. Нҽжісте 
натрий мҿлшері, ҽдетте қалыпты; сусыздану тҥрі сужетіспеушілік, гипернатриемиялық. 
Секреторлық диарея.
Кейбір қоздырғыштар (тырысқақ (холера) вибрионы, 
энтеротоксигенді эшерихиялар, ботулизм) нартий хлоридтің абсорбциясын бҧзып, ішек 
қабырғаларында аденилатциклазаның активтілігін кҿтеріп, Na
+
, K 
+
, NC0
3
жҽне судың (10 
мг/кг-нан артық) секрециясын жоғарлатады. Нҽжісте натрий мҿлшері қалыпты кҿрсет-
кіштен 2-3 есе (10-50 ммоль/л) арытады, сусызданудың гипонатриемиялық тҥрі дамиды.
Инвазивті диарея
. Кейбір қоздырғыштар (шигелдер, сальмонеллдер, энтеропато-
генді эешрхиялар, клостридиилер) бір уақытта асқорытуды, сорылуды жҽне ішек клегей 
қабатының басқа функцияларын бҧзады, ішектен электролиттер мен судың тҥзілуін 
артырады жҽне оның абсорбциясын тежейді. Изотониялық сусыздану дамиды.
«Қҧрғақ ди арея» (ішектік қызба).
Иерсинилер, кампилобакторлар, сальмонелл-
дердің, шигеллдердің кейбір штаммдары бҧзылмаған клегей қабатының энтероцитар-
лыаралық қҧрылымы арқылы қанға енедіде инфекциялық токсикоз пйда болады. 
Жеделдетілген транзитке (ығысуға) байланысты диарея.
Бҧндай 
механизм алиментарлық диспепсия, тиреотоксикозда, қант диабетінде, қысқарған ішек 
синдромында байқалады.
Ерте жастағы балалар жедел ішек инфекциясының негізгі ерекшелігі сусызданудың 
жҽне «екіншілік токсикоздың» тез дамуы болып келеді. Бҧл кейбір жағдайларға 
байланысты:
• ерте жастағы балалардың, заттек алмасу процессінің жоғары қарқынды болуына 
байланысты сҧйықтыққа мҧқтаждығының жоғары болуы 
(93-кесте
). Емшек 
жасындағы балаларда кҥнделікті жауша сырты сҧйықтығының 50% алмасып отырады, 
ересектерде бҧл кҿрсеткіш 14% - ғана тең. 
• организмде сҧйықтықтың бҿлінуінің жасына сҽйкес ерекшеліктері 
(94-кесте)
. Ерте 
жастағы балалар организмінде шартты тҥрде сҧйықтық кҿп болады, бірақ бҧл кҿбіне 
заттек алмасу процесстеріне қатынасатын, жасуша сырты (интерстециальды плазма) 
сҧйықтыққа қатынасты.
93 КЕСТЕ

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: