ЖАҢА ТУҒ АН НӘРЕ СТЕЛЕ Р АУРУЛ АРЫ

177 
2.
плацента арқылы газ алмасудың бҧзылысы (уақытынан бҧрын плацентаның толық 
жҽне жартылай ажырауы, плацентаның дҧрыс орналаспауы жҽне т.б.); 
3.
плацентаның аналық бҿлігінде қанайналым бҧзылысы (шектен тыс белсенді толғақ, 
артериальды гипотензия немесе анасындағы кез келген этиологиялы гипертензия); 
4.
анасының қанының оттегімен қанығуының нашарлауы (анемия, жҥрек-қан тамыр 
аурулуры, тыныс жетіспеушілігі); 
5.
ЖТН қҧрсақтан тыс тыныс ҽрекетінің жетіспеушілігі (анасына дҽрі-дҽрмектік емнің 
ҽсері, ҧрық миының антенатальды зақымдалуы, ҿкпенің туа пайда болған даму 
ақаулары жҽне т.б.); 
Екіншілік гипоксия аспирация, пневмопатия, бас миының жҽне жҧлынның туу 
жарақаттары, туа пайда болған жҥректің, ҿкпенің, мидың даму ақаулары салдарынан 
дамуы мҥмкін. 
Нҽтижесінде, асфиксия – бҧл тҧншығу, ҽртҥрлі себептермен шақырылған жедел 
дамитын патологиялық процесс, оның негізінде – қанда жҽне тіндерде оттегінің 
жетіспеушілігі (гипоксемия, гипоксия), сонымен қатар, организмде кҿмірқышқыл газының 
(гиперкапния) жҽне зат алмасудың басқа қышқылды ҿнімдерінің жиналуы жатыр, ол 
нҽтижесінде метаболикалық ацидозға ҽкеледі. Қанайналыста жҥретін зат алмасудың 
қышқылданбаған ҿнімдері клеткалардағы биохимиялық процесстерді тежейді жҽне тіндік 
гипоксияны шақырады; организм клеткалары оттегіні жҧту қабілетін жоғалтады. 
Патологиялық ацидоз тамыр қабырғасының жҽне клетка мембранасының ҿткізгіштігін 
жоғарылатады, нҽтижесінде қанайналым бҧзылысына, қанның ҧю процессінің 
нашарлауына жҽне ҽртҥрлі органдарда қан қҧйылуларға ҽкеледі. Тамырлар тонусын 
жоғалтады да, қанға толады, қанның сҧйық бҿлігі айналадағы тіндерге шығады, содан соң, 
барлық мҥшелер мен жҥйелер клеткаларында дистрофиялық ҿзгерістер мен ісік дамиды. 
Клиника.
Асфиксияның негізгі клиникалық белгісі – тыныс алудың бҧзылысы немесе 
болмауы. Асфиксия дҽрежесін Апгар шкаласы бойынша анықтайды 
(13-кесте).
Қазіргі 
кезде асфиксияны екі дҽрежеге бҿледі: орташа ауырлықта жҽне ауыр дҽрежелі. 
Асфиксияның орташа ауырлықты дҽрежесінде Апгар шкаласы бойынша 1-ші 
минуттағы ҧпайлар қосындысы 4-6 баллды қҧрайды, бірақ, 5-ші минутта сау балалардың 
деңгейіне жетеді (8-10 балл). 
Ауыр асфиксияда Апгар шкаласы бағалау бойынша туғаннан кейін 1 минуттан соң 0-
3 баллды қҧрайды жҽне 5 минуттан кейін – кем дегенде, 7 баллды қҧрайды. 
Апгар шкаласы бойынша бағалау туғаннан соң 1-ші жҽне 5-ші минуттың соңында 
жҥргізіледі. Егер 5 минуттан соң суммарлы бағалау 7 баллға жетпесе, онда оны ҽрі қарай 
ҽрбір 5 минут сайын кҿрсеткіш қалыпты жағдайға жеткенше 20 минут бойы жҥргізу керек. 
 
13-КЕСТЕ 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: