290
Алматы
РЕГБИДІҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
1 МОДУЛЬ. РЕГБИ ТЕОРИЯСЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Регбидің спорттағы, тұрғындардың денсаулығын нығайтудағы және дене тәрбиесі
жүйесіндегі алатын орны. Регби мамандығы. Бақылау нормативтері мен біліктілік
міндеттемелерінің ғылыми-әдістемелік негіздемесі.
1.2 Регбишілердің спорттық біліктілік пен атақтарды иеленуіне арналған техника –
тактикалық, дене даярлығына қойылатын талаптар.
1.3 Дене тәрбиесі жоғары оқу орындарында білікті оқытушылар мен
жаттықтырушыларды даярлау
-
регбиді дамытудың бірден-бір шарты. Регби
жаттықтырушысына қажетті білім мен ілімнің көлемі. Регби ойынындағы техника
қауіпсіздігі. Регбишінің гигиенасы. Жарақат алу себептері.
Оқу жұмысы бағдарламасы, ұйымдастырылуы, мазмұны және емтихан талаптары
МОДУЛЬ 2. РЕГБИДІҢ ДАМУ ТАРИХЫ
2.1 Регбидің пайда болуы және спорттық ойын ретінде даму кезеңдері. Регбидің кеңінен
таныла бастауы. Командалардың жарысы және спорттық деңгейі.
Кеңес Үкіметінің алғашқы жылдары КССРО-дағы регби. Негізгі жарыстарды талдау.
Қазақстандық регбишілердің КССРО біріншілігіне, КССРО халықтарының
спартакиадасына, Орта Азия және Қазақстан Спартакиадасына қатысуы. Қазақстандағы
регбидің пайда болуы және дамуы. Регби кешенді республикалық спорттық шаралар
бағдарламасында. Регбиден алғашқы қазақстандық КССРО спорт шеберлері, КССРО еңбек
сіңірген жаттықтырушылары.
Қазақстан регбишілері – Азия ойындары, Орта Азия чемпионаттары, Олимпиадалық
ойындар, Әлем, Еуропа, Халықаралық студенттер ойындарының жеңімпаздары.
2.2.
Әлемдік деңгейде және Қазақстандағы спорт түрлері бойынша жұмыстар
басқармасын ұйымдастыру құрылымы. Заманауи регби дамуының көкейкескі мәселелері.
Регбиді дамыту бойынша басшылық ұйымдары. Қазақстан Республикасында регбиді
дамыту жұмыстарын басқару ұйымы. Баскетбол дамуындағы қоғамның алатын орны.
Қазақстан Республикасының регби Федерациясы – регби дамуы бойынша қоғамдық
басшылық ұйым. Федерация жарғысы мен міндеттері, жүйесі, жоспары және оның
ұйымдастырушылық жұмысы. Федерация комиссиясы және оның қызметі, оның міндеттері,
жоспарлары
және
ұйымдастырулары.
Республикалық
жаттықтырушылар
Кеңесі.
Республикалық төрешілер алқасы. Федерацияның секциялармен байланысы. Республикадағы
қоғамдық ұйымдар. Барлық ұйымдардың есептілігі мен таңдаулылығы. Федерацияның
291
халықаралық байланыстары.
Халықаралық ұйымдарды демократияландыру мәселелеріндегі, әр ел спортшылары
достығы бекуіндегі Қазақстан Республикасы федерацияның рөлі.
3 МОДУЛЬ. ОЙЫНДЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ СИПАТТАМАСЫ
3.1 Регби ойынының сипаттамасы. Регбиден спорттық терминология. Спорттық
ойындар ретінде регбиге қатысты қызметтер мен белгілер, олардың физиологиялық,
психологиялық және педагогикалық сипаттамалары. Даярлық түрлеріне (теориялық,
денелік, техника-тактикалық, психологиялық, аралық, ағзаның физиологиялық жүйе
деңгейіндегі функционалдық және т.б.), жоспарлауға, іріктеуге үйрету кезіндегі іске асыру
негіздері және жалпы түсініктер.
3.2 Дене, техникалық, тактикалық даярлықты дамыту және меңгерудегі тәжірибелік,
әдістемелік және теориялық негіздер.
Жарыстар мен оқу-жаттығу жиындарын өткізу.
3.3 Жас регбишілердің алғашқы даярлық кезеңіндегі негізгі дене қасиеттерінің (күш,
шапшаңдық, төзімділік, ептілік, икемділік) сипаттамасы. Спорттық даярлықтың алғашқы
кезеңінде дене қасиеттерін тәрбиелеу әдісі мен құралдары. Спорттық шеберлікті жетілдіру
және спорттық мамандандыру кезеңінде дене қасиеттерін жетілдіру ерекшеліктері. Арнайы
дене қасиеттерін тәрбиелеуге арналған кіріспе және бағыттаушы жаттығулармен тәжірибе
жүзінде таныстыру.
3.4 Спортшыларды, студенттерді ғылыми – зерттеу жұмысына баулу.
Даярлықты жан-жақты түзетуге пайдалану және даярлығының үлгісін түзу,
спортшыларды жаттықтыру әдістемесі, тактиканы және тиімді техниканы анықтауға зерттеу
әдістерін қолдану.
4
МОДУЛЬ.
РЕГБИДІҢ
ТЕХНИКАЛЫҚ-ТАКТИКАЛЫҚ
ДАЯРЛЫҚ
НЕГІЗДЕРІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
4.1 Спорттық даярлықтың бастапқы кезеңінде регбишілерге қажетті техникалық
шеберлік сипаттамасы: төмен және жоғары ұшқан допты ұстау (бір және екі қолмен),
ойыншыға алдынын, бүйірден төмен ұшқан допты ұстау;допты көтеру; допты беру және
әртүрлілігі (екі қолмен, бір қолмен, төменнен айналдыра, жоғарыдан, бастан асыра, арт
жақтан); еденнен допты қабылдау, доппен жүгіру, ұстау және беру; аяқпен ойнау, белдесу,
алаңда доппен жылжу; соққылар; ұстаулар және олардың көрінуі.
4.2 Спорттық даярлықтың бастапқы кезеңіндегі регбиден тактика көлемі. Қорғаныста
және шабуылдағы жекелей, топтық және командалық тактикалық әрекет. Командалық
ұйымдастырудың қарапайым амалдары.
Жеке тактикалық әрекеттер. Спорттық даярлықтың бастапқы кезеңіндегі қорғаныс және
шабылдағы топтық бірлесімді әрекеттер.
4.3 Спорттық даярлықтың бастапқы кезеңінде шабуылдағы бірлесімді әрекеттер және
командалық техникалық – тактикалық әрекеттерге үйрету сараптамсы мен сипаттамасы.
Спорттық даярлықтың бастапқы кезеңінде қорғаныстағы бірлесімді әрекеттер және
командалық техникалық – тактикалық әрекеттерге оқытуды талдау.
4.4 Жас регбишілердің арнайы дене және техникалық даярлығын педагогикалық
бақылау (тест) құралдарын тәжірибелік түрде көрсету. Бақылау әдістемесімен таныстыру.
5 МОДУЛЬ. РЕГБИДЕН ЖАРЫСТАРДЫ ӨТКІЗУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ
5.1 Ойын ережелері, жарыстар өткізу. Ойын ережесінің эволюциясы. Ойын
ережелерінің негізі.
Регбиден жарыс өткізу. Жарыс өткізу амалдары және түрлері. Жарыс бағдарламасы.
Төрешілік топ. Төрешілер рөлі және міндеттері. Төрешілік әдістемесі. Жарыстар хаттамасы
және оның қосымшалары. Төрешілерді даярлау және олардың біліктілігін арттыру.
5.2 Спорттық құрал-жабдықтар. Негізгі және қосымша құралдар. Регби ойынына
арналған алаңға қойылатын талаптар, ойын кеңістігінің төсеніші. Негізгі және қосымша
