System  Maintenance  (Поддержка  системы)

315 
 
 
System  Maintenance  (Поддержка  системы).  Бұл  алты  бағдарламаны 
қамтиды:  System  Information,  Norton  VipeInfo,  Norton  VipeInfo  Wizard, 
Image, Norton File Compare, Norton Diagnostics. 
System  Information  —  компьютердің  конфигурациясы  және  барлық 
перифериялық  құрылғылар:  монитор,  пернетақта,  тінтуір,  принтер  және 
мультимедиялық  құрылғылар  туралы  толық  ақпаратты  шығарады  (7.15-
сурет).  
Norton  VipeInfo  (очистка  информации)  —  бағдарлама  дискідегі 
ақпаратты  қалпына  келтіру  мүмкін  болмайтындай  ақпаратты  жояды. 
Файлдарды  қалыпты  жою  шын  мәнінде  дискідегі  деректерді  өшірмейді, 
бірақ  дискідегі  орналасқан  жер  туралы  ақпаратты  Файлды  орналастыру 
кестесінен  (FAT)  жояды.  Сондықтан  оны  арнайы  құралдармен,  атап 
айтқанда  Нортондық  утилиталардың  құрамына  кіретін  UnErase  Wizard 
бағдарламасымен қалпына келтіруге болады. 
Norton  VipeInfo  шебері  дискідегі  деректерді  физикалық  түрде  жойып 
қана  қоймайды,  сонымен  қатар  осы  жерге  кез  келген  таңбалардың 
кезектілігін жазады. Осы процедурадан кейін файлдарды қалпына келтіру 
ешқандай  құралдармен  мүмкін  емес  (егер,  әрине,  файлдардың  сақтық 
көшірмесі  жасалмаса).  Пайдаланушының  қалауы  бойынша  дискідегі 
жекелеген  файлдарды,  папкаларды  жоюға  немесе  бос  орынды  тазалауға 
болады,  себебі  ол  жерде  де  файлдарды  орналастыру  кестесінде 
тіркелмеген  ақпарат  болуы  мүмкін.  Бұл  бағдарламаны  дискіден  (немесе 
оның бір бөлігінен) ақпараттың кепілді түрде алынуы қажет болғанда ғана 
қолдануға болады. 
 
 
 
7.15-сурет. System Information бағдарламасы 

316 
 
Егер  қажетсіз  винчестер  басқа  тұлғаға  берілетін  жағдайда  осындай 
қажеттілік  туындауы  мүмкін  –  файлдарды  әдеттегі  жою  жаңа 
пайдаланушы  қалауы  болса,  дискке  жазылған  ақпаратты  қалпына  келтіре 
алады.  Оның  үстіне,  ол  осы  ақпаратты  дискіге  қашан  жазылғанын,  одан 
қашан  жойылғанын  білетін  болады.  Егер  сіз  Интернетті  пайдаланған 
болсаңыз,  дискінің  жаңа  иесі  сіз  қай  веб-сайттарға  кіргеніңізді,  қандай 
ақпарат  жазылғаныңызды,  қойын  дәптерде  тұрған  әріптестеріңіздің 
мекенжайларын,  ICQ  бойынша  сөйлесулердің  мен  хаттардың  мазмұнын 
және  тағы  басқаларды  ешбір  қиындықсыз  таба  алады.  Бұл  утилитаны 
пайдаланған  кезде,  дискінің  деректерін  біржолата  жойылып,  оларды 
қалпына  келтіру  мүмкін  болмайтынын  түсіну  керек.  Сонымен  қатар, 
кейбір  режимдерде  дискінің  қызмет  көрсету  аймақтары  жойылып,  ол 
толық  жұмысқа  қабілетсіз  болып  –  операциялық  жүйе  оны  көрмейді. 
Дисктің  жұмысқа  қабілеттілігін  тек  төмен  деңгейлі  пішімдеумен  қалпына 
келтіруге болады, ол оған жазылған барлық ақпаратты мүлдем бұзады. 
Image  —  диск  туралы  жүйелік  ақпараттардың  көшірмесін  жасайтын 
утилита  (файлды  орналастыру  кестесі,  негізгі  жүктеу  аймағы,  түбірлік 
каталог). Мұндай көшірме кездейсоқ пішімдеу немесе қатты дискінің істен 
шығуы  кезінде  ақпаратты  қалпына  келтіруге  мүмкіндік  береді.  Қажет 
болған  жағдайда  бұл  ақпарат  әрбір  Windows  іске  қосылған  сайын 
жаңартылады. 
Norton  File  Compare  (файлдарды  салыстыру)  —  ол  Autoexec.bat, 
Config.sys,  конфигурациялық  файлдар  (INI),  бағдарлама  файлдары  және 
т.б.  сияқты  қызметтік  мәтіндік  файлдармен  жұмыс  істеу  үшін 
қолданылады.  Утилита  осындай  файлдардың  әр  түрлі  нұсқаларын 
салыстыруға,  айырмашылықтарды  іздеуге  және  өзгерістерді  болдырмауға 
мүмкіндік береді. 
Norton  Diagnostics  —  компьютердің  барлық  негізгі  компоненттеріне 
тестілеу жүргізеді: жүйелік тақталарды және перифериялық құрылғыларды 
(7.15-суретті  қарау).  Жүйелік  құрылғылардан  орталық  процессордың 
негізгі сипаттамалары, өзгермелі нүктелік операциялар, тікелей жадқа қол 
жеткізуді  бақылаушы  (DMA),  үзілу  контроллері,  жүйелік  сағаттар 
анықталады. Перифериялық құрылғылардан CD-ROM жетегі, негізгі және 
қосымша  (шағын  цифрлық)  пернетақталар,  жадтың  модульдері,  модем, 
тінтуір, акустикалық жүйелер, принтер, жүйелік порттар, дыбыстық карта, 
бейне жүйесі тестіленеді.  
Registry Management  (тізілімді  басқару).  Бұл  санатқа  үш  бағдарлама 
кіреді: Norton Registry Tracker, Norton Registry Editor, Norton Live Update. 
Norton  Registry  Tracker  — 
Windows  тізіліміне  бір  немесе  бірнеше 
бағдарламалармен  енгізілген  өзгертулерді  қадағалауға  мүмкіндік  береді. 
Егер қандай да бір себеппен бұл өзгерістер сәйкес болмаса, Тізілім кілтінің 
бұрынғы мәндерін қалпына келтіруге болады.
 
 

317 
 
Norton Registry Editor — Windows тізілімін басқаруға арналған қуатты 
құрал. Деректерді Тізілімге іздеу, экспорттау және импорттау мүмкіндігін 
береді,  Тізілімнің  жиі  баратын  бұтақтарын  белгілейді.  Бұл  утилитаны  тек 
Тізілімді  өңдеу  қажеттілігіне  деген  сенімділік  болған  жағдайда  ғана 
пайдалануға  болады.  Пайдаланушы  дұрыс  емес  әрекеттері  түзетілмейтін 
салдарға алып келуі мүмкін.  
Norton  LiveUpdate  —  Norton  Utilities  бағдарламасына  кіретін 
бағдарламалар, тұрақты жаңартуды қажет етеді. Бағдарламаны әзірлеуші - 
Symantec  корпорациясы  –  NU-да  табылған  қателерді  түзету  және  жаңа 
мүмкіндіктерді  қосу  арқылы  жаңартуларды  (патчтарды)  үнемі  шығарады. 
Norton LiveUpdate жаңартуларды алу  үрдісін оңай және қарапайым етеді. 
Іске қосқаннан кейін,  бағдарлама  Интернет  бойынша  Symantec  серверіне 
автоматты  түрде  қосылып,  Norton  Utilities  бағдарламасына  арналған 
антивирустық  қорлардың  жаңартуларын  немесе  патчтарын  тексереді. 
Оларды  тапқан  жағдайда  бағдарлама  өз  бетінше  оларды  Желіден 
компьютерге  жүктейді  және  орнату  процедурасын  орындайды.  Осындай 
сервиспен қазір іс жүзінде барлық қосымшалар жабдықталады.  
7.3. 
ДЕРЕКТЕРДІ МҰРАҒАТТАУ 
Мұрағатшылар  —  бұл,  бірінші  кезекте,  файлдарды  қысуға,  яғни, 
олардың өлшемін және сәйкесінше олармен дискілік кеңістіктігін азайтуға 
арналған арнайы бағдарламалар. 
Файлдарды қысу оларды белгілі бір түрде кодтау арқылы орындалады. 
Нәтижесінде  біз  бірдей  ақпаратты  қамтитын  файлды  аламыз,  бірақ 
басқаша  түрде  ұсынылады.  Осындай  операциядан  кейін  файлдың  өлшемі 
едәуір  төмендетілуі  мүмкін,  бірақ  кейінірек  пайдалану  үшін  мұрағаттық 
файлды  алдымен  мұрағаттан  шығару  керек  (немесе,  басқаша  айтқанда, 
ораудан шығару керек). Мұрағатшыларды пайдалану арқылы біз дискідегі 
бос  орынды  үнемдейміз,  бірақ  файлдарды  мұрағаттау  және  мұрағттан 
шығаруды  бастайтын  уақытқа  төлейміз.  Қағаз  құжаттармен  толыққанды 
ұқсастық. Дегенмен, мұрағаттар құжаттармен айналысатын әр ұйымда бір 
немесе бірнеше түрде болады. 
Мұрағатшылар әдетте келесі мақсаттар үшін пайдаланылады: 
құжаттың резервтік көшірмесін құру. Бұл көшірмелер компьютерде 
арнайы папкада, иілгіш дисктерде сақталуы немесе басқа компьютерге 
ауыстырылуы мүмкін; 
белгілі  бір  санат  құжаттарының  мұрағатын  құру.  Мысалы,  өткен  жыл 
бойынша  бухгалтерлік құжаттама бірыңғай мұрағатқа  біріктірілген болуы 
мүмкін.  Кейде  құжаттарды  сақтаудың  осындай  тәсілін  электрондық 
мұрағат деп атайды;