Температураның әсері. Ерітінділік ортаның тұтқырлығын төмендету үшін қоюландыру процесі барынша жоғарғы температураларда жүргізіледі. Жылуды қоршаған ортаға жоғалтпас үшін қоюландыру процесі жылуқорғағыш аппараттарда жүргізіледі және қоюландыру процесін шамамен 97-100 оС температуралары аралығында жүргізеді.
Қойылтқышқа түсетін қойыртпақтың құрамындағы қатты заттардың құрамының әсері. Стокс теңдеуі ерітіндідегі бөлшектердің өз еркімен шөгуін өрнектегенімен, бөлшектер шөккен кезде бірнеше аймақтардан өтеді. Ол аймақтарды мынадай атаулармен бөліп көрсетуге болады:
– мөлдірленген ерітіндінің аймағы;
– ерікті шөгу аймағы;
– қысылып шөгу аймағы;
– тығыздалу аймағы;
– қоюландырылған шламның аймағы.
Ерітінділер осы аймақтар арқылы өткен кезде бөлшектер бір–біріне соқтығысып, шөгу жылдамдығы бәсеңдейді, сондықтан бөлшектердің нақты шөгу жылдамдығы төмендегідей теңдеумен анықталады
W2= W·0,5, (5.6)
мұндағы 0,5 – қысылу қабатының коэффициенті.
Зиянды қоспалардың әсері. Бокситтің құрамында кездесетін, тақташа құрылымды пирит, сидерит, ақ саз және органикалық қосылыстар қоюландыру процесін нашарлатады.
Ағызындының жылдамдығы. Қойылтқыштың өнімділігі оның ағызындысының жылдамдығымен сипатталады. Өндірісте ағызындыға шөгу алаңының 1м2 алынған мөлдірленген ерітіндінің мөлшерін қабылдайды
 , (5.7)
мұндағы G – ағызындының жылдамдығы, м/ с;
Q – мөлдірленген ерітіндінің мөлшері, м3;
F – шөгу ауданы;
T – жұмыс істеген уақыт, сағат.
Қызыл шламды жуу бөлікшесі қоюланған шламды сілтіден жууға арналған. Жуылу жүйесі қарама-қарсы, яғни шлам тізбектелген төрт аппараттың басқысынан, ал ыстық су соңғы аппараттан жіберіледі.
Жуғыш аппарат түбі конус, ішкі жағы ярустарға бөлінген цилиндір ыдыс. Әр ярустың ортаңғы жағының түбі ағынды стақандарымен бітеседі.
Кесте 5 - Диаметірі Ǿ 20м жуғыш аппараттың техникалық
сипаттамасы
Аталуы
|
Жабдықтың көлемі
|
Редуктор; электрқозғалтқыш
|
Жуғыш аппарат: Ǿ 20м
|
H=10,5м;
V=3240м3;
Түбінің еңісі = 8о;
Шөгу ауданы
S=1573м2.
|
Валдың айналу жиілігі,
сағатына 6 айналым;
Электр қуаттылығы
5,5 квт;
Электрқозғалтқыштың айналымы минутына
n= 970 айналым;
Р664-30; АО-51-6.
|
Қойылтқының ағызындысын сүзу
Қойылтқыштың ағызындысының құрамы:
1) жалпы сітілік концентрациясы Na2Oжалпы= 120-145 г/л;
2) алюминий оксидінің концентрациясы Al2O3 – 110 -130г/л;
3) қатты заттардың құрамы 0,3 қг/л дейін;
4) температурасы – 99-101оС.
Алынған қойылтқы ағызындысын сүзу үшін ЖТАС-125 немесе ЖТАС-225 (жайма тік автоматтандырылған сүзгі) жайма сүзгілері қолданады.
Сүзілген алюминат ерітінділері, яғни сүзгі ағызындысы бактардан сорғыштармен ыдырату бөлікшесіне жіберіледі. Сүзгі ағызындысының сапасы оның құрамындағы темірмен бағаланады, Fe2O3 сүзгі ағызындысының құрамында 0,017 г/л аспауы керек.
Алюминат ерітінділерінің сүзу бөлікшесі қойылтқыштың ағызындысын мұқиятты түрде қызыл шламның жүзінді бөлшектерінен ЖТАС-125 немесе ЖТАС-225 сүзгілерінде қысымның көмегімен жаймаларға кигізілген арнайы маталар арқылы сүзуге арналған.
Қызыл шлам қойылтқыштарының ағызындысы құрамында каустикті сілтілік ерітіндісінің концентрациясы шамамен 105-130г/л аралығында және қатты заттары 0,3 қг/л аспайтындай мөлшерде ағызындылар бұлғауыштарына түседі. Осы бұлғауыштардан сорғыштардың көмегімен сүзгілерге жіберіледі.
ЖТАС-125,225 сүзгілері арнайы үзіліспен жұмыс істеуге жабдықталған және алюминат ерітінділерін бақылау сүзуінен өткізуге арналған сүзгілер.
Сүзгі түбі конус болып келген, сопақша артқа ашылатын қақпағы бар цилиндір ыдыс. Қақпағы пневмоцилиндірдің көмегімен ашылады.
Сүзілу процесі кезінде сүзгі рамаларының үстінде қоқым қабаттары пайда болады, ал әрбір сүзгі рамаларынан шыққан сұйық өнім, яғни сүзілген алюминат ерітіндісі басқа бұлғауыштарға жиналады.
Рамада жиналған қоқым қабаты ыстық сумен автоматтандырылған жүйе бойынша жуылады.
Енді екі ЖТАС-125,225 сүзгілерінің техникалық параметрлеріне тоқтала кетейік.
Кесте 6 -Сүзгілерінің техникалық параметрлері
Параметірлері
|
ЖТАС-125
|
ЖТАС-225
|
Сүзілу беті
|
125м2
|
225м2
|
Сүзілу процесінің жұмыстық қысымы
|
4кгс/см2 дейін
|
4кгс/см2 дейін
|
Құбырдағы сулыжуғыштың жұмыстық қысымы
|
6-8 кгс/см2
|
6-10 кгс/см2
|
Пневмобасқарма ауаның жұмыстық
қысымы
|
5-6 кгс/см2
|
5-6 кгс/см2
|
Жұмыстық температура
|
100 оС дейін
|
100 оС дейін
|
Сыйымдылығы
|
13,5м3
|
25м3
|
Сүзгі рамаларының саны
|
38
|
44
|
Диаметірі
|
2200мм
|
3000мм
|
Ені
|
3800мм
|
4250мм
|
Биіктігі
|
5320мм
|
5450мм
|
Электрқозғалтқыш
қуаты
|
0,8квт
|
0,8квт
|
Сүзгінің массасы
|
10100кг
|
14050кг
|
Сулыжуғыш құбырының айналу жылдамдығы
|
минутына 7,26 айналым
|
минутына 7,26 айналым
|
Сурет 8 – Қойылтқыштың ағызындыларын сүзуге арналған ЖТАС-125
Қызыл шламды сүзу
Қызыл шламды сүзу үзіліссіз жұмыс істейтін табақшалы вакуумды сүзгілерде жүзеге асырылады. Соңғы жуғыш бұлғауыштарынан орташаланған шлам сорғыштармен табақшалы вакуумдық сүзгіштерге жіберіледі. Ылғалдылығы 52,5% аспайтын сүзілген шлам күйежентектелу цехының шламды әуіттеріне жіберіледі.
Қызыл шламды сүзгілеу бөлікшесі қызыл шламның қатты фазасын сілтілік сулатылған сұйық ерітіндіден соңғы жуғыш аппараттардан орташаланып шыққан шламды вакуумның әсерімен мата арқылы табақшалы сүзгілерде сүзуге арналған.
Табақшалы сүзгілердің мынадай түрлері қолданылады: ДУ-100, ДОО-100.
Орташаланған қызыл шлам бұлғауыштардан сорғыштардың көмегімен сүзгілерге жіберіледі. Сүзілген қоқым қойыртпағы сода – сульфатты ерітіндісімен сұйытылып, сүзілген шламдардың бұлғауышына түседі.
Шламды сүзіп болғанан кейін оның тығыздығын тексеріп отыру маңызды мәселе, өйткені тығыздығының көрсеткіші арқылы сүзілген шламның ылғалдылығы қандай екенін байқап отырады.
Қызыл шламды сүзуден алынған сұйық ерітіндіні тұнбалауға жібереді, ал сүзілуден өткен шламды күйежентектеу цехының шикіқұрамды дайындау бөлімінің әуіттеріне сорғыштар арқылы түсіреді.
Кесте 7 - Вакуумдық сүзгілердің техникалық сипаттамасы
Параметірлердің атауы
|
Табақшалы вакуумды сүзгілер:
ДУ-100, ДОО -100.
|
Сүзілу беті
|
100м2
|
Табақшалардың саны
|
12
|
Табақшаның диаметірі
|
2,5м
|
Секторлардың саны
|
144
|
Табақшалардың айналым саны
|
Минутына 0,97-1,15 айналым
|
Табақшалардың жетегі
|
ВЦ -21421-0,2
|
Электрқозғалтқыш, қуаттылығы,
|
3 квт, минутына 1500 айналым
|
Кернеуі
|
380В
|
Үрлеу кезіндегі ауаның қысымы
|
0,5 кг/см2
|
Сүзгінің салмағы
|
17570кг
|
Сурет 9 – Табақшалық вакуумдық сүзгілер: ДУ-100; ДОО-100
Достарыңызбен бөлісу: | 
