Бағдарламасы (силлабус) Пән : Педагогтың кәсіби өзін өзі тануы және дамуы

Лекция

Жоспар.

4. 
   Педагогикалық кәсіби мамандыққа жалпы сипаттама.
   
5. 
   Педагогикалық мамандықтың пайда болу тарихына шолу.
   
6. 
   Педагогика мамандығының қалыптасуы
   
7. 
   ҚР білім беру жүйесі
   

Орта ғасырларда мектептер шіркеу жанында орнасалты. Бұл мектептерде сабақты педагогикалық мамандыққа икемі бар дін басылар берді. Бұл мұғалімдер класта әрбір оқушымен жеке дара жұмыс істеді. Капитализм дәуірінде мұғалімдік мамандықтың қоғамдағы жағдайы біршама ілгері басты. Мұғалімдерге арналған семинарлар, училищелер ашылды. Бұл мемлекет тарапынан талаптардың қойылуына байланысты еді. Қазақстанда мұғалімдер кадрларын дайындаудың тарихи жайында сөз қозғасақ.. алғашқы жоғары білімді маман даярлайтын оқу орындары ашылғанға дейін педагогикалық жоғары оқу орнын ашудың қажеттілігі күннен – күнге арта түсті.

1928ж. РСФСР және Қазақ АҚСР халық комиссарлары кеңесінің шешіміне сәйкес Ташкент қазақ педагогикалық институты Алматыға көшірілді де, Қазақтың мемлекеттік педагогикалық институтына айналды. Оның бірінші ректоры профессор С.Ж.Асфендияров болды.

Республикада алғаш ұйымдасқан қазақ педагогикалық институты 1931 жылы бірінші рет өз түлектеріне өмірге жолдама берді.

Мұғалім - шәкірт тәрбиелеуші ғана емес, ұлтының, халқының кемеліне келіп толысуына, рухани өсуіне, әдеби - мәдени дамуына басты ықпал жасаушы негізгі тірек.

Лекция

Жоспар

1. 
   Педагогқа кәсіби сипаттама және қоғамдағы рөлі
   
2. 
   Педагогикалық әрекет міндеттері
   
3. 
   Педагогтың жеке тұлғалық қасиеттері және кәсіби қабілеттері
   

Педагог нағыз педагог болу үшін оның төмендегідей қасиеттері болу керек.

1. 
   Ұйымдастырушылық – оқушыларды біріктіру, міндеттерді бөліп беру, жұмысты жоспарлау, атқарылған жұмысты қорытындылай білу қабілеті.
   
2. 
   Дидактикалық – оқу материалын таңдау және дайындау, түсінікті түрде оқу материалын балаларға жеткізу, білімге құштарлық пен рухани қажеттіліктерін арттыру, оқушыларды қызықтыру.
   
3. 
   Перцептивтік – оқушылардың рухани жан – дүниесін түсіну, олардың эмоционалдық жағдайын дұрыс бағалап, психологиялық ерекшеліктерін айқындай білу қасиеттері.
   
4. 
   Коммуникативтік – педагогтың оқушылармен, ата- аналармен, оқу орнының басшыларымен және басқа мұғалімдермен қарым -–қатынас жасауы.
   
5. 
   Суггестивтік / ықпалды таңдаусыз қабылдау/ - оқушыларға эмоционалдық тұрғыдан әсер ету мүмкіндігі.
   
6. 
   Ғылыми міндеттері - таңдап алынған сала бойына білімді толық меңгеруі.
   

Педагогтың кәсіби қасиеттері арнаулы білім алу кезінде, кәсіби дайындық кезінде қалыптасады. Олар: өз пәнін жете білу, сабақ беру әдістемесі жетілдірілген, психологиялық дайындық, жалпы білімділік, дүниетанымы және мәдени деңгейі өте жоғары, ұйымдастырушылық қабілеті бар, сөйлеу өнерін меңгерген, алдыңғы қатарлы педагогикалық технологияларды қолдану және қазіргі заман талабына сай педагог болуға тырысу.

Лекция

Педагогтың кәсіби сапасы.

Жоспар

1. 
   Мұғалімнің кәсіби сапалық көрсеткіштері.
   
2. 
   Мұғалім моделі. Мұғалім профессиограммасы.
   
3. 
   Мұғалімдер типологиясы.
   
4. 
   Педагогикалық шеберлік. «Педагогикалық шеберлік» ұғымына сипаттама.
   

Бұл міндетті шешуге байланысты ғылыми зерттеулер жүргізіп жүрген ғалымдар, психологтар бар. ( Н. В. Кузьмина, Ф.Н.Гоноболин, В.А.Сластенин, А.И. Щербаков, Н.А.Сорокин) В.А.Сластениннің пікірі бойынша , мұғалім профессиограммасы мыналарды қамтиды:

1. 
   Қоғамның саяси сапалары.
   
2. 
   Әлеуметтік – психологиялық , этикалық – педагогикалық және ұстаздың жеке басының сапалары.
   
3. 
   Психологиялық және педагогикалық даярлық.
   
4. 
   Мамандық бойынша даярлық.
   
5. 
   Пән бойынша даярлық.
   

Лекция

Жоспар

2. 
   Педагогикалық қызметтің инновациялық бағыттылығы.
   
3. 
   Білім берудегі инновациялар.
   

Педагогикалық процесте инновация оқыту мен тәрбиенің тәсілдері, түрлері, мақсаты мен мазмұнына, мұғалім мен оқушының бірлескен қызметін ұйымдастыруға жаңалық енгізуді білдіреді.

Лекция

Жоспар

2.Педагогикалық әрекеттің мәні, құрылымы және түрлері

3. Педагогикалық әрекеттің функциялары

Мұғалім еңбегі бұл әр алуан әрекеттердің жиынтығы. Әрекет сөзінің мағынасына тоқталсақ ол даму, өзгерудің тәсілі ретінде тарихи формада көрініс береді. ғалым А: Н Леонтьевтің айтуынша адам әрекеттері мынандай структуралық бөліктерден тұрады: Мұқтаждық түрткі, мақсат, міндет, әрекет, операция.

С.Рубейнштейн, Б.Теплов және т.б ғалымдардың зерттеулері әрекетте адамның психикалық процестері дамып, ақыл - ой, эмоцианалдық, ерік - жігер сферасы, қабілеттері мен мінезі қалыптасады.

Ал педагогикалық әрекет мақсатты түрде өтеді, себебі мұғалім өзіне өзіне міндетті түрде мақсат қояды. Кең мағыналы педагогикалық әрекет ол адамдар өмір бойы жинаған тәжірибені, мәдениетті ұрпақтан - ұрпаққа тарату, адамды қоғамда белгілі бір әлеуметтік рөл атқаруға дайындау және оның дамып, жетілуіне қолайлы жағдай жасау.

Педагогикалық әрекеттің негізгі компоненті оның түрткілері. Л.И. Божовичтің айтуынша. түрткі ретінде сыртқы орта заттары, ойлар, сезімдер бол алады. Н.И. Конюховтың анықтамасы бойынша түрткі - тұлғаның әрекетін анықтайтын тұрақты себеп, талаптардың жиынтығы. Ол тәрбие процесінде қалыптасады. Түрткілердің құрылымдық компоненттеріне көңіл аударсақ, ғалым Б.И. Додонов оның 4 түрін көрсеткен:

1 - әрекеттің өзінен қанағат алу;

2- тұлғаға әрекет нәтижесінің мәнді болуы;

3- әрекет үшін марапаттау "түрткісінің "басым болуы;

4- тұлғаға қысым көрсету;

Лекция