Аумақты әлеуметтік-экономикалық дамытудың әрекеттегі мемлекеттік басқару саясатының талдауы

2.3 Аумақты әлеуметтік-экономикалық дамытудың әрекеттегі мемлекеттік басқару саясатының талдауы.

Қалада бірыңғай мемлекеттік саясатты өткізу үшін мемлекеттік және салалық бағдарламалар жүзеге асырылады оның ішінде индустриалды-инновационалдық даму (1) білім беру (2), денсаулық сақтау (1), тілдер (1), туризм (1), бизнесті дамыту (1), жұмысбастылық (1), тұрғын-үй коммуналдық шаруашылық дамыту (3) және өңірлерді дамыту (2).

Қолданыстағы бағдарламаларды жүзеге асыру мерзімі 2010-2020 жылдарды қамтиды. Республикалық бюджет есебінен бағдарламаларды жүзеге асыру аясында индустриалды-инновациоанлдық даму мемлекеттік қолдау мехнаизмдері мен шараларды жүзеге асыру, кәсіпкерлікті дамыту, әлеуметтік сала мен тұрғындарға тұрғын-үй коммуналдық жағдайды жақсарту үшін жаңғырту.

Мемлекеттік және салалық бағдарламалармен қамтылмаған қаланың проблемалық мәселелері 2011-2015 жылдарға қаланың аумағын дамыту Бағдарламасында көрсетілген.

Қолданыстағы нормативтік-құқықтық база жеткілікті деңгейде реттелген және пайда болған мәселелер бағдарламаны жүзеге асыру барысында жөнделген.

2.4 Мәселелер, тәуекелдер, бәсекелі артықшылықтар мен мүмкіншіліктердің кешендік сипаты

Басымдандырылған өңір дамуына жалпы талдау SWOT қорытындылар келесі кестеде көрсетілген

3. 
   Өскемен қаласы дамуының болашағы
   

Өскемен қаласының жоспарланған кезеңде дамуының негізгі үрдісі –инновация және жоғары технологияларды пайдалана отырып экономикалық дамуды жалғастыру.

Көп қабатты сонымен қатар жеке тұрғын үй құрылысы қаланың сол жақ жағалауында іске асатын болады.

Өндірістік кәсіпорындардың санитарлық-қорғау аймағына түсетін бар бір қабатты тұрғын үй қоры қауіпсіз аймақтарға тұрғындарды жаңа аудандарға көшіру арқылы ақырындап көшіріле бастайды.

Қаланың сол жақ жағалауында қалалық әкімдік ғимаратын, қазақ драма театрын, барлық діни конфессия алаңын, спорттық құрылыс кешендерін қамтитын жаңа әкімшілік-мәдение орталық салынатын болады. Қаланың оң жақ жағалауындағы әкімшілік-мәдени орталық өз қызметін сақтап қалады. Бар табиғи және жоспарланып жатқан орталықтар ішкі сақиналық магистральға біріктірілетін болады.

Шығыс Қазақстан облысы түсті металдардың терең әзірлеу мен табу орталығы болып саналады, металургия салсында тәжірибелі технологияны өңдеу.

2015 жылы келесі индикаторларға қол жеткізілді.

1 бағыт бойынша «Жоғары өнімді инновациялық технологияларды өнеркәсіпте, агроөнеркәсіптік кешенде, инвестицияда, шағын және орта кәсіпкерлікте, саудада және қоршаған ортаға енгізу негізінде қала экономикасын жеделдетіп дамыту»:

• 
  өнеркәсіптік өнімнің өнімнің табиғи индекс көлемін – 115,5 %
  
• 
  өңдеуші өнеркәсіпте табиғи индекс көлемі – 116,5 %
  
• 
  ауылшаруашылық өнімінің табиғи индексі – 103,0 %
  
• 
  туристік қызметтердің көлемі – 117,6 млн. теңге,
  
• 
  жекелей тауарайналымның табиғи индексі – 109 %
  
• 
  негізгі капиталға инвестицияның табиғи индексі – 107 %;
  
• 
  облыстың ұйымдары мен кәсіпорындарының белсенділік деңгейі
  
• 
  9,5 %;
  
• 
  Қазақстандық қамтудың тауар, жұмыс, қызметті сатып алуда үлесі – 87,3 %;
  

Білімнің сапасы мен қол жетімділікке қанағаттану деңгейі – 100 %;

Оқушылардың жалпы санынан қосымша білім беру мен қамтылған балалардың үлесі –98,8 %;

тұрғындардың медицина сапасымен қанағаттану деңгейі – 92 %;

тұрғындардың күтілетін өмір ұзақтылығы – 69 жас;

2015 жылға жұмыссыздық деңгейі 5,0 %;

күнкөрістің төмен шегінен тұрғындардың үлесі – 5,7 %;

қала тұрғындарының мәдени саланың қызметімен қанағаттану деңгейі – 72 %;

мемлекеттік тілді білетін тұрғындардың үлесі - 60 %;

барлық жастағы спорт және дене шынықтырумен айналысатын тұрғындарды қамту – 21,5 %;

мемлекет және азамат қоғам институттарының өзара қатынасын оңды бағалайтын тұрғындардың үлесі – 61 %;

ішкі істер органдарына тұрғындар сенімінің болжамы – 55 %;

төтенше жағдайлардан адами және материалдық шығыстарды төмендету – 1,4 %;

республика азаматтарынан, сонымен шет және таяу елдерден түскен әлеуметтік-құқықтық қанағаттанған сұраулар – 15 000 анықтама.

3. Экономиканың үдемелі индустриялизациясына әрекет ететін және тұрғын-үй коммуналдық және көліктік қызметтерге инфрақұрылымдық кешенді жаңғырту» 3 стратегиялық бағыт бойынша.

байланыс және коммуникация саласында тұрғындардың сапалы қызметпен қанағаттану деңгейі – 75 %;

құрылыс жұмсытардың табиғи индекс көлемі – 101,9 %;

тұрғын үйлерді пайлануға енгізі – 85 мың шаршы метр жалпы алаңша

жақсы және қанағаттарнылқ жағдайда тұрған жергілікті маңызды автомобиль жолдарының үлесі – 81,5 %;

жүкайналым көлемі – 124,9 млн. тн/км

жолаушылар айналымы – 642 млн. жолауышлар;

сапалы коммуналдық қызметті тұтынушылардың қанағаттану деңгейі – 75 %;

орталық суменқамтуға тұрғындардың қолжетімділік деңгейі – 99,49 %;

жылумен қамту қызметімен қамтамасыз етиу деңгейі – 10,9 %;

суды бұру қызметімен тұрғындардың қамтамасыз ету деңгейі – 88,04 %;

«Мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару жүйесін дамыту» 5 стратегиялық бағыты туралы:

Тұрғындарға мемлекеттік қызмет көрсетудің қанағаттану деңгейі – 70 %;
4. негізгі бағыттар, мақсаттар, міндеттер, мақсаттық индикаторлар және нәтижелер көрсеткіші.

СТРАТЕГИЯЛЫҚ БАҒЫТ 1. Жоғары өнімді инновациялық технологияларды өңірдің экономикасына енгізу негізінде қала экономикасын жеделдетіп дамыту.
1 мақсат: Диверсификация арқылы тұрақты және үйлестірілген өнеркәсіпті дамыту және оның бәсекеге қабілеттілігін арттыру.

Өндірістің ұлғаюы Индустрияландыру картасына кіргізілген 3 инвестициялық жобаларда: «Қазмырыш» ЖШС – «Мыс балқыту және электролизді зауыттың құрылысы», «Өскемен арматура зауыты» АҚ – «Өндірістік қуаттылықты ұлғайту мен шығарылатын өнімнің номенклатурасын ұлғайту». «Титанмагний комбинаты» АҚ – жылына 11 мың тонна қуаттылығымен титанды кесектер мен ерітінділерді өндірісі бойынша зауыттың құрылысы»

Тауарлы өнім өндірісінің қол жеткізілген деңгейі ары қарай ҮИИД МБ аясында 16 инвестициялық жобаларды жобалық қуаттылыққа шығу мен жүзеге асырудың қорытындысында ұлғайтылады.

Сонымен нысаналы индикаторлар бойынша ескерілген маңыздыларға кезеңдеп жету мен қолданыстағы кәсіпорындарда шығарылатын өнмінің ассортиментін кеңейту мен сапаны арттыруға бағытталғна қосымша шаралар жүзеге асыралатын болады.

ҮИИД бағдарламасы мен Индустрияландыру картасына жаңа жобаларды кіргізу бойынша жұмыстар атқарылады:

«Қазмырыш» ЖШС - - «Кар-15 АБО (ауа бөлгіш орнатулар) орнатумен ӨК МК СЦ ҚАБ (Өскемен металлургиялық кешенде сервис цехының қышқыл-аргон бөлімі». Жобаның жалпы құны: 5, 608 млрд. теңге; (36,9 млн. теңге АҚШ долл) Жүзеге асыру аралығы 2013-2016 жж. Жұмыс орындарын құру : пайдалану кезінде 32 жұмыс орныдары. Өндірістің қуаттылығы: жылына (тонна) техникалық қышқыл – 128 160 тонна, Жоғарғы қысымды қышқыл – 1 840 тонна, газұқсас аргон – 644 тонна.

«Восток-Котлы» ЖШС – «Полиэтилен және мырышталған қабықтан пенополиуританды қабық, шұлықты тәсіл және спиралды – жөнелткіш құбырлар мен су құбырларын санациялау бойынша зауыт».

«Жөндеу-электромеханикалық зауыты» ЖШС – «Жылу сумен қамту мен электр беру желісінің өндірісі». Жүзеге асыру аралығы 2014-2017 жж. Жобаның жалпы құны 3,3 млрд. теңге. жобалық қуаттылығы жылына 12,5 мың тонна. Жобалық қуаттылыққа шығу 2017 ж., жұмыс орныдарын құру – 15 адам. Жобаны жүзеге асыру толық циклді кіргізеді.

«Альжан Агро Трейд» ЖШС. «Екі жылыжай индустриалды комбинаттың құрылысы» – қолджаныстағы жылыжай комбинатын дамыту, жобаны жүзеге асыру үшін негізгі қаражаттарды алу мен өндірісті кеңейту. Жалпы құны 1 млрд. 700 млн. теңге. Құны – 6,5 Га алаңшада -987 млн. теңге мен 2,5 Га – 120 млн. теңге; Жобалық қуаттылыққа шығу жылына 4100 тонна. (2,2 га – 1100 тонна жылына), 6,5-3000 тонна/жылына) жобалық қуаттылыққа шығу 2015-2016 жж. өндірістің нақты қуаттылығы жылына 1100 тонна. Жаңа жұмыс орныдарын құру 250 адам.

2 мақсат: Аймақтың азық-түліктік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ішкі азық-түліктік тауар нарығында отандық азық-түлік тағамдарының үлес салмағын арттыру, АПК экспорттық потенциалын іске асыру.

Жер игеруде агротехниканы сақтау;

Минералды және органикалық тыңайтқыштарды қолдану тиімділігін арттыру;

өсімдіктерді қорғау бойынша шараларды өткізу;

Ауылшаруашылық техникасын жаңарту;

Жабдық және жоғары өнімді техниканы жаңа өндірісте қолдану,

Ауылшаруашылық сорттарды болашақты аудандарға енгізу

Жоспаралантын көрсеткіштер мал шаруашылығында ірі және орта тауарлы өндірісті құру бойынша шараларды ммемлекеттік қолдау есебінен өнімділікті арттырған жағдайда пайда болады.

Мал шаруашылығында инновационалдық технологияны енгізу жалғасытырылады, мал шаруашылығында экспортақ бағытталған жаңа инфрақұрылымды дамыту, өнімде бәсекелестікті арттыру, қайт ақаржыландыру арқылы.

Мал жемдейтін қорамдарды ұйымдастыру, жасанды тұқымдандыру, мал қорамдарынң құрылысы.

Асыл тұқымды шаруашылық санын 2 бірлікке дейін жеткізу, малдардың генетикалық жағдайын жақсарту бойынша ары қарайғы жұмыс арқылы асыл тұқымды мал басының үлес салмағын арттыру.

Шаруашылықтарды 2 бірлікке жеткізу, малдардың генетикалық жағдайын жақсарту бойынша ары қарайғы мал басының жеке меншік салмағын ұлғайту.

Кәсіпорын есебінен мал шаруашылығында экспортқа бағытталған инфрақұрылым құру, нысандарды жаңа жабдықтармен жабдықтау.

Техникалық қайта жарақтандыру, жеке қаражаттар есебінен және заемды қаражаттардан жаңа өндірісті ұйымдастыру қайта жарақтандыру.

Халықаралық стандартқа көшу жолымен өнімді қайта өңдеу сапасын арттыру.

Ауылшаруашылық тауар өндірушілерді шағын несиелеу

Индустриалды диверсификация саласында өткізу

Экспортқа бағытталған өнім шғаруды ұлғайту

Өңдеуші өнеркәсіпте инвестициялық жобаларды қаржыландыру

«Шығыс-сүт» ЖШС. Бүгінгі күнде зауыт іске қосылды. Жоспарлы қуаттылықтың 40 % иегрілді. Жобаның құны 1 402,8 млн. теңге. Жобалық қуаттылықа шығу мақсатында Глубокое ауданында «Бобровка» ЖШС кәсіпорынмен «Тауарлы-сүтті ферманы ұйымадстыру» жобасы жүзеге асырылды, «2020 Бизнестің жол картасы» бағдарламассы бойынша 350 млн. теңге соммаға қаржыландырылды. Алайда Жол картасы бойынша қаржыландыру қаражаттардың жоқтығына байланысты тоқталды. Осыған байланысты бүгінде қалптасқан жағдайдан шығудың басқа жолдары қаралуда.

1 кезең

Ауылшаруашылығының жоспарланған өнімі мен еңбек өнімділігі АӨК дамыту есебінен қамтамасыз етілсін. (жаңа технологияларды енгізу, өндірісті диверсификациялау, АӨК экспорттық потенциалды арттыру)

2 кезең

Иннвационалдық тәжірибені енгізу мен тарату бойынша шараларды өткізу ауылшауашылығы өнімін экспортау. Ет өндірісін текті малдарды сатып алу және генетикалық әлеуетті жақсарту есебінен өнідірісті ұлғайту.

1 кезең

Ауылшаруашылық жинақтармен суармалы жерлерді пайдалану

2 кезең

Ауылшаруашылық дақылдарды зиянды организмдермен күрес бойынша шаралар

Барлық кезеңде іске асыру облыстық бюджеттің қаражатары есебінен өсімдікті қорғау бойынша шаралардан іске аырылады.
3 мақсат: Өскемен қаласында туризм индустриясын тұрақты дамыту

Туризм бойынша ақпараттық базаны құру

Астана қаласына туриздік жолдамаларға қолдау көрсету бойынша жұмыстады өткізу.

«Салауатты жастар – салауатты ел» акциясына жастар арасында туризм түрін белсенді дамыту мақсатында шаңғы жарыстары.

«Өскемен-Алтай-Аяз ата мекені» жобасын іске асыру

Туристік қызметтер бойынша семинарларға қатысу.
4 мақсат: Сауданың динамикалық дамуы

Аз кедергілермен тауарды жылжыту үрдісінде тиімді үрідсітер мен жергілікті ауылшаруашылық тауар өндірушілерге қолайлы шарттар құру.

Сауда саласында нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар.

2 кезең

Тұтынушы баға индексін тұрақтандыруды қажет ететін шаралар кешенін әзірлеу, 6-8 % белгіленген дәлізде болжапнбалы инфляция деңгейін ұстау.

Жекелей тауар айналымды іске асырылатын, негізгі азық-түлік тауарларға мониторинг, сонымен кәсіпорын өндірушілердің жіберілетін бағларына.

Ауылшаруашылық тауар өндірушілердің өніміні жүзеге асыру бойынша «Фреш-маркет» сауда кешеннің ашылуы.

Негізгі азық-түлік тауарлардың іске асырушылар ымен тасымалдаушылармен бағаны тұрақтандыру мәселесі бойынша өзара ынтымақтастық меморандумдарын жасау.

5 мақсат. Шағын және орта кәсіпкерліктің ширақ және кешенді дамуы.

дамыту институттары қаражатынан қаржыландырған кезде шағын кәсіпкерлік жобаларын жылжытқанда жәрдемдесу және қажетті көмек көрмсету;

мемлекеттік қажеттіліктер үшін тауар жеткізуге (жұмыс және қызмет) шағын кәсіпкерлік субъектілерін толық тарту бойынша жұмыстарды жалғастыру;

шағын кәсіпкерлікті қолдаудың ақпараттық жүйесін дамыту;

Екінші деңгейлі банктер арқылы даму институнының қаражаттарынан шағын және орта бизнестің субъектілер жобаларын несиелендіру бойынша субъектілерді тарту.

Екінші деңгейлі банктің қаражаттарынан шағын және орта бизнес субъектілердің несиелеу бойынша көмек көрсету.

«2020-Бизнестің жол картасы» аясында жобаларды жүзеге асыру мен жаңа жобалар кіргізу.

2012 жылы инвестиция өсімінің төмендеуі инвестициялық жобаларға капиталды салумен төмендетуге байланысты. 2011 жылы «Қазмырыш» ЖШС ірі жобаны іске асырумен байланысты.

Жетістік жолдары:

1 кезең

Қала экономикасына экономикасына инвестиция келуді ынталандыру мен бизнес климатты жақсартуда даму институттарының қаражаттары арқылы шағын кәсіпкерліктің жобалары қаржыландырылатын болады.

Индустриалды-инновационалдық даму жобаларын іске асыру

9,5 % инновация маңында кәсіпорындар мен ұйымдардың белсенділік деңгейінің өсімі.