Жоғарыда айтылғандардың негізінде Бағдарлама

8
Жоғарыда айтылғандардың негізінде Бағдарлама:
1.  оқыту мен зерттеуге ынта жігерін салып, белсенді жұмыс істейтін және оқушыларға 
қамқорлық көрсете отырып, ықпал ететін және бағдар беретін мұғалімдерді;
2.  әрбір оқушының пән туралы түсінігін қалай құрылымдау қажеттігін ойластыра білетінін 
сезінетін,  осы  көзқарастар  тұрғысынан  білімі  мен  тәжірибесін  қалыптастыратын; 
сондай-ақ  оқушының  білім  беру  бағдарламасы  деңгейлері  бойынша  ілгері  жылжуы 
мақсатында мазмұнға сәйкес кері байланыс орната алатын кәсіби білімі мен түсінігі 
бар мұғалімдерді;
3.  оқытудың  мақсаты  мен  сабақтың  нәтижелі  де  табысты  өту  өлшемдерін,  өзі  мен 
оқушыларының  бұл  өлшемдерге  қандай  дәрежеде  сәйкес  келетіндігін  білетін, 
оқушылардың  игерген  білімі  мен  оқушылар  мойындаған  «Біз  қайда  бара  жатыр-
мыз?», «Қандай іс-әрекет жасау керек?», «Одан әрі не істеу керек?» деген сияқты та-
быс  критерийлері  арасындағы  алшақтықты  жою  үшін  не  істеу  керек  екенін  білетін 
мұғалімдерді;
4.  бастапқы идеядан туынды идеяларды өрістете байланыстыратын және сол идеяларды 
оқушылардың өздері құрастырып, жандандыра алатындай етіп жинақтап, толықтырып, 
тереңдетіп бере алатын, дайын білім мен идеяларды ұсынбай, сол білім мен идеяларды 
оқушылардың өздерінің құруына түрткі болатын мұғалімдерді даярлауға бағытталған.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ
Barber, M., & Mousahd, M. (2007). How the best schools systems came out on top [Ең үздік мектеп 
жүйелері  бірінші  орынға  қалай  шығады].  Online  at  http://mckinseyonsociety.com/how-the-
worlds-best-performing-schools-come-out-on-top/ Accessed on 19
th
 November 2011.
Fenstermacher, G. & Richardson, V., (2005). Making Determinations of Quality in Teaching. [Оқытуда 
сапаны анықтаудың туындысы]. Teachers College Record 107 (1), 186-213.
Hattie, J. (2009) Visible Learning. [Көзге көрінетін оқыту]. London., Routledge .
Pjares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Re-
view of Educational Research. [Мұғалімдердің пікірлері және білім беру зерттеулері: Ретсіз 
тұжырымдаманы тәртіпке келтіру]. 62(3), 307–332.
Shulman, L. S. (2007). «Good teaching». [«Жақсы оқыту»]. Box content in S Loeb, C Rouse & A. 
Shorri (eds) «Introducing the Issue», in The Future of Children. [«Мәселені енгізу», «Балалар 
болашағы»]. 17 (1) 6–7.
Stronge, J., Ward, T. & Grant L. (2011). What Makes Good Teachers Good? A cross-case analysis of the 
connection between teacher effectiveness and pupil achievement. [Үздік мұғалімдердің жақсы 
болуы неден? Мұғалімнің тиімділігі мен оқушының жетістігі арасындағы байланыстың 
көлденең талдауы]. Journal of Teacher Education, 62: 339. DOI: 10.1177/0022487111404241

9
БАҒДАРЛАМА МАЗМҰНЫ
Осы  Бағдарламаның  негізгі  міндеті  –  мұғалімдерге  педагогикалық  тәжірибелерін 
жетілдіріп,  бағамдауға  көмектесу.  Сондықтан  оқыту  мен  оқудың  қазіргі  заманғы  әдістері 
мұғалімнің күнделікті тәжірибесі және кәсіби мәнмәтінмен өзара байланыста қарастырылады. 
Бағдарлама барысында педагогиканың әртүрлі аспектілері талқыланады. Осы Бағдарламаның 
негізгі қағидаты тәжірибелік қызметті нақты ғылыми зерттеулердің дәлелденген нәтижелерімен 
кіріктіру  болып  табылады.  Яғни,  мұғалімдер  педагогиканың  тиісті  аспектілеріне  қатысты 
ғылыми (зерттеу) материалдармен танысатын болады. Мұндай жұмыс мұғалімдер Бағдарламаға 
кіргізілген оқыту мен оқудағы стратегия мен тәсілдерді қарастыру (таңдау, зерттеу, танысу т.б.) 
барысында сүйенетін теориялық негіздемені қамтамасыз ету үшін қажет. 
Оқуға  арналған  негізгі  материалдар  «Курсалды  тапсырмаларды  орындауға  арналған 
нұсқаулық»,  «Мұғалімге  арналған  нұсқаулық»,  «Тренерге  арналған  нұсқаулық»  және 
«Мектептегі  тәжірибе  кезеңінде  орындауға  арналған  тапсырмалар»  болып  табылады. 
Құрылымдалған  үлестірме  материалдар  мен  қосымша  онлайн-материалдар  тиісті  сабақтар 
барысында беріліп отырады. Бағдарлама мен жоғарыда аталған материалдар Бағдарламаның 
біртұтас  оқу-әдістемелік  кешенін  құрайды.  Сонымен  қатар,  қажет  болған  жағдайда  және 
кәсіби  қажеттіліктеріне  қарай  мұғалімдер  Бағдарламада  пайдаланылған  және  ұсынылатын 
әдебиеттерді өз беттерінше оқи алады. 
«Мұғалімге  арналған  нұсқаулықта»  негізгі  материал  тиісті  сабақтарда  қарастырылатын 
жеті модульге сараланған. Алайда, осы жеті модульде қарастырылған идеялар сабақта пайда-
ланылатын жекеленген страгегиялар мен тәсілдер сияқты өзара байланыста болады.
Бағдарламаның модульдері:
1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.
2. Сын тұрғысынан ойлауға үйрету.
3. Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау.
4. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу.
5. Талантты және дарынды балаларды оқыту.
6. Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану.
7. Оқытуды басқару және көшбасшылық.
Біліктілікті арттыру бағдарламасының негізгі мазмұны жеке жеті модуль түрінде берілген, 
олар оқыту барысында аралас түрде ұсынылады.
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер
Әлеуметтік-сындарлылық  тұрғыдан  оқытуды  түсіну  (Vygotsky,  1978;  Wood,  1998)  осы 
Бағдарламада айтылған «Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер» негізінде жатыр. Балалар өзіндік 
зерттеулері мен әлеуметтік өзара байланыстың негізінде өз түсініктерін құратын белсенді білім 
алушылар болып табылады. «Диалог негізінде оқыту және оқу» (Mercer, 1995; Alexander, 2008), 
метасана немесе «Қалай оқу керектігін үйрену» (Flavell, 1976; Vygotsky, 1978) деген атаулар-
мен танымал педагогикалық тәсілдер әлеуметтік-сындарлылық идеяларының қазіргі заманғы 
маңызды түсіндірмелері ретінде қолданылады. Жеті модульдің барлығында қарастырылатын 
идеяларды  оқыту  мен  оқудың  жаңа  тәсілдері  деп  санауға  болатынына  қарамастан,  біз 
жаңа  әдістер  ретінде  «Диалог  арқылы  оқыту»  мен  «Қалай  оқу  керектігін  үйренуді»  ғана 
қарастырамыз, себебі олар әлеуметтік-сындарлылық көзқарасымен тығыз байланысты. Диа-
лог  негізінде  оқыту  мен  оқу  оқушылардың  өзара  сұхбаттасуы  және  мұғалім  мен  оқушы 
арасындағы диалогтің шәкірттердің өзіндік ой-пікірін жүйелеуі мен дамытуына көмектесетін 
амал екенін көрсетеді. «Қалай оқу керектігін үйрену» немесе метасана оқушыларға оқуды өз 
бетінше жалғастыра алатын білім жинау жауапкершілігін түсінуге және оны өз мойнына алуға 
қалай көмектесуге болатынын көрсетеді.